نخبه کسی است که علم و مهارت را توأم با تربیت و تزکیه به رسمیت شناخته و خدمت صادقانه و پیشرفت کشور را محور اندیشه و کردار خود می‌داند. در سپهر ایران اسلامی درس‌خوانده پُرادعا و کج‌رفتار که همواره خود را بستانکار تلقی می‌کند، نخبه نیست؛ حتی اگر چند مدرک دکترا داشته و یا برخی پروفسور هم خطابش کنند! فهم و درک موقعیت کشور، توأم با بصیرت و توان بالا برای حل مشکلات و رفع موانع پیشرفت جامعه، نشانه بارز نخبگی است.

آیا کسانی نخبه بوده و هستند که علاوه‌بر طی مدارج علمی با برنامه دقیق و به‌هنگام کشور را از دست اجانب و استعمارگران بیرون و عزت و استقلال را برای ایران به ارمغان آورده‌اند یا درس‌خوانده‌ها و روشنفکرنماهایی که جوگیر و به‌نوعی تسلیم دگراندیشان می‌شوند؟! اگر به تعریفی جامع با لحاظ فلسفه وجودی انسان دست یابیم و ملاک اندازه‌گیری دانستن‌ها و رفتار‌ها را بر این اساس تنظیم کنیم، به‌راحتی درمی‌یابیم که عده زیادی که سهواً نخبه به‌شمار می‌آیند، تحقیقاً نخبه نیستند.

نخبه کسی نیست که بنشیند تا همه امکانات متصور را در اختیارش قرار دهند، نخبه‌ها آنان هستند که با کمترین امکانات استاندارد برای انجام عملیاتی چون والفجر هشت از اروندرود وحشی طوری برق‌آسا خود را به فاو می‌رسانند که تمامی ارتش‌های جهان از تعجب انگشت به دهان می‌شوند، نخبه کسی است که قبل از شیوع وافر کرونا، درباره واکسن آن به جاهای غیر قابل تصوری برای مجامع به‌اصطلاح علمی، می‌رسد و یا کسی است که موشک‌ها و پهپادهایی را طراحی و تولید می‌کند که دشمنان مثلاً پُرتکنیک، در ابتدا آن را به‌عنوان ماکت معرفی می‌کنند، اما با گذشت مدتی محدود، آن را با تولید انبوه توأم با فناوری بالا وارد عرصه می‌کنند. کسانی که به هر دلیل از دوران خردسالی دل و چشم به غیر وطن دوخته و قبله آمالشان بدخواهان کشورمان هستند، در تعریفی همه‌جانبه و هدف‌گرایانه، نخبه نیستند و انحراف است اگر به چنین کسانی دل ببندیم. البته این گفتار، نافی لزوم و ضرورت تلاش هوشمندانه و وافر همه مسئولان و متولیان آموزشی و اجتماعی برای حفظ و ایجاد زمینه‌های بیشتر برای بروز و تحقق توانایی‌های دانایان در مقاطع و سنین مختلف نبوده و نیست.