تیراندازی با کمان یا تیر و کمان فعالیتی است که می‌تواند به‌عنوان ورزش یا برای شکار یا برای جنگ استفاده شود، حال آنکه پیش‌تر ابزار تیراندازی از یک کمان منحنی‌شکل و یک تیر که سرش یک سنگ یا فلز نوک‌تیز بود، تشکیل می‌شد و فرد تیرانداز با گذاشتن تیر در کمان و کشیدن آن، تیر را پرتاب می‌کرد.
اما امروزه ورزش تیراندازی با کمان در رشته کمان‌های کامپوند، ریکرو و سنتی برگزار می‌شود؛ در ایران فدراسیون تیراندازی در سال 1958 میلادی (1337 شمسی) تأسیس شد.
البته رشته ورزشی ملی- مذهبی تیراندازی با کمان در ابتدای تأسیس آن در ایران به‌صورت یک کمیته و انجمن تحت نظارت فدراسیون تیراندازی در ایران کار خود را شروع کرد و در ژوئن (اوایل تابستان) سال ١٩٩٧ به عضویت رسمی فیتا (فدراسیون بین‌المللی تیراندازی با کمان) درآمد، در آبان‌ماه سال ١٣٨١ بود که رشته تیراندازی با کمان دارای فدراسیون مستقل شد و در پی آن شاهد شکل‌گیری هیئت‌های ورزشی در این رشته در استان‌های مختلف بودیم. بر این اساس در این شماره بر آن شدیم تا جهت اطلاع از آخرین وضعیت فعالیت هیئت تیر و کمان استان همدان با کیوان هنری، رئیس این هیئت گفت‌وگویی را ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:
رئیس هیئت تیراندازی با کمان استان همدان با بیان اینکه از سال 96 به‌عنوان مربی و عضو هیئت‌رئیسه وارد این هیئت شده و از سال 98 با جدا شدن آقای یاری از این مجموعه به‌عنوان رئیس هیئت کارم را ادامه دادم، گفت: از آنجا که تیراندازی با کمان یک ورزش هزینه‌محور است، تجهیزات وارداتی بوده و خرید برحسب دلار انجام می‌شود، تعداد ورزشکاران این رشته در استان زیاد نیست.
کیوان هنری با تأکید بر اینکه تعداد ورزشکاران بیمه‌شده در این رشته در همدان زیر 200 نفر است، اظهار کرد: البته با وجود محدودیت در نفرات، هرساله با حضور در مسابقات کشوری و منطقه‌ای رکوردهای خوبی توسط ورزشکاران همدانی جابه‌جا شده و ورزشکاران ما در بخش‌های مختلف و نیز مربیان به تیم ملی دعوت شده و در مسابقات ملی و بین‌المللی شرکت می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه همدان همواره در رده‌های مختلف در اردوی تیم ملی ورزشکار دارد، تصریح کرد: بنا به هزینه‌بر بودن ملاک ما در استعدادیابی افراد قبل از اینکه وضعیت فنی و جسمی باشد شرایط مالی خانواده ورزشکار است، زیرا درحال حاضر تنها خرید یک ست کمان نو چیزی حدود 200 میلیون تومان و کمان دست دوم بیش از 50 میلیون تومان هزینه دربردارد؛ بنابراین این مهم خود مانع بزرگی بر سر استعدادیابی است، زیرا چه بسیار کسانی که توان مالی لازم را داشته، اما استعداد ندارند و در مقابل افراد با استعدادی که حتی توان خرید کمان دست دوم را نیز ندارند.
رئیس هیئت تیراندازی با کمان استان همدان با بیان اینکه درحال حاضر قیمت هر فوم به حدود یک میلیون و 500 هزار تومان رسیده است، ابراز کرد: درنظر بگیرید در هر سیبل دو فوم مورد استفاده قرار می‌گیرد که با اثبات هر تیر به میزان یک فندق از این فوم‌ها کنده می‌شود که بعد از چندماه چیزی از این فوم باقی نخواهد ماند؛ بنابراین تنها در همین یک فقره، هیئت باید مبلغ هنگفتی برای تعدادی فوم پرداخت کند و یا در مورد دیگر درحال حاضر قیمت تیرهای آموزشی چیزی حدود 250 هزار تومان است، این درحالی بوده که در تمرین ممکن است 10 تیر بشکند که پرداخت شهریه 150 هزار تومانی حتی جبران یک گوشه کوچک از این هزینه‌ها را هم نمی‌کند.
هنری افزود: این درحالی است که هیئت از بودجه خاصی برخوردار نیست که بتواند نسبت به خرید کمان برای ورزشکاران اقدام کند و بودجه تخصصی تنها کفاف پرداخت هزینه آب، برق و گاز سالن را می‌دهد.
وی با تأکید بر اینکه به‌صورت دائمی (با گذر از بحران کرونا و تعطیلی یک سایت طی دو سال گذشته) درحال حاضر حداقل 50 نفر در این رشته در شهر همدان مشغول به تمرین هستند، تشریح کرد: به‌لحاظ فنی نیز از وضعیت بسیار مناسبی برخورداریم، به‌طوری که داوران و مربیان ما دائماً به مسابقات ملی و بین‌المللی دعوت می‌شوند.
این مقام مسئول با بیان اینکه درواقع اداره کل ورزش و جوانان هرازگاهی برحسب توان ممکن است بودجه‌ای را به هیئت تیراندزی با کمان تزریق کند که این میزان بودجه حتی کفاف هزینه‌های جاری را نیز نمی‌دهد، تصریح کرد: بر این اساس سعی ما بر این است که از توان خیران استفاده کنیم؛ زیرا امکان استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در قالب پشتیبان وجود ندارد، چراکه آن‌ها در قِبال حمایت انتظاراتی در حوزه تبلیغات دارند که دست ما در این حوزه بسته است. به این دلیل که در صداوسیما امکان پخش مسابقات این رشته فراهم نیست و حتی درصورت امکان، انعکاس و نمایش برند حامی ممکن نیست؛ بنابراین هر آن کس که با ما به‌عنوان بخش خصوص همکاری داشته، همراهی او به‌صورت دلی بوده، چراکه عایدی برای او به دنبال نداشته است.
هنری با اشاره به اینکه متأسفانه شرایط در شهرستان‌ها با وجود فعالیت هیئت‌ها بغرنج‌تر است، گفت: بااین‌حال شهرستان‌های تویسرکان، ملایر و کبودراهنگ در این رشته ورود جدی داشته و سایت‌هایی را راه‌اندازی کرده‌اند.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا با توجه به قهرمان‌پرور بودن این رشته اداره کل ورزش و جوانان نگاه ویژه در تخصیص اعتبار بیشتر به این هیئت ندارد؟ ابراز کرد: مسئله این است که نسبت به این ورزش دو دیدگاه وجود دارد؛ عده‌ای معتقدند کسی که برای خرید کمان 200 میلیون تومان هزینه می‌کند، پس نیازی به حمایت ندارد، درصورتی که ما ورزشکارانی داریم که بنا به علاقه‌مندی در نداشتن تمکن مالی با دشواری فروان موفق به خرید یک کمان دست دوم می‌شوند؛ مثلاً بنده ورزشکاری دارم که برای خرید یک کمان حتی مجبور به فروش وسایل شخصی خود شده است.
هنری با تأکید بر اینکه متأسفانه مشکل ما محدودیت در تعداد ورزشکاران است، تصریح کرد: در بسیاری از رشته‌های ورزشی به‌لحاظ تعداد بالای ورزشکاران، مشکلی در جایگزینی آن‌ها وجود ندارد؛ اما در رشته تیر و کمان اگر یک ورزشکار در سه جلسه تمرینی شرکت نکند، بنا به دشواری در جایگزین کردن فرد دیگر، علت عدم حضور را بررسی کرده و خواهان بازگشت وی می‌شویم. بنابراین درخواست ما از اداره کل ورزش و جوانان، فدراسیون و ورزارت ورزش این است که به رشته‌های با محدودیت تعداد ورزشکاران به‌دلیل دست‌وپنجه نرم کردن با مشکلات عدیده، توجه بیشتری شود.
وی با بیان اینکه گرچه ممکن است برخی معتقد باشند رشته‌های ورزشی پُرمخاطبی همچون کُشتی، فوتبال و غیره ورزش نخست کشور است پس باید مورد توجه قرار گیرند و ما هم به این امر واقف هستیم اما مسئله این است که تجهیزات مورد نیاز آن‌ها با خرید یک ست لباس ورزشی و یک توپ حل می‌شود اما این ما هستیم که نیازمند تجهیزات گران‌قیمت وارداتی هستیم، گفت: اداره کل ورزش و جوانان همدان با وجود تلاش برای تخصیص اعتبار، دستش خالی است و ما نیز با توجه به توان مالی این اداره، توقعی نداریم؛ از طرفی اعتبار 10 تا 15 میلیون تومانی دردی از هیئت تیراندازی با کمان دوا نمی‌کند.

طاهره ترابی مهوش