شورای روابط خارجی اروپا با اشاره به عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای که در نشست اعضای این سازمان در سمرقند نهایی شد نوشت: نشست سمرقند لحظه ای طلایی برای ایران بود. ایران یک دهه بعد از درخواست خود برای عضویت در سازمان شانگهای یادداشت تفاهمی را برای تکمیل تعهدات خود امضا کرد و به عضو کامل این سازمان تبدیل شد.

سال‌ها این شایعه چرخیده بود که مسکو و پکن مانع عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای شده اند زیرا می‌خواسته اند خودشان و این سازمان را از تنش‌های موجود بین ایران و آمریکا دور نگه دارند. چین در سال 2015 مخالفت خود با پیوستن ایران را این گونه توجیه کرده بود که ایران تحت تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل قرار دارد و بنابراین نمی‌تواند عضو کامل شانگهای شود.

اما اکنون که شاهد تنش‌های ژئوپلتیک بین غرب و شرق هستیم فضای سیاسی، مساعد حال ایران شده است. چین و روسیه که با انزوا و تحریم‌های فزاینده از سوی غرب روبرو شده اند در پی تشکیل گروه بزرگی از کشورها برای تشکیل جهانی چند قطبی هستند که آمریکا در آن قدرت کمتری داشته باشد.

ایران در آستانه برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل با عضویت خود در سازمان شانگهای می‌خواهد به غرب نشان دهد که در یک جهان چند قطبی، تنها نیست و گزینه‌هایی پیش رویش قرار دارد. مذاکرات بین ایران، آمریکا و کشورهای اروپایی بر سر توافق هسته ای یک بار دیگر به بن بست خورده است. بنابراین ایران می‌تواند نشان دهد که توافق با آمریکا برایش حکم مرگ و زندگی ندارد بلکه می‌تواند به واسطه همکاری نزدیکتر با روسیه و چین در برابر تحریم‌ها و فشارهای غرب مصونیت یابد. به علاوه عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای به نوعی این کشور را در برابر رویارویی‌ها در شورای امنیت بر سر مذاکرات هسته ای بیمه می‌کند. ایران می‌تواند روی روسیه و چین برای ناکام گذاشتن تلاش‌ها جهت وضع تحریم‌های جدید سازمان ملل حساب کند.