رحمان سعادت، در خصوص عادلانه شدن مالیات ستانی با اجرای قانون سامانه مؤدیان و پایانه‌های فروشگاهی اظهار کرد: طبق قانون هر فرد و هر شهروندی که در یک کشور درآمد کسب می‌کند باید متناسب با درآمد خود برای اینکه امور جاری کشور انجام و خدمات عمومی از طرف دولت ارائه شود، مالیات پرداخت کند.

وی افزود: عموماً شناسایی افرادی که درآمد دارند و میزان درآمد آن‌ها سخت است به این دلیل که افراد غالبا درآمد واقعی خود را اعلام نمی‌کنند. به همین خاطر نیاز بود که یک سیستم و سامانه درآمدهای واقعی را تشخیص دهد.

این استاد دانشگاه بیان کرد: در چند سال گذشته به‌خصوص در دولت سیزدهم با توجه به اینکه 80 الی 90 درصد مبادلات و جابه‌جایی پول از طریق سیستم‌های بانکی است، از طریق سامانه هوشمند امکان رصد فراهم شده است. این موضوع سبب شده که درآمد مالیاتی کشور نسبت به ادوار گذشته افزایش پیدا کند. به‌خصوص در بودجه 1403 پیش‌بینی می‌شود که بالای 50 درصد درآمد کشور از طریق مالیات تأمین بشود که رکوردی در تاریخ مالیاتی ایران است.

سعادت ادامه داد: عموماً سهم منابع مالیاتی از سهم بودجه کل کشور 30 درصد بوده و افزایش آن به 50 درصد هم می‌تواند ما را از درآمدهای نفتی رها کند و هم عدالت اقتصادی و توزیع مجدد درآمد صورت بگیرد.

*مالیات طلافروشان تناسبی با درآمد آن‌ها ندارد

وی در خصوص عملکرد دولت سیزدهم در بحث مالیات‌ستانی گفت: عملکرد در حوزه مالیات در این دولت خوب بود؛ چون درآمدهای مالیاتی افزایش پیدا کرد و از طرف دیگر فروش نفت نیز با توجه به تحریم‌ها خیلی خوب بود و ما حدود دو میلیون بشکه نفت می‌فروشیم؛ اما از سمت تورم عملکرد خوبی نداشته و ما شاهد افزایش شدید قیمتی هستیم و قیمت‌های امسال هیچ تناسبی با قیمت‌های سال گذشته ندارد.

این اقتصاددان با بیان اینکه تورم مالیات پنهان است، گفت: مردم با توجه به ناکارآمدی دولت‌ها یک بخشی از قدرت خرید خود را به‌خاطر تورم از دست می‌دهند. اگر متوسط تورم در ایران را 40 درصد در نظر بگیرید یعنی مردم حدود 40 درصد از درآمد خودشان را به‌عنوان مالیات پنهان پرداخت می‌کنند. حالا مالیات 20 درصدی را هم اضافه کنیم حدود 60 درصد از درآمد خود را از دست می‌دهند و این یک نوع بی‌عدالتی است. دولت باید حواسش باشد که این نرخ مالیاتی که 10 الی 15 درصد اعلام می‌کند واقعی نیست.

سعادت با اشاره به استنکاف برخی اصناف از پرداخت مالیات عنوان کرد: مسئله بعدی این است که افرادی که درآمد زیادی داشتند مالیات کمتری پرداخت می‌کردند. سیستم مالیاتی هوشمند کشور به‌خصوص در مورد برخی از مشاغل مثل پزشکان یا طلافروشان رویه مالیاتی را عوض کرده است و این به عدالت مالیاتی نزدیک‌تر است.

وی افزود: البته برخی از این اصناف نسبت به این قضیه اعتراض داشتند که باید به آن رسیدگی شود؛ اما این را هم باید قبول کرد که مالیاتی که به خصوص طلافروشان در ادوار مختلف پرداخت کرده‌اند واقعاً هیچ تناسبی با درآمد آن‌ها نداشته است و الآن هم که افزایش مالیات داشته‌اند که سبب نارضایتی شده که آن هم باید بررسی شود. این موارد طبیعی هم است چون وقتی طرح جدیدی مطرح می‌شود ممکن است مشکلاتی داشته باشد که در سال‌های بعدی می‌تواند رفع شود و در نهایت ما به عدالت اقتصادی و اجتماعی که یکی از اهداف نظام مالیاتی است، دست پیدا کنیم.

*نقش‌ وزارت صمت در وصول مالیات اصناف

این استاد دانشگاه با اشاره به نقش وزارت صمت در توجیه اصناف برای پرداخت مالیات گفت: یکی از بخش‌ها اصلی که بحث فرار مالیاتی دارند اصناف هستند که این اصناف ذیل وزارت صنعت، معدن و تجارت هستند و طبیعاتا بیشترین همکاری را باید وزارت صمت داشته باشد و گروه‌های مختلف را مجاب کند که مالیات خود را پرداخت کنند.

سعادت اظهار کرد: این یک واقعیت است که بخش تولید باید تخفیف مالیاتی داشته باشد و اگر مالیات افزایش پیدا می‌کند با توجه به شرایط تورمی و تحریم ممکن است یک بار مالیاتی سبب شود که از چرخه تولید خارج شوند و دوباره شاهد تعطیلی کارخانه‌ها باشیم. به‌نظر من مهم‌ترین بخش اقتصادی کشور که به سیستم مالیاتی هم ارتباط دارد غیر از کارمندان دولت همین بخش اصناف هستند که اگر همکاری بیشتری داشته باشند می‌توانیم هم عدالت مالیاتی و هم درآمد مالیاتی بیشتری داشته باشیم.