معلم در جامعه امروز نقش تسهیلکننده و هدایتگر دارد
انتقال ارزشهای انقلاب به نسلهای بعدی بستگی به ماهیت انقلابها دارد. انقلاب اسلامی چون بر پایه آموزههای اسلام ناب محمدی (ص) سامان گرفته است و حاکمیت ارزشها و هنجارهای دینی در عرصههای مختلف سیاست، اقتصاد، اجتماع و فرهنگ در رأس برنامهها و اهداف آن قرار دارد، همچنین جدایی و گسستی بین سیاست و دین وجود ندارد، بنابراین ارزشهایش به شیوهای ویژه و متفاوت با دیگر انقلابها انتقال مییابد. به تعبیر مقام معظم رهبری، مهمترین شاخصهای که باید در تربیت دانشآموزان مد نظر قرار گیرد، شکلگیری «هویت مستقل، عزتمند و دینی» در نسل آینده است.
اما انقلاب اسلامی فضایی را ایجاد کرده و ارزشهایی را بهوجود آورده که مبتنی بر فطرت انسانها است و ارزشهایی مانند استبکارستیزی، ظلمستیزی، شهادتطلبی، عدالتخواهی، وحدت و همگرایی همیشه ماندگار و زنده هستند. مثال آشکار زنده بودن این ارزشها هم شهادت افرادی مانند شهید مسیر علم و فضیلت مصطفی احمدیروشن است که نه امام را دیده بود و نه جنگ را، اما برای عزت و استقلال کشور، جان عزیز خود را در طبق اخلاص گذاشت و برای دوستان و همقطارانش الگو شد که بسیاری از دانشجویان برای ادامه دادن راه او پیمان وفاداری بستند.
اگر هر الگویی حدود و محدودهاش معلوم باشد و آشکاری، شفافیت و وضوح داشته باشد، بهراحتی در جامعه فراگیر خواهد شد. باید الگوهاى مناسب، متعالی و مطابق با ارزشها و باورهاى دینى و اعتقادى در قالبهای قابل قبول برای جوانان و نوجوانان ارائه شود. بهرهگیری از الگوهای متعالی دین، اهل بیت عصمت و طهارت (ع)، عالمان عامل، شهیدان شاهد ما را در ایفای این وظیفه مهم، سترگ و بزرگ کمک خواهد کرد.
درواقع یکی از ارکان اساسی رشد، بالندگی و توسعه اقتصادی کشورها آموزشوپرورش (تعلیم و تربیت) است و تمامی صاحبنظران عقیده دارند که اگر در پیاده کردن برنامههای صحیح آموزشوپرورش موفق باشند، بر بسیاری از مشکلات و معضلات فائق آمده و جامعه خود را به سوی پیشرفت و ترقی در بسیاری از زمینهها سوق خواهند داد.
آموزشوپرورش که در دورههای طولانی گذشته عمده فعالیت خود را به انتقال اطلاعات و افزایش محفوظات فراگیران اختصاص داده بود، در این دوران رسالت عظیمتری را احساس میکند و آن پاسخ به این پرسش اساسی است که آیا شیوههای متداول آموزشوپرورش پاسخگوی نیازهای فراگیران در آغاز قرن جدید هست و اگر نه، چه تحولاتی مورد نیاز است تا بتوان نظام آموزشوپرورش را یک نظام کارآمد تلقی کرد؟
آغاز هزاره سوم را بهعنوان عصر دانایی و عصر انفجار اطلاعات نامیدهاند. تغییرات سریع و شتابزده دانش و فناوری مشخصه اصلی هزاره سوم است؛ تغییراتی که دائماً و با سرعت بسیار زیاد همه شئونات زندگی فردی، اجتماعی، شغلی و اقتصادی انسان را تحت تأثیر قرار میدهد. اطلاعات دائماً و بهسرعت از طریق رایانهها و اینترنت و شبکههای مجازی جابهجا میشود.
امروزه در عصر ارتباطات، باید همه برنامهریزان آموزشی و درسی، نویسندگان کتابهای درسی، معلمان و مربیان، اولیا و دانشآموزان با تحولات این قطار پُرسرعت آشنایی داشته و خود را با ابزارهای لازم برای استفاده بهینه و مطلوب آماده کنند.
تغییرات گسترده و پُرشتاب و پیشرفتهای بهدستآمده در عرصه دانش و فناوری اطلاعات، لزوم اندیشیدن بیشازپیش به مسائل آموزشی در هزاره سوم را نمایان میکند.
معلم نقش راهنما، تسهیلکننده و هدایتگر دارد؛ او به دانشآموزان در دستیابی به دانش، اعتباربخشی، طبقهبندی، سازماندهی و بهکارگیری آن کمک میکند.
معلم سند تربیتی نوآموزان، دانشآموزان و دانشجویان و الگوی رفتاری در همه عرصههای زندگی است، معلم دارای مرجعیت اجتماعی در جامعه بوده و در انتقال فرهنگ به این نسل نوخاسته نقش اساسی و حیاتی دارد؛ نقش معلم در پُر کردن خلأ بین نسلی و هویتیابی و هویتبخشی به دانشآموزان بسیار مهم و مؤثر است
معلم در عصر جدید دیگر در فضای بسته کلاس درس قرار نمیگیرد، بلکه وارد عرصه رقابتهای علمی و پویاییهای آموزشی و پژوهشی بینالمللی میشود.
مهارتها، تخصصها، دانشها و تواناییهای مورد نیاز دانشآموزان در هزاره سوم یا بهتر بگوییم در سالهای ابتدای هزاره سوم، به این شرح است؛ چراکه با شتاب فزاینده دانش و فناوری، تغییرات شدید و چشمگیر در این حوزه، قابل انتظار است.
دشمنان از دیرباز برای مقاصد شوم و شیطانی خود در بلاد اسلامی روی قشر معلم و دانشآموزان و محتوای آموزشی و تربیتی بهمنظور اثرگذاری بر ذهن و فکر این قشر آیندهساز برنامهریزی کردهاند، اما معلمان ارزشمند کشورمان در عرصه انقلاب، دفاع مقدس، عرصه علم و فناوری و در سایر صحنهها ثابت کردهاند که پای آرمانهای انقلاب هستند و در این راه استوار خواهند ماند.
امروزه معلمان جامعه اسلامی ما ضمن توجه به نقش الگویی و مرجعیت اجتماعی کمنظیر خود، میدانند در کنار توجه عمیق به ارزشها و هویت دینی و فرهنگی، برخورداری از سواد اطلاعاتی و فناوری اطلاعات شامل مجموعهای از دانشها، مفاهیم، مهارتها و نگرشها در عصر اطلاعات، تعهد و وجدان کاری، بصیرت کافی برای پرورش دینی، اجتماعی و سیاسی دانشآموزان، توانایی ایجاد و برقراری ارتباط با دیگران، توانایی انجام کار گروهی، شناخت تفاوتهای درون و برون فردی، توانایی خلق اثر و محصول با کیفیت، بهرهمندی از تفکر خلاق، روحیه پژوهشگری و اقدامپژوهی، استفاده از روشهای نوین تدریس، تقویت حس پرسشگری در دانشآموزان، آشنایی با فناوری جدید، آشنایی با مسائل روانشناختی کودکان و نوجوانان و آگاهی از تحولات روز جهان (علمی، سیاسی و غیره)، ازجمله مهارتهایی است که معلم را در عصر دانایی همراهی و کمک خواهد کرد تا فعالیتهای او قرین با ثواب و در مدار صواب قرار گیرد.