برنامه «جهش تولید دانش‌بنیان» صندوق نوآوری در راستای تحقق شعار «جهش تولید با مشارکت مردم» و در قالب هشت بسته حمایتی درحال اجرا است.

بسته حمایتی «ضامن» یکی از بسته‌های هشت‌گانه این برنامه است که هدف از اجرای آن، تسهیل تأمین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان از طریق بازار سرمایه و تقویت اثرگذاری آنها در توسعه اقتصاد دانش‌بنیان است.شرکت‌های دانش‌بنیان که شرایط تعیین‌شده ازجمله فروش کل بیشتر از 500 میلیارد تومان در سال 1402 و داشتن برنامه عملیاتی مشخص برای رشد میانگین سالانه حداقل 10 درصدی تولید محصولات/ خدمات دانش‌بنیان را داشته باشند، می‌توانند از «ضمانت‌نامه اعتباری» صندوق نوآوری و شکوفایی معادل 50 درصد مبلغ اصل و فرع اوراق تا سقف 300 میلیارد تومان بهره‌مند شوند.

نشست معرفی بسته حمایتی «ضامن» با حضور معاون تسهیلات و تجاری‌سازی، معاون توسعه و سرپرست مدیریت تسهیلات تجاری‌سازی و ضمانت‌نامه صندوق نوآوری و شکوفایی، رئیس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار بدهی سازمان بورس و اوراق بهادار، معاون مؤسسه مشاور تأمین مالی ترنج و جمعی از نمایندگان شرکت‌های دانش‌بنیان کشور در محل صندوق نوآوری و شکوفایی برگزار شد.

*امکان بهره‌مندی شرکت‌های دانش‌بنیان مقیاس‌بزرگ از بسته حمایتی «ضامن»

معاون تسهیلات و تجاری‌سازی صندوق نوآوری و شکوفایی در این نشست با اشاره به فعالیت نزدیک به 10 هزار شرکت دانش‌بنیان در کشور گفت: این شرکت‌ها در حوزه‌های مختلفی مشغول فعالیت هستند و در صندوق نوآوری تلاش می‌کنیم از طریق ابزار مختلف، از دانش‌بنیان‌های کشور (نوپا، نوآور، فناور) حمایت کنیم. از تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان موجود، 70 درصد آنها نوپا هستند که اغلب از خدمت تسهلات صندوق استفاده می‌کنند.

روح‌الله ذوالفقاری، افزود: زمانی که شرکت‌های دانش‌بنیان، رشد کرده و بزرگتر (فناور) می‌شوند، شبکه بانکی تنها مسیر تأمین مالی آن‌ها نخواهد بود. کارکرد بازار سرمایه، تأمین مالی است و ظرفیتی است که برای شرکت‌های دانش‌بنیان مقیاس‌بزرگ فراهم شده و زمینه رشد بیشتر آن‌ها را ایجاد کرده است. بازار سرمایه مزایای مختلفی نسبت به شبکه بانکی کشور دارد؛ به‌عنوان مثال، این حوزه در چارچوب مقررات و ضوابط بانک مرکزی قرار نمی‌گیرد؛ الزاما همه شرکت‌ها در این بخش حضور ندارند (اغلب شرکت‌های بزرگ هستند)؛ تأمین مالی (و بازپرداخت) در این بخش تقریبا طولانی‌تر (بیش از دو سال) است.

وی تصریح کرد: با این حال شرکت‌های دانش‌بنیان از ظرفیت بورس به خوبی استفاده نکرده‌اند و تلاش می‌کنیم در قالب بسته حمایتی «ضامن»، اتفاقات بهتری را در این حوزه رقم بزنیم. اوراق صکوک از طریق بازار سرمایه منتشر می‌شوند و سهامداران از طریق صندوق‌های درآمد ثابت، این اوراق را خریداری می‌کنند. سود این اوراق معمولا به صورت سه ماه یکبار و اصل اوراق بعد از چهار سال تسویه می‌شوند.

وی افزود: اوراق صکوک شرکت‌های دانش‌بنیان در بورس تحت عنوان «نوآور» منتشر می‌شوند. در صندوق نوآوری و شکوفایی تلاش کرده‌ایم برخی مشکلات ازجمله بحث بوروکراسی‌های موجود و بحث تضامین را تا حد امکان برطرف کرده‌ایم. به‌عنوان مثال با بانک‌ها توافق کردیم که 50 درصد ضمانت تعهد پرداخت توسط صندوق نوآوری و شکوفایی صادر شود و برای 50 درصد دیگر، از شرکت متقاضی، چک و سفته دریافت شود.

معاون تسهیلات و تجاری‌سازی صندوق نوآوری و شکوفایی تأکید کرد: سقف ضمانت انتشار اوراق صکوک سال گذشته 120 میلیارد تومان بود که این رقم با پیگیری صندوق نوآوری و شکوفایی و همکاری دولت امسال به 320 میلیارد تومان افزایش پیدا کرده است.

ذوالفقاری با اشاره به خوش‌حسابی شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: این خوش‌حسابی، عامل اصلی اعتماد شبکه بانکی کشور به دانش‎بنیان‌ها بوده است و شاهد همکاری خوب همه بخش‌ها برای حمایت از توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان هستیم و قول‌های مثبتی نیز از سازمان بورس و اوراق بهادار دریافت کرده‌ایم. شرکت‌های دانش‌بنیان مقیاس‌بزرگ، نقش‌آفرینی مهمی در اقتصاد دانش‌بنیان دارند و اگر بتوانیم 20-15 همت تأمین مالی از طریق بورس محقق کنیم، جهش قابل توجهی را شاهد خواهیم بود.

وی خاطرنشان کرد: معتقدم بسته حمایتی «ضامن»، ابزار بسیار مناسبی برای تأمین مالی شرکت‌های دانش‌بنیان مقیاس‌بزرگ است و از این طریق، شرکت‌ها می‌توانند برنامه‌ریزی بلندمدت‌تری داشته باشند. شرکت‌های دانش‌بنیان با فروش بیشتر از 500 میلیارد تومان (و سایر شرایط اعلام‌شده) می‌توانند از بسته حمایتی «ضامن» بهره‌مند شوند.

در ادامه این نشست، فریبا شاکریان، معاون مؤسسه مشاور تأمین مالی ترنج و مشاور تامین مالی فیلیمو در بازار بورس، تجربه این شرکت در زمینه انتشار اوراق صکوک را تشریح کرد و به سؤال‌های حاضران در نشست پاسخ داد. مرتضی چشان، رئیس اداره نظارت بر انتشار و ثبت اوراق بهادار بدهی سازمان بورس و اوراق بهادار نیز در ادامه این نشست، سازوکار و ضوابط انتشار اوراق صکوک را تشریح کرد و گفت: ابزارهای مختلفی برای تأمین مالی وجود دارد که یکی از آن‌ها، اوراق مرابحه است؛ البته شاید این ابزار برای همه شرکت‌ها مناسب نباشد.

شرکت‌های دانش‌بنیان برای تأمین مالی طریق بازار سرمایه به‌صورت‌های مالی حداقل دو سال اخیر نیاز دارند و صورت مالی سال اخیر شرکت حتماً باید توسط حسابرس معتمد، حسابرسی شود.معرفی یک نمونه موفق و یک نمونه ناموفق انتشار اوراق صکوک توسط نمایندگان دو شرکت دانش‌بنیان و انتقال تجربیات آن‌ها در این مسیر، بخش دیگری از این نشست بود. همچنین نمایندگان شرکت‌های دانش‌بنیان، سوال‌های خود را درخصوص شرایط بهره‌مندی از بسته حمایتی «ضامن» و انتشار اوراق صکوک مطرح کردند که توضیحات لازم از سوی معاونان صندوق نوآوری و شکوفایی و مسئولان سازمان بورس و اوراق بهادار ارائه شد.