سپهرغرب، گروه - شهره کرمی : باغ بهشت همدان تنها آرامستان این شهرستان است که همه اهالی آن عزیزانشان را پس از کوچ از دنیا، به آن می‌سپارند. هر خانواده پس از به امانت گذاشتن عزیزش در باغ بهشت، زمانی از وقت خود را در این محل می‌گذراند؛ بنابراین این فضا جدای از زندگی اهالی نیست.
در فرهنگ اسلامی ایرانی ما نه‌تنها درگذشتگان دارای احترام هستند، بلکه آن‌ها را به اندازه تعالی روحیشان تأثیرگذار، حتی بعد از وفات می‌دانیم که در این میان شهدا، صلحا و علما، از سرآمدان بوده و سبک و سیره حیات آنان پس از مرگ نیز برای ما زندگان دنیای فانی راه‌گشا است.
از همین رو انتظار می‌رود سبک طراحی و تعریف کاربری‌ها در آرامستان مسلمین برگرفته از همین نگاه توحیدی باشد؛ اما آنچه در باغ بهشت همدان شاهد هستیم، کمتر این نگاه را به مخاطب القا می‌کند و این درحالی است که انتظار می‌رود باغ بهشت در عین مکانی برای دفن درگذشتگان، به‌عنوان قرارگاه فرهنگی جهت بازتولید فرهنگ معادمحور باشد.
باغ بهشت همدان موقوفه وراث ابوالقاسم قراگوزلو است که طی سال‌های 1342 و 1343 به جهاد کشاورزی واگذار شده و سپس دولت آن را به شهرداری واگذار کرده است.
درحال حاضر مدیریت و برنامه‌ریزی آرامستان همدان برعهده اداره اوقاف است. این نهاد متولی باغ بهشت بوده که در قِبال ارائه خدماتی مانند نگهداری، نظافت و سامان‌دهی در این آرامستان، هزینه‌هایی را از مردم دریافت می‌کند.
سالانه چهار تا پنج هزار میت در باغ بهشت همدان به خاک سپرده می‌شوند؛ این آمار یعنی سالانه حدود چهار یا پنج هزار طایفه که جمعیت قابل توجهی خواهند بود، به این آرامستان مراجعه دارند که نیازمند برنامه‌ریزی و سامان‌دهی هوشمندانه است و باید متولیان امر به آن توجه داشته باشند. نظم و راحتی پیش روی امور در این فضا یکی از ملزومات است، چراکه این موضوع می‌تواند کمی از غم افراد بکاهد و مرهمی برای ناراحتی آن‌ها باشد.
اخیراً شهروندان نسبت به ارائه خدمات در باغ بهشت اعتراضاتی داشته‌اند؛ مبنی بر اینکه در آرامستان همدان خدمات مناسبی در حوزه‌های اصلاح معابر، فضای سبز، پارکینگ و سرویس بهداشتی به مردم ارائه نمی‌شود. با توجه به این موضوع، سری به باغ بهشت همدان زدیم تا وضعیت را ببینیم و چگونگی شرایط را جویا شویم که در ادامه نتیجه را می‌خوانید:
   درب سرویس‌های بهداشتی باغ بهشت بسته بود
خدمات رفاهی مطلوبی برای مردم درنظر گرفته نشده بود، چراکه درب سرویس‌های بهداشتی بسته بود و این موضوع با درنظر گرفتن این امر که سالانه به‌طور میانگین حدود چهار هزار و 500 متوفی به آرامستان اضافه می‌شوند، قابل توجه است؛ چراکه این آمار نشان می‌دهد روازنه حدود 12 نفر در این محل به خاک سپرده می‌شوند که حضور 12 طایفه با جمعیت قابل توجه را در پی دارد. حال آنکه قطعاً افرادی از سایر شهرها نیز در خاکسپاری اقوام خود حضور خواهند داشت که این نبود سرویس بهداشتی، موضوع قابل چشم‌پوشی نخواهد بود.
   از نبود نظافت لازم تا ضعف کیفیت مصالح
وضعیت نظافت نیز چنگی به دل نمی‌زد و زباله‌های مختلف اعم از پلاستیک و باقی‌مانده تاج گل‌ها در فضای باغ بهشت قابل رؤیت بود. البته مصالح به‌کار برده‌شده در باغ بهشت همدان نیز بی‌کیفیت هستند، چراکه اغلب سیمان‌های کنار قبور شکسته و خُرد شده بودند.
   خرابی شیرهای آب در باغ بهشت همدان
ایرانیان از دیرباز همواره به‌عنوان یک رسم، قبور اموات خود را با آب و گلاب شست‌وشو می‌داده‌اند، اما در باغ بهشت همدان هیچ شیر آب سالمی وجود نداشت تا افراد بتوانند از آن استفاده کنند. البته برخی هم یا جانمایی مناسب نداشتند و یا به‌دلیل نداشتن دستگیره شیر آب، باز بود و آب آن هدر می‌رفت.
 تخریب غسالخانه قدیمی در پی بی‌توجهی مسئولان ذی‌ربط
موضوع دیگری که به چشم می‌آمد، تخریب شدن غسالخانه قدیمی در باغ بهشت بود؛ جایی که محل تطهیر بسیاری از علما، صلحا و شهدای استان بود. انتظار می‌رفت اگر از این ساختمان استفاده نمی‌شود، لااقل برای بهره بردن از آن، برنامه‌ای درنظر گرفته شود؛ اما متأسفانه غسالخانه قدیمی مخروبه شده بود.
   نبود فضای سبز مناسب در باغ بهشت همدان
در فضای باغ بهشت فضای سبز مناسبی درنظر گرفته نشده بود؛ همچنین برای حاضران صندلی درنظر گرفته نبودند تا بتوانند اندکی استراحت کنند و این درحالی است که در کنار قبور قدیمی، صندلی‌هایی برای استراحت افراد وجود دارند.
با توجه به آنچه بیان شد، خبرنگار سپهرغرب درخصوص موضوعات مطرح‌شده با حجت‌الاسلام رضا حاجی زین‌العابدینی، مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان همدان گفت‌وگو کرده که در ادامه نتیجه را می‌خوانید:
   وضعیت باغ بهشت همدان مطلوب است
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان همدان با بیان اینکه وضعیت باغ بهشت همدان مطلوب است، اظهار کرد: البته وضع موجود با ایده‌آل آن فاصله دارد و ما باید تلاش خود را بیشتر کنیم. براساس گزارش ستاد آرامستان‌های کشور باغ بهشت همدان چندین‌سال متوالی به‌عنوان آرامستان نمونه معرفی شده که نشان‌دهنده تلاش همکاران ما بوده است.
  حوزه نظافت موضوعی است که فرهنگ عمومی را می‌طلبد
حجت‌الاسلام رضا حاجی‌زین‌العابدینی با اشاره به اینکه شأن مردم بیشتر از امکاناتی است که درحال حاضر وجود دارد، تصریح کرد: حوزه نظافت موضوعی است که فرهنگ عمومی را می‌طلبد، همکاران ما علاوه‌بر قرار دادن سطل‌های زباله در آرامستان، به‌صورت روزانه زباله‌ها را جمع‌آوری می‌کنند.
   در باغ بهشت به دنبال ارائه خدمات در شأن مردم همدان هستیم
وی در ادامه افزود: با توجه به گستردگی باغ بهشت و باز بودن اطراف، باد زباله‌های زمین‌های اطراف را نیز به باغ بهشت منتقل می‌کند؛ البته ما به دنبال ارائه خدمات در شأن مردم همدان هستیم.
   امسال فضای سبز مناسب برای باغ بهشت درنظر گرفته می‌شود
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان همدان با بیان اینکه امسال فضای سبز مناسب برای باغ بهشت درنظر گرفته می‌شود، خاطرنشان کرد: به فراخور فضای موجود، بین قبور گلدان‌های بزرگ، گلدان‌های کوچک و در بلوارها درخت کاشته خواهد شد که اداره منابع طبیعی در درخت‌کاری این فضا با ما همکاری خواهد کرد.
   تا جایی که منابع اجازه دهد، آب در باغ بهشت موجود خواهد بود
حجت‌الاسلام زین‌العابدینی بیان کرد: با توجه به کمبود منابع آب، تا جایی که منابع اجازه بدهد، در روزهای پنجشنبه آب موجود است؛ البته شیرآلات نیز باز می‌شوند و به سرقت می‌روند که یکی از مشکلات ما در باغ بهشت است. درصورت نبود مشکل در منابع آبی، ما نیز می‌توانیم آب مورد نیاز مردم را در اختیارشان قرار دهیم.
   بازسازی قبور شهدا به عهده بنیاد شهید است
وی با بیان اینکه مرمت و بازسازی قبور شهدا برعهده بنیاد شهید است، اذعان کرد: بنیاد شهید با پیمان‌کاران قرارداد می‌بندد و ما نیز اعتباراتی که در اختیارمان قرار می‌دهند، جهت حفظ و نگهداری گلزار شهدا استفاده خواهیم کرد؛ البته این اعتبار امسال حدود 100 میلیون تومان بوده که سعی خواهیم کرد تا با همکاری بنیاد شهید، مشکلات موجود در گلزار شهدا را حل کنیم.
  از غسالخانه قدیمی باغ بهشت بازدید خواهیم کرد
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان همدان درخصوص فضای غسالخانه قدیمی باغ بهشت که بخشی از آن تخریب شده است اظهار کرد: از این فضا بازدید خواهیم کرد و ایرادی که شما اعلام کردید را رفع می‌کنیم.
حجت‌الاسلام زین‌العابدینی درخصوص حسینیه باغ بهشت افزود: این فضا برای برگزاری مراسم‌های ختم و شب‌های قدر و سایر مراسمات مذهبی آمادگی دارد تا در اختیار مردم باشد، البته فقط طبقه پایین این مجموعه در اختیار ما بوده و طبقه بالا در اختیار بنیاد شهید است.
   از بسته بودن سرویس‌های بهداشتی مطلع نبوده‌ام
وی با اشاره به اینکه سرویس‌های بهداشتی باغ بهشت همدان روزهای پنجشنبه و جمعه باز است، اظهار کرد: سرویس‌های بهداشتی معمولاً باز هستند، البته من از تعطیلی سرویس‌های بهداشتی مطلع نبوده‌ام، پیگیری خواهم کرد تا در همه ایام باز باشند.
   درحال حاضر در فصل آسفالت‌ریزی نیستیم
این مقام مسئول با بیان اینکه درحال حاضر در فصل آسفالت‌ریزی نیستیم، اذعان کرد: در سال 1402 بلوارهای اصلی و خیابان‌های فرعی را آسفالت خواهیم کرد، این اتفاق از درآمدهای خود باغ بهشت خواهد بود؛ چراکه هیچ نهاد دولتی در این خصوص به ما کمک نخواهد کرد.
مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان همدان با اشاره به اینکه در طول هفته نیروی انتظامی و راهنمایی رانندگی در باغ بهشت حضور ندارد، گفت: این ارگان‌ها در روزهای پنجشنبه و جمعه آخر سال و برخی مراسم‌های خاص در باغ بهشت حضور دارند، البته برخی از افراد نیز قوانین رانندگی را رعایت نمی‌کنند که نیاز به فرهنگ‌سازی دارد تا همه قوانین را رعایت کنند و شاهد بی‌نظمی نباشیم.
   فضای جدید برای ایجاد آرامستان در همدان درنظر گرفته شود
حجت‌الاسلام زین‌العابدینی با اشاره به اینکه باغ بهشت همدان تا پنج سال آینده فضا برای خاک‌سپاری اموات دارد، تأکید کرد: با شورای اسلامی شهر و شهرداری جلسه‌ای داشته‌ایم که در آنجا بیان شد ما بخواهیم یا نخواهیم آرامستان همدان یک روز پُر خواهد شد و با توجه به شرایط آب‌وهوایی همدان، بازیابی قبور قبلی زمان‌بر خواهد بود، بنابراین نیاز به تأمین زمین و ایجاد آرامستان جدید را به شهرداری گوشزد کردیم تا برای آن برنامه‌ریزی داشته باشند.
وی در ادامه گفت: بعضی از مردم تقاضای دفن در قبور گذشتگانشان را دارند و یا در بعضی از قبور دفن مجدد انجام شود که در بعضی از آرامستان‌های کشور انجام می‌شود. در آرامستان همدان گاهی تقاضای مردم در این موارد وجود دارد که با توجه به شرایط آب‌وهوایی شهر و موضوعیت تجزیه میت، امکان‌پذیر نیست.
این مقام مسئول تصریح کرد: با توجه به موضوع نبش قبر درصورت وجود استخوان میت، در همدان سال‌های بیشتری برای بازیابی قبور لازم است که در آن صورت نیز با اطمینان خاطر از موضوع با درخواست خانواده متوفی و استفتا از مقام معظم رهبری و آیت‌الله نوری همدانی انجام خواهد شد که تأکید مراجع بر این است که تا کاملاً میت تجزیه نشده باشد، دفن مجدد و نبش قبر صورت نگیرد، چراکه حرمت شرعی دارد.
  مردم همدان و اصحاب رسانه درخصوص رعایت بهداشت، فرهنگ‌سازی کنند
وی با اشاره به اینکه از مردم همدان و اصحاب رسانه درخواست فرهنگ‌سازی رعایت بهداشت را خواستاریم، اظهار کرد: نظافت شهر به‌خصوص در ‌آرامستان همدان یکی از موارد مورد نیاز این فضا است که افراد حاضر زباله پذیرایی‌هایی که از میهمانانشان دارند را در فضای آرامستان رها می‌کنند که با فرهنگ‌سازی می‌توان با توجه به وجود امکانات بهداشتی، از رها کردن زباله در فضای باغ بهشت جلوگیری کرد.
   مردم در زمان اعلام‌شده برای خاک‌سپاری اموات خود حضور یابند
حجت‌الاسلام زین‌العابدینی درخصوص معطلی افراد در باغ بهشت اذعان کرد: ساعت حضور افراد برای خاک‌سپاری براساس نوبت‌دهی‌ها باشد و زودتر از آن مراجعه نکنند تا معطل نشوند. همچنین از مردم تقاضا داریم تا در پنجشنبه و جمعه آخر سال همکاری لازم را با مجموعه باغ بهشت، راهنمایی رانندگی و نیروی انتظامی داشته باشند و پارکینگ مورد نیاز برای همه درنظر گرفته شده؛ البته افراد می‌توانند در طول هفته نیز در آرامستان حضور داشته باشند.
این مقام مسئول با اشاره به طراحی اپلیکیشن برای کمک به افراد حاضر در باغ بهشت، اظهار کرد: امکانات رفاهی مانند تعبیه صندلی در فضای آرامستان برای مردم، درنظر گرفته خواهد شد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: برنامه‌ریزی‌های لازم برای ارائه خدمات لازم در پنجشنبه و جمعه آخر سال انجام شده و آمادگی وجود دارد تا مردم با کمترین مشقت، بتوانند در آرامستان حضور داشته باشند.
با این تفاسیر بیشتر موضوعات مرتبط با باغ بهشت با فرهنگ‌سازی و کمک مردم مرتفع خواهد شد. البته با توجه به پاسخ برخی از سؤالات مانند وضعیت غسالخانه قدیمی باغ بهشت و بسته بودن سرویس‌های بهداشتی، مشخص شد مسئولان ذی‌ربط خیلی‌وقت است که از محل کار خود خارج نشده‌اند و از وضعیت موجود بی‌اطلاع هستند!
به‌هرحال قرار شد در این خصوص از محل بازدید به عمل آورند؛ به‌راستی اگر مسئولان هر حوزه در محل‌های مختلف مرتبط با فعالیت خود حضور نداشته باشند، نمای مناسبی از وضعیت آن خواهند داشت؟ آیا می‌توان بدون بازدیدهای میدانی مستمر تصمیمات درستی برای هر حوزه درنظر گرفت؟
امید است وضعیت آرامستان همدان بهبود یابد تا مردم راحت‌تر در آن حضور یابند. کلام آخر آنکه کاش با توجه به برودت هوایی که در برخی از ماه‌های سال میهمان همدانی‌ها است، مسئولان در سایر فصل‌ها اقدامات درخوری داشته باشند تا در موارد مختلف با این عبارت پُرتکرار «درحال حاضر وضعیت جوی اجازه اقدام نمی‌دهد»، روبه‌رو نباشیم!

شهره کرمی