شاید اگر در سال‌های گذشته نه‌چندان دور، شنیده می‌شد که یکی از دوستان و آشنایان در حال جدایی و طلاق است، همگان تعجب می‌کردند اما با تأسف تحت تأثیر برخی رفتارها ازجمله توقعات بالا، تجملات، چشم و هم‌چشمی، این هیولای ویرانگر زندگی بسیاری از خانواده‌ها ازجمله جوانان را هدف گرفته است.

واژه طلاق همچنان برای برخی از خانواده‌های سنتی بسیار سنگین و غم‌انگیز است زیرا والدین توان دیدن جدایی فرزندان خود از زندگی که روزهایی به آن‌ها وابسته بودند و عشق می‌ورزیدند را ندارند، این جدایی‌ها مشکلات روحی و روانی برای دو طرف به همراه دارد اما برای برخی هم عادی شده و تا به قول قدیمی‌ها «تقی به توقی می‌خوره» حرف از طلاق و جدایی را می‌زنند.

این در حالی است که جدایی و طلاق آسیب‌های جدی را برای زن و مرد به همراه دارد، اما این آسیب جایی بیشتر احساس می‌شود که والدینی که قصد جدایی دارند فرزند یا فرزندانی را هم دارند، آن‌گاه اثرات منفی و مخرب این تصمیم درست یا غلط پدر و مادر بیشتر بر روحیه و روان فرزندان تأثیر می‌پذیرد.

  هرچیزی در خانه‌ام بوی غم، جدایی و طلاق می‌دهد

هفت سال زندگی عاشقانه با همسرم داشتم، هرکس ما را می‌دید حسرت زندگی زیبا و پر از مهر و محبت ما را می‌خورد اما این روزها دیگر ساز جدایی در زندگی ما نواخته شده و انگار باید همه‌چیز تمام شود.

اینکه بر اساس گفته سیدکاظم فروتن دبیر ستاد ملی جمعیت، اکنون 40 درصد طلاق در خانواده‌هایی رخ می‌دهد که دارای حداقل یک فرزند هستند، موضوعی بسیار نگران‌کننده است زیرا اثرات مخرب این جدایی تا سال‌های سال در ذهن و یاد این فرزندان باقی می‌ماند و به فرزندان طلاق رنج‌ها و دردهایی را با خود یدک می‌کشند که کسی نمی‌تواند آن‌ها را درک کند.

یکی از زوج‌هایی که تازگی قصد جدایی از همسر خود دارد اینگونه می‌گوید: واژه‌ای را که بسیار با خود تکرار می‌کند این است که «بخت من خواب خواب است». هفت سال زندگی عاشقانه با همسرم داشتم، هرکس ما را می‌دید حسرت زندگی زیبا و پر از مهر و محبت ما را می‌خورد اما این روزها دیگر ساز جدایی در زندگی ما نواخته شده و انگار باید همه چیز تمام شود.

آرمیتا 30 ساله ادامه می‌دهد: برخی اختلافات سرمنشا اصلی جدایی ما از همدیگر است زیرا اختلاف نظر و اختلاف عقیده ما را از هم هر روز دورتر و دورتر می‌کند. شاید هم یکی از دلایل درک تفاوت‌های همدیگر باعث این دوری ما می‌شود اما هرچه بود اکنون چند ماهی است که دیگر دوست ندارم به آن زندگی برگردم. زندگی خانوادگی عاشقانه برای من دیگر رنگ باخته است.

وی با ابراز خوشحالی از این قضیه که هنوز فرزندی ندارم، اضافه می‌کند: خانه‌ای را که با رنگ‌های زیبا در دکوراسیون خانه و مبلمان، گل‌های زیبای طبیعی با همسرم ساختم، این روزها برایم رنگ تیره و خاکستری به خود گرفته است، دیدن آن همه زیبایی زجرم می‌دهد و دلم نمی‌خواهد که به آن خانه برگردم، یاد خاطرات شیرین برای دیگر رنگ و بویی ندارد هرچیزی در آن می‌بینم بوی غم، جدایی و طلاق می‌دهد.

  با سه دختر درخواست طلاق دارم

مریم که حدود 50 سال سن دارد؛ درد و دل زندگی‌اش پس از 25 سال و جدایی از همسرش را اینگونه توضیح می‌دهد و می‌گوید: دو دختر دوقلو دارم که سال گذشته وارد دانشگاه شدند و دختر دیگرم هنوز در دوران متوسطه مشغول تحصیل است اما با وجود چنین شرایطی بخاطر اعتیاد همسرم تصمیم به طلاق گرفته‌ام. زندگی که من داشتم تا سال گذشته بخاطر سه فرزند دخترم ادامه داشت اما دیگر نمی‌توانم.

وی ادامه می‌دهد: چندین سال است که بین من و همسرم اختلافات شدیدی ایجاد شده اما فقط به خاطر سه فرزندم دست از زندگی مشترکم برنداشتم اما در سال‌های اخیر دیگر صبرم لبریز و زندگی به کامم تلخ شده است که بخاطر همین موضوع تصمیم به طلاق گرفته‌ام تا شاید همسرم دست از اعتیادش بکشد یا اینکه برای حفظ زندگی تلاش بیشتری انجام دهد.

وی اضافه می‌کند: زندگی زمانی لذت‌بخش است که آرامش یار ما باشد اما من با فرزندانم چندین سال است که رنگ آرامش و زندگی پُر از زیبایی و دلخوشی را به چشم ندیدیم، شرایط به گونه‌ای رقم خورده است که اکنون سه فرزند دختر من حاضر به زندگی با پدر خود نیستند و تمایل به زندگی در کنار من را دارند، اما هنوز ته دلم زندگی 20 سال گذشته را می‌خواهد تا پنج نفری شادی و نشاط را در خانه ببینیم اما چه کنم که دیگر تاب و توان زندگی پر از خشم و نفرت را ندارم. به نظرم طلاق بهترین گزینه برای چنین روزهایی است و باید از آن استفاده کرد.

  از هر سه ازدواج یک طلاق ثبت می‌شود

بررسی علت و عوامل طلاق در جامعه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که باید مورد بحث و بررسی قرار گیرد چرا که اکنون این واقعه روز به روز در حال افزایش است به گونه‌ای که دبیر ستاد ملی جمعیت می‌گوید: نداشتن درک زن و مرد از تفاوت‌های همدیگر اصلی‌ترین عامل برای اختلافات خانوادگی به‌شمار می‌رود به همین منظور آموزش تفاوت‌های زن و مرد قبل از ازوادج یکی از ضروریات زندگی به‌شمار می‌رود.

سیدکاظم فروتن معتقد است: زنان و مردان از تفاوت‌های همدیگر اطلاع درستی ندارند و در بحث آموزش‌ها به این حوزه تمرکز جدی نمی‌شود و در صورت داشتن تمرکز بیشتر به این موضوع برخی از مشکلات موجود خانواده‌ها حل خواهد شد.

وی اظهار کرد: با توجه به اینکه اختلاف میان زنان و مردان در زندگی مشترک درمان‌های خاص دارند و هیچ مشکلی در حوزه خانواده بدون درمان نیست، اما معتقدیم که باید درمان به موقع انجام شود تا کار دشوارتر نشود.

دبیر ستاد ملی جمعیت در ادامه افزود: طبق آمارهای موجود از هر سه ازدواج یک مورد منجر به طلاق می‌شود اما آنچه که جای نگرانی و ناراحتی دارد این است که 40 درصد طلاق در خانواده‌ها مختص خانواده‌هایی است که حداقل یک فرزند دارند.

  آمارهای ازدواج و طلاق چه می‌گویند؟

بر اساس اعلام سازمان ثبت احوال کشور، در 10 ماهه سال 1401 و طبق اطلاعات ثبت شده 441 هزار و 419 واقعه ازدواج به ثبت رسید که در همین مدت، 168 هزار و 244 واقعه طلاق ثبت شد.

طبق این آمار 10 ماهه در استان تهران در مجموع 52 هزار و 956 ازدواج و سه هزار و 721 مورد طلاق رخ داده و ثبت شده است.

این آمارها نشان می‌دهد که با وجود روند افزایشی طلاق در جامعه، بسیاری از پایه‌های زندگی جوانان به‌ویژه در سال‌های اولیه ازدواج آنان سست و سست‌تر شده است که باید برای این موضوع چاره‌ای اساسی اندیشید.

  آمارهای جدید از واقعه طلاق و ازدواج در کشور

آمارهای سال 1402 از وقایع ازدواج و طلاق در سازمان ثبت احوال کشور نیز نشان از افزایش آمار طلاق می‌دهد به گونه‌ای که تا اول خرداد 79 هزار و 260 مورد ازدواج در کشور به ثبت رسیده که 37 هزار و 701 مورد آن به طلاق انجامیده است که این داده‌های آماری نشانگر افزایش آمار طلاق به بیش از 45 درصد است.

براساس آمارهای سازمان ثبت‌احوال میزان ازدواج در این مدت در استان تهران 9 هزار و 272 مورد و میزان طلاق 6 هزار و 229 مورد به ثبت رسیده است.

  نبود طرح جامع کنترل و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی

اهمیت موضوع آسیب‌های اجتماعی همچون طلاق به حدی است که قوه قضاییه در جلسات مختلف به این موضوع ورود کرده است تا شاید از این طریق امکان رسیدگی به وضعیت آسیب‌ها در جامعه جدی‌تر گرفته شود.

به همین منظور ذبیح‌الله خداییان؛ رئیس سازمان بازرسی کل کشور از نبود طرح جامع کنترل و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، انتقاد کرده و گفته است: در حوزه پیشگیری و مقابله با آسیب‌های اجتماعی همه شانه خالی می‌کنند و سعی می‌کنند که توپ را به زمین هم بیندازند. برای پیشگیری و مقابله با آسیب‌های اجتماعی هرکدام از دستگاه‌ها جزیره‌ای عمل می‌کنند که این امر باعث شده در رسیدن به اهداف خود موفق نباشیم.

احمد رحمانیان؛قائم مقام سازمان بازرسی کل کشور نیز از حاشیه‌نشینی، طلاق و کودکان کار به‌عنوان موضوعات مهم کلان‌شهرها یاد کرده و گفته: تهیه طرح جامع کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی با اولویت طلاق، کودکان کار، حاشیه‌نشینی از موضوعاتی است که آنگونه که باید مورد توجه قرار نگرفته است.

  در بحث پایداری خانواده و روابط زوجین، نگران آمار طلاق‌های رسمی هستیم

در بحث پایداری خانواده و روابط زوجین، نگران آمار طلاق‌های رسمی هستیم که واقعاً هم جای نگرانی دارد تا از این معضل پیشگیری شود، اما طلاق عاطفی نیز مسئله غیرقابل انکاری است.

آسیب‌های اجتماعی مانند طلاق بیشترین ضربه را به بانوان و فرزندان طلاق وارد می‌کنند بنابراین ریشه‌یابی علت طلاق به‌عنوان یکی از موضوعات بسیار مهم است تا نگذاریم پایه‌های زندگی به این راحتی از هم گسسته شود زیرا پایداری خانواده و برقراری ارتباط درست میان والدین یکی از خواسته‌های جدی فرزندان است.

انسیه خزعلی؛ معاون رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده نیز پیشتر در نشست بررسی پیش‌نویس سند ملی مشاوره خانواده گفته است: به طور عموم در بحث پایداری خانواده و روابط زوجین، نگران آمار طلاق‌های رسمی هستیم که واقعا هم جای نگرانی دارد تا از این معضل پیشگیری شود، اما طلاق عاطفی نیز مسئله غیرقابل انکاری است که باید آموزش‌ها و خدمات مشاوره‌ای مناسبی در این زمینه صورت گیرد. با همه زحمات انجام شده در مورد مشاوره خانواده در کشور خلا جدی داریم.

کاظم فروتن؛ دبیر ستاد ملی جمعیت پیشتر گفته است: افزایش نرخ ازدواج و فرزندآوری و کاهش نرخ طلاق مهم‌ترین راه برای رسیدن به جامعه جوان است. اصلاح ساختار فرهنگی جامعه و باورهای جوانان و تقویت و تحکیم خانواده در جامعه از مهم‌ترین سیاست‌های جوانی جمعیت در ایران امروز است.