66 روز از اول تابستان گذشته است اما سفرهای تابستانی از حداقل یک ماه قبل تر شروع شد. یعنی وقتی مدارس زودتر، تعطیل شدند و فصل امتحانات هم به پایان رسید. از نیمه‌های خرداد تقریباً سفرهای تابستانی آغاز شده بود و تا کنون نیز ادامه دارد. اما وضعی این سفرها چگونه است؟

اکنون دو سالی است که سفرهای تابستانی نسبت به دوره کرونا بیشتر شده است اما براساس گفته مدیران دفاتر خدمات مسافرتی؛ هنوز این آمار سفرها به دوران قبل از کرونا یعنی به تابستان 98 و قبل‌تر برنگشته است.

گرانی و نبود بلیت

رسول واحدی از آژانس‌دارانی است که در حوزه تورهای داخلی فعالیت می‌کند. وی با بیان اینکه فرهنگ سفر مردم بعد از کرونا در تابستان امسال تغییر کرده است گفت: امسال سفرهای تابستانی تحت تأثیر نرخ بلیت قرار دارد. بلیت هواپیما بسیار گران است. نرخ بلیت اتوبوس و قطار نیز افزایش قیمت زیادی داشته است. از طرفی حتی اگر مردم قدرت خرید بلیت هواپیما را داشته باشند پیدا نمی‌کنند. بلیت قطار هم همین مشکل را دارد. پس باید با اتوبوس بروند.

وی افزود: بلیت قطار سهمیه‌بندی‌شده و هر زمان که برای دو هفته بازه خرید اعلام می‌کنند در مدت چند دقیقه خیلی از بلیت‌ها فروخته می‌شود و مسافر نمی‌تواند مانند قبل، بلیتی برای هر زمانی که خواست، بخرد مگر اینکه هزینه بیشتری به آژانس داده و از دفاتر به قیمت بیشتری بلیت بگیرد. این تنها مشکل مردم نیست خیلی از آژانسداران هم بلیت پیدا نمی‌کنند. با این وجود چطور تور برگزار کنند؟

واحدی به عامل گرانی اقلام اشاره کرد و گفت: سبد خانوار گران شده است. طبیعتاً سفر که جزو آخرین گزینه‌های مردم است تحت تأثیر قرار می‌گیرد. مردم تلاش می‌کنند اگر هم به سفری می‌روند، کم هزینه باشد بنابراین از سفرهای طبیعتگردی و کمپ و کوتاه مدت استقبال کرده اند.

رجوع از هتل به کمپ

عطیه رازدار نیز از مدیران فنی یک آژانس مسافرتی معتقد است: در طول دو ماه اخیر می‌توان گفت سفرهای شخصی بیشتر شده است. ما آژانسداران از قبال سفرهای داخلی سودی نکرده ایم بنابراین نمی‌توانیم بگوییم مردم به سفر نرفتند. شاید با تور نمی‌روند چون احساس می‌کنند سفر با تور گران‌تر است.

وی ادامه داد: از خرداد تا کنون شاهد سفرهای کوتاه مدت هستیم. چون اگر مردم با تور هم به سفر بروند، دنبال سفرهای کوتاه هستند که هزینه کمتری دارد. من درباره گروههای متوسط رو به پایین صحبت می‌کنم وگرنه بخش کمی از جامعه که پولدار محسوب می‌شوند همیشه به سفر می‌روند و تغییری در سبک زندگی شأن ایجاد نمی‌شود. ولی مردم عادی از هتل به کمپ رجوع کرده اند.

وام سفر راهکاری بود که اجرا نشد

داوود معینی از پیشکسوتان برگزاری تورهای فرهنگی است که معتقد است: مبدا بسیاری از سفرها در کشور تهران است. ما برای شهروندان تهرانی هم تسهیلات سفر نگذاشته ایم که حداقل این بخش از مسافران را از دست ندهیم. بارها درباره تسهیلات سفر وعده‌هایی داده اند چند باری حرف از کارت سفر، وام سفر و تسهیلات شد اما در عمل می‌بینیم که هیچ کدام اجرایی نشده است. درحالیکه می‌توانست کمکی برای سفرهای مردم طبقه متوسط باشد و به رونق سفر بعد از کرونا کمک کند.

سیامک عزیز عضو هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران بیان کرد: نسبت به قبل از کرونا که مسافران زیادی داشتیم الان این آمار بسیار کمتر شده است اما نسبت به بعد از کرونا یعنی در سالهای 99 و 1400 که بیماری کرونا اجازه سفر نمی‌داد، می‌توان گفت که مسافران بیشتری در تابستان 1402 به سفر می‌روند.

وی افزود: سفرهای خارج از کشور کمتر از گذشته شده است. چون مردم تورهایی که می‌توانستند تا ده میلیون تومان بخرند را باید الان صد میلیون تومان هزینه کنند. در سفرهای داخلی هم مردم ترجیح می‌دهند سفر شخصی بروند. یا چادر بزنند. بنابراین سفر رسمی که از طریق دفاتر مسافرتی انجام شود، رو به نزول بوده است.

کم شدن نیروهای آژانس به دلیل نبود مسافر

وی به مقایسه سفرهای تابستانی امسال با سالهای گذشته پرداخت و گفت: اگر بخواهیم میزان سفرهای تابستانی در قبل و بعد از کرونا را مقایسه کنیم تفاوت خیلی زیاد است. به همین دلیل ما در آژانس‌ها از 30 کارمندی که تا قبل از کرونا داشتیم و در دوران کرونا به یک نفر تقلیل دادیم به چهار نفر در سال 1402 رسیدیم. این نشان می‌دهد که مراجعه کننده زیادی نداریم که بابت آن پرسنل هم نگه داریم. چون آژانس‌ها ورشکسته هستند.

عزیز راهکار رونق سفر را تثبیت نرخ‌ها دانست و گفت: عده‌ای در کشور هستند که همیشه پای ثابت سفرهای خارجی بوده و هستند. برای آنها فرقی نمی‌کند دلار چقدر باشد چون به دلار درآمد دارند. الان هم همان‌ها هستند که به سفر خارجی می‌روند.