این معضل اجتماعی در بخش‌های مختلف نمودهای متنوعی دارد که می‌توان برای آن ده‌ها شاهد مثال آورد که در قالب یادداشت نمی‌گنجد، اما ناگزیر به طرح چند مورد اگرچه محدود هستیم؛ ضروری است یادآور شویم که ذکر جایگاه اشخاص قطعاً قابل تعمیم همگانی نیست، مثلاً کارمندی که به هر دلیل کار ارباب رجوعی را خارج از نوبت انجام می‌دهد، هم محبوبیتی اگرچه تصنعی برای خود ایجاد کرده و هم به‌نوعی حق سایر افراد دارای نوبت را ضایع کرده است. یا در پرده‌ای دیگر چون با فلان ارباب رجوع مشکل شخصی دارد، تا جای ممکن کار او را به تعویق انداخته یا برایش پُرهزینه می‌کند، در جلوه‌ای دیگر درحال عبور از مسیری با اتومبیل دولتی است، شخص مورد علاقه‌اش که حقی برای استفاده از اموال دولتی را ندارد، سوار کرده و به مقصد می‌رساند، اضافه بفرمایید برای حل مشکل ارباب رجوع مورد نظرش کار را به‌شخصه به‌عهده گرفته و اتاق به اتاق تا حل مسئله کار را دنبال می‌کند؛ بی‌خیال از اینکه ارباب رجوع‌های جایگاه خودش همچنان معطل یا سرگردانند!

و برخی بذل و بخشش‌هایی که شاید در موقعیت‌های متعددی شاهد بوده باشید. مثالی دیگر اینکه از کوچه‌ای عبور می‌کردم، دیدم در آنجا به اندازه زیادی آشغال دپو شده بود، مخلوط با برنج طبخ‌شده و ضمناً قسمتی از آسفالت هم در اثر مجاورت با آتش آسیب دیده بود؛ در پی تعجبم یکی از همسایگان ناراضی از این وضع عامل حاضر در کوچه را معرفی کرد و گفت این‌ها مراسم شادی داشتند. با صاحب مراسم پس از سلام، عرض ادب و تبریک صحبت و به‌نوعی از صحنه به‌وجودآمده انتقاد کردم. به‌راحتی گفت آقاجون چیزی نیست، پول می‌دهم رفتگر (پاکبان) می‌برد! عرض کردم گذشته از اسراف و ضایع کردن این‌همه برنج و به‌اصطلاح برکت خدا، این آسفالت را که تا این اندازه تخریب شده چگونه جبران می‌کنید؟ پاسخ داد پس شهرداری این‌همه پول از ما می‌گیرد برای چه؟ وظیفه‌اش است که با لکه‌گیری آن را اصلاح کند!

امید است ما از حاتم‌بخشان حقوق عمومی نبوده و با رعایت ادب و ملاحظات لازم، حقوق چندجانبه عمومی را به دیگران یادآوری کرده و به‌خصوص با رفتار، گفتار و آموزش دلسوزانه، آینده‌سازان را به سوی رعایت حق سایر شهروندان دعوت کرده و مشوق آن‌ها باشیم، ان‌شاءالله.

حسین صادقیان