خوشنویسی از دیرباز در میان ایرانیان مقام و منزلت خاصی داشته و سیر کمال را پیموده اما با تأسیس انجمن خوشنویسان ایران در سال 1346 به همت استادانی چون حسین میرخانی، علی‌اکبر کاوه، ابراهیم بوذری، سید حسن میرخانی، خسرو زعیمی، دکتر مهدی بیانی و غیره، جانی دوباره گرفت و بعد از انقلاب اسلامی ایران، این انجمن به مدیریت غلامحسین امیرخانی و با گسترش کلاس‌های آموزشی اهمیتی مضاعف و جایگاه ویژه‌ای پیدا کرد به طوری که رشد فعالیت‌های انجمن را می‌توان مهم‌ترین حرکت و کوشش در خوشنویسی معاصر ایران دانست.

به گونه‌ای که امروز علاوه بر خوشنویسی به سبک‌های سنتی، برخی از خوشنویسان معاصر با تلفیق نقاشی و خوشنویسی، آثار درخور توجهی پدید آورده‌اند. در حقیقت آن‌ها دست به ابداع جنبه جدیدی از خطاطی زده‌اند که در عین خوشنویسی از نقاشی مایه‌هایی دارد و به هنر نقاشی- خط معروف است البته طبق شواهد و مستندات در سال‌های آغازین دهه 60 جامعه هنر خوشنویسی کشور به علت شرایط خاص پیش‌آمده اجتماعی رونق و شکوفایی قابل توجهی را شاهد بوده؛ اما در سال‌های اخیر با بررسی‌های به عمل آمده این رونق و شکوفایی دیگر رو به فزونی نیست.

 

چه بسا نوین‌تر شدن جامعه ایرانی و جذاب‌تر شدن رشته‌های دیگر اعم از هنری، ورزشی، علمی و غیره برای نوجوانان و جوانان و راه یافتن عصای جادویی همه‌فن‌حریفی به نام رایانه به خانه‌ها، در آینده‌ای نه‌چندان دور، هنرهای این چنینی را برای یافتن مخاطبان فراوان و مشتاق دچار مشکل کند.

 

حال و روز این هنر در استان‌هایی همچون همدان علیرغم داشتن انجمن خوشنویسی فعال و اساتید بسیار، بی‌تأثیر از این مباحث نیست با این وجود اخیراً در یکی از خبرهای مسرت‌بخش آمده که اکسپو و نمایشگاه مهر ماندگار به مناسبت هفته خوشنویسی از 22 تا 27 مهرماه از ساعت 16 تا 19 پذیرای علاقه‌مندان این رشته هنری در مجتمع آوینی همدان است.

 

بر این اساس با توجه به اهمیت موضوع برآن شدیم تا با رئیس انجمن خوشنویسان همدان گفت‌وگویی ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:

 

خسرو نجومی؛ با بیان اینکه این نمایشگاه به مناسبت هفته خوشنویسی از 22 تا 27 مهرماه در محل گالری زنگنه مجتمع شهید آوینی در حال برگزاری است، گفت: 52 اثر از آثار خوشنویسان استاد و فوق‌ممتاز شهر همدان در این نمایشگاه در معرض نگاه عموم قرار گرفته است.

 

وی با تأکید بر اینکه موضوع آثار نمایشگاه آزاد است، ابراز کرد: اصلی‌ترین هدف برگزاری این گونه نمایشگاه‌‌ها، این است که بتوانیم هنر و هنرمندان این رشته را به جامعه معرفی کرده و برای افراد فعال در این عرصه، انگیزه ایجاد کنیم تا آن‌ها نیز به این مسئله واقف باشند که می‌توانیم بستری این چنینی برای آن‌ها نیز فراهم آوریم تا هنرشان را در معرض دید جامعه قرار دهند.

 

این استاد خوشنویسی با تأکید بر اینکه کلیه آثار این نمایشگاه ارزش‌گذاری شده و امکان خرید برای علاقه‌مندان از این آثار فراهم، تشریح کرد: به جرأت می‌توانم به این نکته اشاره کنم که نمایشگاه فعلی طی یکی دو دهه اخیر از با کیفیت‌ترین نمایشگاه‌های برگزار شده در عرصه خوشنویسی است که نشان می‌دهد طی این مدت این هنر به لحاظ سطح کیفی در استان به نسبت کل کشور پیشرفت قابل توجهی دارد.

 

نجومی با تأکید بر اینکه همه آثار این نمایشگاه، هنر دستان استادان و هنرمند فوق ممتاز خوشنویسی همدان است، اظهار کرد: در حال حاضر 6 هنرمند خوشنویس دارای کرسی استادی از انجمن خوشنویسان ایران در استان داریم و جالب‌تر اینکه آثار این اساتید نیز در این نمایشگاه در معرض دید عموم قرار گرفته است.

 

وی با اشاره به اینکه خوشبختانه 60 هنر خوشنویس همدانی نیز از انجمن خوشنویسی ایران دارای مدرک فوق ممتاز هستند، تشریح کرد: این امر خود نشان‌دهنده آن است که طی چند سال اخیر جایگاه خوشنویسی استان به لحاظ کیفی و کمی در سطح ملی ارتقا یافته است.

 

رئیس انجمن خوشنویسی همدان با تأکید بر اینکه در این نمایشگاه آثاری با خطوط‌ سنتی و گرایش‌های نوین همچون نقاشی- خط به کارگرفته شده‌اند، اذعان کرد: خوشبختانه ما در همه رشته‌های سنتی و نوین در سطح ملی از جایگاه مناسبی برخوردار هستیم به نحوی که در همه جشنواره‌ها و رویدادهای مرتبط با هنر خوشنویسی هنرمندان همدانی جزو برترین و برگزیدگان بوده‌اند.

 

نجومی با اشاره به اینکه متأسفانه زیرساخت‌های مورد نیاز این هنر در استان به‌ویژه شهر همدان با ضعف روبه‌رو است، ابراز کرد: شرایط به گونه‌ای است که در حال حاضر تنها گالری فعال موجود، گالری استاد زنگنه در مجتمع آوینی است در حالی که به خاطر دارم در گذشته حداقل گالری نگاه نو در محوطه میدان آرامگاه که متعلق به شهرداری است نیز با این مزیت که به‌لحاظ موقعیت مکانی و دسترسی بیشتر مورد توجه عموم قرار می‌گرفت، نیز فعالیت داشت.

 

وی با تأکید بر اینکه وجود چند گالری در اندازه‌های مختلف بنا به نیاز مخاطب و هنرمندان یک ضرورت است عنوان کرد: متأسفانه علیرغم این نیاز این بستر در شهر همدان فراهم نیست.

 

رئیس انجمن خوشنویسان همدان ادامه داد: با این وجود عمده ضعف این هنر و نمایشگاه‌های مرتبط با آن به عدم خرید آثار هنرمندان بازمی‌گردد؛ بنابراین یکی از اهداف برگزاری این نمایشگاه و ارزش‌گذاری آثار در آن، این است که دستگاه‌های دولتی، اجرایی و خدماتی نسبت به خرید این آثار اقدام کنند.

 

نجومی با ابرای اینکه امیدوارم شرایطی فراهم شود که مدیران دستگاه‌های اجرایی و مردم عزیز، آثار هنرمندان را خریداری کنند و از این طریق حمایتی از هنرمندان به عمل آید و این آثار ارزشمند زینت‌بخش مکان‌های اداری و شخصی آن‌ها شده و یا از آن‌ها در مناسبت‌ها برای اهدای هدایا و جوایز استفاده کنند تأکید کرد: تحقق این امر توسعه فرهنگی و هنری شهر را به‌دنبال خواهد داشت.

 

وی با اشاره به اینکه به لحاظ استقبال هنرجویان جدید از این هنر باید بگویم شرایط نسبت به شرایط کرونایی چند سال اخیر بهبود یافته به طوری که هم کلاس‌های انجمن خوشنویسی و هم آموزشگاه‌ها آزاد هنری در این بخش فعالیت دارند گفت: مسئله این است که متأسفانه باید بپذیریم دیگر هنر در اولویت خانواده‌‌ها چه برای خودو چه برای فرزندانشان نیست.

 

رئیس انجمن خوشنویسان همدان با بیان اینکه در حال حاضر در سطح استان بالغ بر 500 هنرجو در این رشته داریم، ابراز کرد: تعداد هنرمندان حرفه‌ای که کار هنری انجام داده و خلق اثر می‌کنند در شهر همدان 200 تن و در کل شهرستان‌های استان 200 نفر است.

 

مع‌الوصف با توجه به آنچه گفته شد گرچه همواره حمایت از فرهنگ و هنر به‌عنوان مبانی تشکیل‌دهنده هویت ایرانی و اسلامی در حرف و سخن مورد تأکید متولیان فرهنگی است و مقام معظم رهبری بارها به این مسئله تأکید دارند که «کارزار فرهنگی از کارزار نظامی اگر مهم‌تر و خطرناک‌تر نباشد، کمتر نیست» اما متأسفانه هنوز غفلت‌هایی در این حوزه وجود دارد که کار را برای اهالی فرهنگ همدان سخت می‌کند؛ به طوری که متأسفانه همواره در عرصه فرهنگ و هنر در استان ضعف داشته‌ایم؛ این در حالی است که وقتی مثلاً از سوی شهرداری به هنرمندی کاری پیشنهاد می‌شود و او به‌صورت تخصصی کار خود را انجام می‌دهد، سواد هنری و بصری افراد جامعه نیز ارتقا می‌یابد. از همین رو است که ادارات و ارگان‌ها باید به سمت به‌کارگیری افرادی که رشته تخصصی‌شان هنر است، حرکت کنند و از به‌کارگیری افرادی که هیچ تبحری در حوزه شهری ندارند، بپرهیزند.

 

از طرفی نبود گالری‌ در استان بسیار آزاردهنده است زیرا چنانکه در متن هم اشاره شد به گفته هنرمندان، همدان گالری خوبی ندارد حال آنکه در شهری با شعار داشته غنای فرهنگی نبود گالری مناسب با موقعیت و دسترسی خوب یک ضعف آشکار است زیرا در نبود بستر برای دیدن هنر هنرمندان، طولی نخواهد کشید که هنرمندان ما منزوی شوند چراکه هیچ ارگانی گامی برای حمایت در عرصه هنر برنمی‌دارد و در اجرای پروژ‌ه‌ها و برنامه‌های هنری خود به‌ویژه دستگاه‌هایی همچون شهرداری به سراغ کسانی می‌روند که دستمزد پایین‌تری می‌گیرند، همین موضوع باعث شده که مردم از لحاظ بصری افت کرده‌اند.

 

همدان ما به لحاظ اصالت هنری هنرمندان شاخصی دارد که حتی در دنیا حرف برای گفتن دارند اما به‌صورت آهسته در این زمینه تنزل و افت کرده‌اند. هنر خوشنویسی یکی از همین هنرها است که به گفته کارشناسان نسبت به چند دهه قبل کمتر از سوی جوانان مورد استقبال قرار می‌گیرد زیرا ازجمله رشته‌هایی است که چندان در‌آمدی ندارد و هنرمندان این رشته وقتی می‌توانند از ذوق هنری خود ارتزاق کنند و درآمد داشته باشند که به آن‌ها بها داده شود، وقتی از این هنرمندان در پروژه‌های شهری استفاده شود، حال دل مردم و همچنین هنرمندان خوب خواهد شد!