بخش مسکن در کشور همواره با فرازونشیب‌های زیادی همراه بوده است و از آنجایی که مشاغل بسیاری وابسته به بخش مسکن است، اگر رکود و تورم در این بخش حاکم باشد، قسمت اعظم اقتصاد دچار رکود و تورم می‌شود.
با روی کار آمدن دولت‌های مختلف در کشور، سیاست‌های مسکن در کشور نیز دچار تحولاتی می‌شود؛ هر رئیس‌جمهوری با روی کار آمدنش وعده‌هایی را در تولید مسکن به مردم می‌دهد.
مسکن مهر، مسکن ملی و حالا هم طرح نهضت ملی مسکن، ازجمله طرح‌هایی هستند که در 18 سال اخیر در کشور اجرا شده است و هرکدام با نقاط قوت و ضعفی روبه‌رو بوده‌اند و گاهی هم به بن‌بست خورده‌اند.
دولت قبل که عملاً برنامه‌ای برای تولید مسکن نداشت و در سال‌های پایانی عمر خود با رو کردن طرح اقدام ملی مسکن و طراحی یک سایت، از مردم متقاضی ثبت‌نام به عمل آورد؛ اما این طرح به‌دلیل تمام شدن عمر دولت، نیمه‌کاره رها شد و هیچ واحدی به مردم تحویل داده نشد و تنها ثبت‌نام و بعضاً واریز وجه صورت گرفت.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم، ساخت مسکن با ادامه طرح اقدام ملی مسکن در استان‌های مختلف از سر گرفته شد.
همدان یکی از استان‌هایی است که مردمش استقبال خوبی از طرح ملی مسکن و همچنین نهضت ملی مسکن کردند.
اما همین متقاضیان به مشکلاتی نیز برخوردند؛ طولانی شدن روند تأیید مدارک، واریز وجه و حتی آغاز عملیات اجرایی متقاضیان را به دردسر انداخته است؛ به‌طوری که طی سال‌های اخیر بحث کمبود زمین در این شهر حتی افراد ثبت‌نامی را نیز از به نتیجه رسیدن این پروژه ناامید کرده است. به‌گونه‌ای که بسیاری از متقاضیان مسکن ملی آبان‌ماه سال 1399 مبلغ 40 میلیون تومان به حساب بانک مسکن واریز وجه داشته‌اند، اما تاکنون که اسفندماه 1401 است، هیچ خبری از واریز وجه مرحله دوم نشده و حتی نمی‌دانند ساخت واحد مسکونی آن‌ها آغاز شده یا خیر؟ (لازم به ذکر است که برخی نیز سال 98 وجه اولیه را واریز کرده و حتی مبلغ مرحله دوم را هم به حساب بانک مسکن ریخته‌اند)
از این‌دست متقاضیان در استان زیاد هستند؛ در برخی از شهرهای استان حتی تکلیف زمین طرح‌های مسکن مشخص نیست و همین سبب بلاتکلیفی متقاضیان شده است. البته در این میان مباحثی همچون الحاق 680 هکتار زمین و نیز شناسایی اراضی داخل شهر از سوی اداره کل راه و شهرسازی طی چندسال اخیر مطرح شده که بخش اعظمی از آن‌ها ابتر مانده است. حال آنکه طی ماه‌های اخیر موضوع بازتعریف شهر جدید در همدان مطرح شده؛ بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع بر آن شدیم تا درخصوص آخرین وضعیت مسکن در همدان با فرزاد تیموری، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار همدان گفت‌وگویی را ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار همدان با بیان اینکه خوشبختانه در بحث نهضت ملی مسکن در استان با توجه به آخرین جلسه‌ای که دراین‌باره داشتیم کارهای خوبی انجام شده است، گفت: تاکنون در 12 شهر استان زمین مورد نیاز برای اجرایی شدن طرح نهضت ملی فراهم بوده و در سایر شهرها نیز بحث‌های توافق و تملک در دستور کار قرار گرفته است.
فرزاد تیموری با اشاره به اینکه حتی در برخی از شهرها شاهد اجرایی شدن پروژه نیز هستیم، ابراز کرد: درحال حاضر در شهر نهاوند زمین مورد نیاز تأمین شده است.
وی ادامه داد: دراین شهر زمین مورد نظر در قالب گروه‌های ساخت در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
تیموری با بیان اینکه در فاز نخست شهرک فرهنگیان تویسرکان نیز زمین مورد نظر در قالب گروه‌ساخت در اختیار مردم قرار گرفته است، اذعان کرد: در شهر سرکان تویسرکان نیز بخشی از اراضی به مردم اعطا شده است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار همدان با تأکید بر اینکه در ملایر شاهد شروع کار در پروژه 502 واحدی هستیم، تشریح کرد: علاوه‌بر آن یک پروژه 140 واحدی جدید نیز در دستور کار اجرا قرار گرفته است.
وی با اشاره به اینکه برای اسد‌آباد نیز در داخل محدوده شهر قطعه زمینی تعریف شده است، اذعان کرد: در سایر شهرها همچون رزن نیز زمین مورد نیاز تأمین شده است.
تیموری افزود: با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده برای طرح نهضت مسکن شهر همدان قرار است از ظرفیت شهر جدید اکباتانا استفاده شود.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار همدان با اشاره به اینکه طبق جلساتی که دراین‌باره داشتیم شرکت شهر جدید درحال طی کردن روند اداری و اجرایی مورد نیاز است، گفت: در این شهر پهنه‌هایی برای اجرای نهضت ملی مسکن درنظر گرفته شده است.
وی با بیان اینکه به محض تفکیک این پهنه‌ها زمین مورد نیاز در اختیار مردم قرار خواهد گرفت، ابراز کرد: مساحت این شهر چیزی بالغ‌بر یک‌هزار و 200 هکتار است.
تیموری با اشاره به اینکه در فاز نخست قرار است زمین، زیرساخت‌های اولیه و خدمات عمومی برای ساخت 400 واحد نهضت ملی در این شهر فراهم شود، گفت: قابلیت افزایش 800 واحد را هم خواهد داشت.
وی با تأکید بر اینکه اراضی دولتی موجود در داخل محدوده شهر به‌دلیل کوچک بودن قطعات امکان انبوه‌سازی نداشت چراکه باید در قطعات حداقل امکان ساخت یک‌هزار تا دو هزار واحد می‌بود تا زیرساخت‌‌های عمومی را بتوان برای آن‌ها فراهم کرد، اذعان کرد: خوشبختانه بخش اعظمی از اراضی این شهر جدید به‌نام دولت بوده و برای آن سند تک‌برگ وجود دارد و تنها بخش اندکی از اراضی دارای مالک خصوصی است که در این خصوص نیز شرکت شهرک جدید به دنبال تأمین منابع مالی برای تملک است.
این مقام مسئول در پاسخ به این سؤال که چه زمانی شاهد آغاز ساخت این واحدها در شهر اکباتانا خواهیم بود؟ اظهار کرد: طبق آخرین جلساتی که با شرکت ساخت شهر جدید داشتیم، قرار است به محض نهایی شدن تفکیک‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن در ابتدای سال آتی شاهد ساخت این واحدها باشیم.
وی درخصوص کاهش قیمت تمام‌شده واحدها نیز گفت: برای تحقق این موضوع به‌عنوان یک از دغدغه‌ها در بحث عوارض شهرداری طبق سیاست‌گذاری‌هایی که در قانون جهش مسکن انجام شده و نیز به دستور استاندار، شاهد ارائه تخفیفات مناسب خواهیم بود.
این مقام مسئول افزود: علاوه‌بر این در بحث نظام مهندسی نیز قرار است تنها 50 درصد هزینه از متقاضیان دریافت شود.
وی با بیان اینکه افرادی که در طرح اقدام ملی مسکن چندسال گذشته ثبت‌نام کرده و واریز وجه داشته‌اند در اولویت قرار دارند، اظهار کرد: به محض تعیین تکلیف تفکیک این اراضی و نیز تهیه و تدوین نقشه با توجه به اولویت، به متقاضیان از طریق سامانه موجود اطلاع‌رسانی‌ خواهد شد.
مع‌الوصف؛ با توجه به آنچه گفته شد، در سالیان اخیر نوسان قیمت مسکن و آشفتگی‌های آن فشارهای زیادی را بر بسیاری از خانواده‌های اجاره‌نشینی که باید در کنار شرایط بد اقتصادی مشکلات مستأجری را هم به دوش بکشند، تحمیل کرده است و یک خانوار ایرانی برای رسیدن به رؤیای رهایی از مستأجری و رسیدن به کلید مسکن و صاحب خانه شدن، باید زمان زیادی چشم‌انتظار باشد.
حال آنکه چند سال گذشته درست در روزهایی که صاحب خانه شدن برای بسیاری از جوانان به‌ویژه قشر محروم رؤیا شده بود، صحبت از طرحی به‌نام اقدام ملی مسکن به گوش خورد؛ طرحی که در ابتدا افراد محروم و بی‌بضاعت را خوشحال کرد که بالاخره می‌توانند سقفی از آنِ خود داشته باشند، اما زهی خیال باطل! چراکه اجرای این طرح در همدان با موانع بسیاری همچون کمبود زمین و نیز ناکارآمدی پیگیری‌های بین دستگاهی مواجه شده و حتی طی این مدت زمین مورد نیاز نیز تأمین نشده، چه برسد به اینکه آجری روی آجر بگذارند؛ بنابراین انتظار می‌رود بنا به گفته معاون عمرانی استاندار همدان شهر جدید اکباتانا بتواند این سراب را حداقل به آرزویی دست‌یافتنی برای همشهریان همدانی بدل کند.

طاهره ترابی مهوش