تاریخ هشت‌ساله دفاع مقدس گواه رنج و مقاومت دختران و زنانی است که شاید نام آنان کمتر زینت‌بخش آیین‌ها و خیابان‌های شهر بوده اما یادشان یقیناً بر لوح سینه کسانی که خاک جبهه را لمس کردند، حک شده چراکه هشت سال دفاع در برابر دشمن در پناه همین استقامت‌ها، تلاش‌ها و ازخودگذشتگی‌ها تقدس یافته است.
همگان بر این امر واقف هستند که نقش دختران و زنان در دوران دفاع مقدس از خانه تا خط مقدم تداوم داشته است، چه آن زمان که با نداشته‌ها ساخته و همسر، برادر و فرزندان را با یک دنیا امید روانه جبهه‌ها می‌کردند و چه آن زمان که خود به خط مقدم رفته و برای پشتیبانی از رزمندگان به تأمین مایحتاج آنان و مداوای زخم‌هایشان مبادرت می‌ورزیدند.
رشادت‌ها و ازجان‌گذشتگی‌های زنان دوران جنگ تحمیلی باعث شد امروز جامعه زنان ایرانی به داشتن پاسداران غیور خود ببالد و زنان افتخارآفرینی را به دنیا معرفی کند که زینب‌وار در برابر رژیم بعث استقامت کردند و همچنان نیز در عرصه‌های اجتماعی نقش‌آفرینی می‌کنند.
نمونه بارز استقامت، ازخودگذشتگی و صبر بانوان را می‌توان در وجود «سیده زهرا موسوی» مسئول نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس استان همدان یافت که الگوی شهامت و ایثار برای جامعه زنان ایرانی است.
بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا گفت‌و‌گویی را با وی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:
این بانوی باشهامت همدانی با اشاره به اینکه به هنگام پیروزی انقلاب اسلامی 10 سال سن داشتم گفت: در سال 1359 که جنگ آغاز شد، در اسدآباد با خانواده‌ام زندگی می‌کردم.
سیده زهرا موسوی با تأکید بر اینکه ما اصالتاً همدانی هستیم اما به‌دلیل فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی که پدرم در محل کار خود (کارمند اداره دامپزشکی) در زمان طاغوت داشت از زمانی که من دو سالم بود به اسدآباد تبعید شدیم گفت: طی این سال‌ها همواره تحت تعقیب و نظارت ساواک زندگی می‌کردیم.
وی با اشاره به تأثیر خانواده در خصوص ادامه فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی او در دوران دفاع مقدس، گفت: تأکید پدرم بر مطالبه‌گری و نیز تقید خانواده به احکام به حدی بود که خود مشوق اصلی ما برای انتخاب مسیر زندگی بودند.
وی با اشاره به اینکه به هنگام آغاز جنگ تحمیلی 11 سال بیشتر نداشتم اما فعالیت اجتماعی و فرهنگی در مدرسه جزء اولویت‌های زندگی‌ام بود به نحوی که هربار صدای صادق آهنگران پخش می‌شد من نخستین کسی بودم که فردای آن روز آن آهنگ یا مداحی را برای در مدرسه می‌خواندم.
مسئول نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس استان همدان با اشاره به فعالیت خود در عرصه پشتیبانی جبهه با تأکید بر اینکه سرکشی به خانواده شهدا و حضور در روستاها برای جمع‌آوری هدایا به جبهه، ازجمله این فعالیت‌ها بود تصریح کرد: علاقه‌مندی به فضای پاسداری از انقلاب به حدی بود که در سن 15 سالگی با یک پاسدار ازدواج کرده و راهمان را او در جبهه و من در پشت جبهه برای دفاع از کیان کشور ادامه دادیم.
موسوی با اشاره به اینکه خواهر شهید است و پدر و مادر او همواره به این مقام افتخار می‌کردند افزود: همانطور که پیشتر عنوان کردم فعالیت فرهنگی و اجتماعی را از 11 سالگی در مدرسه آغاز کردم. 15 سالگی وارد سپاه شدم و در قامت یک بسیجی فعالیت خود را در عرصه پشتیبانی از جبهه‌ها ادامه داده و با الزام امام خمینی (ره) فنون رزمی را آموختم به نحوی که یکی از خاطرات به‌یاد ماندنی من به همین دوران بازمی‌گردد.
وی در توضیح این خاطره خود اظهار کرد: به همراه تعدادی پاسدار خانم و آقا بنا به نیاز جبهه در روستاها حاضر شده و نسبت به جمع‌آوری اقلام اقدام کردیم، در یک دوره برای اینکه این کمک روستاییان و شهروندان به جبهه به‌عنوان الگو نشان داده شود تصمیم گرفتیم اقلام آن‌ها را در کف تریلی‌ها گذاشته و در شهر بچرخانیم که خوشبختانه تأثیر بسزایی در آن مقطع زمانی داشت.
وی با بیان اینکه خوشبختانه دو فرزند او نیز پرورش‌یافته مکتب انقلاب اسلامی هستند و تا پای جان برای دفاع از این نظام و انقلاب ایستاده‌اند زیرا به اعتقاد آن‌ها این انقلاب به انقلاب امام زمان (عجل‌الله) منتهی خواهد شد گفت: در دوره دفاع مقدس متأسفانه برخی‌ها به بسیجی‌ها انگ بی‌سوادی می‌زدند به همین خاطر همراه با تعدادی از دوستان و همکارانم همزمان با انجام وظیفه مادری و همسری، تحصیلات دانشگاهی خود را نیز ادامه دادیم.
مسئول نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس استان همدان، با بیان اینکه تاریخ‌ معاصر ایران ‌شاهد گویایی ‌بر حضور همه‌جانبه ‌و فعالانه ‌زنان ‌مسلمان ‌ایرانی ‌در صحنه‌های‌ گوناگون ‌دفاعی، رزمی، سیاسی ‌و اجتماعی‌ بوده ‌است؛ زنانی که در راه آرمان و عقیده خویش حاضرند از عواطف و احساسات خود چشم‌پوشی کنند گفت: آنان ‌در دفاع‌ مقدس، نقشی‌ ریشه‌دار و ارزشمند داشته‌اند.
موسوی با تأکید بر اینکه باوجود اینکه بازنشست شده‌ام اما احساس کردم همچنان می‌توانم در برخی عرصه‌ها تأثیرگذار باشم و اکنون در سمت مسئول نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس استان همدان انجام وظیفه می‌کنم اظهار کرد: خوشبختانه چند سالی است که سند بومی «نقش بانوان در دفاع مقدس»، رونمایی شده است.
وی افزود: خوشبختانه رونمایی از سند بومی «نقش بانوان در دفاع مقدس» استان همدان، با حضور مریم مجتهد‌زاده؛ رئیس سازمان نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس و جمعی از مسئولان و فعالان ترویج نقش زنان در دفاع مقدس برگزار شد.
وی با تأکید بر اینکه جمع‌آوری سند شفاهی از زنان تأثیرگذار در دفاع مقدس و انقلاب به تأکید رهبری به دلیل جلوگیری از تحریف در دستورکار ما قرار دارد، تصریح کرد: با توجه ‌به‌ نقش‌ غیرمستقیم‌ زنان‌ در جنگ ‌تحمیلی‌ هنوز آنچنان‌که ‌شایسته ‌است ‌از فداکاری، مقاومت ‌و ایثار آنان ‌سخن‌ به‌ میان‌ نیامده ‌در حالی‌که‌ آنان ‌در پشت‌ صحنه‌، نقش‌ عظیمی ‌ایفا می‌کردند که ‌هیچ ‌دوربینی ‌نتوانسته آن را سزاوارانه ‌به ‌تصویر بکشاند بنابراین گروه‌هایی برای نگارش تاریخ شفاهی این بانوان تأثیرگذار موظف شده‌اند.
مسئول نشر آثار و ارزش‌های مشارکت زنان در دفاع مقدس استان همدان با بیان اینکه طی این مدت کتابی با مضمون زندگی خانواده و همسران شهدا به نگارش رسیده، گفت: کتاب «حس غریب پروانگی» خاطرات پروانه برازنده‌شهر، همسر سردارشهید علیرضا شمسی‌پور ازجمله این کتاب‌هاست.
موسوی با تأکید بر اینکه کتاب «زن و رسانه» به قلم خانم «گل‌کارزاده» نیز از دیگر کتاب‌های به نگارش درآمده است تشریح کرد: طرح تشکیل تشکل‌های مردم‌نهاد با حضور همسران، مادران دختران و خواهران شهدا نیز از دیگر فعالیت‌هایی است که دنبال کرده‌ایم.
وی به اجرای طرح «حس پروانگی» که مختص دانش‌آموزان دختر در مدارس است، اشاره کرد و گفت: در این طرح خاطرات کسانی که در اردو‌های راهیان شرکت کرده‌اند، به‌صورت جزوه و کتاب چاپ خواهد شد.
وی تقدیر از 10 بانوی امدادگر دوران دفاع مقدس را نیز از دیگر فعالیت‌های انجام‌شده عنوان کرد و گفت: سند راهبردی نقش زنان در هشت سال دفاع مقدس، می‌تواند نقش مؤثری در شناسایی مشارکت فعال بانوان استان در دفاع مقدس و معرفی آن به نسل جدید انقلاب اسلامی داشته باشد؛ بنابراین جزئیات این سند، باید توسط مسئولان مربوطه، به نحو احسن اجرایی و انجام شود.

طاهره ترابی مهوش