در این نشست معاون علمی رئیس‌جمهور با تبریک اعیاد ذی‌حجه عنوان کرد: طی مسئولیت من در دولت شهید رئیسی رابطه خوبی با رسانه داشتیم و نشست‌های خبری در تبیین دستاوردها در حوزه فناوری داشتیم.

نگاه کلی به دستاوردهای شهید رئیسی در حوزه علم و فناوری

دهقانی در ارتباط به دستاوردهای دولت سیزدهم گفت: شهید رئیسی نگاه جامعی به حوزه علم و فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان داشت که در شروع کار به من در این مورد امر کردند.

وی افزود: نخستین موضوع اقتصاد دانش‌بنیان بود که در دولت سیزدهم به عنوان معاونت اضافه شده است. بعد از حمایت داهیانه رهبر معظم انقلاب و ایجاد زیرساخت‌ها نظیر گسترش شرکت‌های دانش‌بنیان و پارکهای فناوری و غیره به لحاظ کمی، انتظار این است که تأثیر حمایت از فناوری در زندگی مردم دیده شود.

وی در ادامه گفت: معاونت در حوزه‌های انرژی، آب، محیط زیست، سلامت، امنیت، غذا، تجهیزات پزشکی و معدن و غیره، ستادهای ویژه توسعه اقتصاد دانش‌بنیان طراحی کرد و شروع به انجام پروژه‌های بزرگ برای توسعه بازار و صادرات و محصول کرد.

این مسئول عنوان کرد: همچنین در راستای غافل نشدن از نوآوری‌های دنیا ستادهای توسعه فناوری در معاونت بر اساس فناوریهای نوظهور به‌روز شدند. این دو رویکرد کاملا مستقل و یاری دهنده به هم در معاونت در پنج حوزه تأثیر داشت.

دهقانی اظهار کرد: اول ایجاد و ارتقای ساختاری و نهادی علم و فناور بود. چندین نهاد اثرگذار تأسیس شدند. به‌عنوان مثال ما در دولت صاحب بنیاد علم شدیم. سازمان تعاملات بین‌المللی علم و فناوری نیز بعد از چند سال پیگیری توسط شهید رئیسی ابلاغ شد. سازمان ملی هوش مصنوعی و شورای راهبری آن نیز با حمایت مستقیم شهید جمهور تشکیل شد.

افزایش 70درصدی شرکت‌های خلاق

وی افزود: محور دوم ایجاد و ارتقای ظرفیت‌های قانونی بود. قانون جهش تولید دانش‌بنیان که همه متخصصین حوزه فناوری بر این باورند اجرای دقیق آن به مدت 10 سال، 15 تا 20 درصد تولید ناخالص ملی دانش‌بنیان را می‌تواند تضمین کند. این یک دستاورد کلان است. همینطور ارتقای ظرفیت‌های قانونی در برنامه هفتم توسعه، مثل اسم بردن از حوزه‌های فناوری پیشرفته برای اولین بار در کشور نظیر هوش مصنوعی. ظرفیت‌های قاونی دیگری برای معاونت نیز ایجاد شده است.

این مسئول عنوان کرد: محور سوم ارتقاهای کیفی و کمی است. در این راستا در حال حاضر قریب به 10 هزار شرکت دانش‌بنیان داریم و دو هزار شرکت خلاق که بیش از 70درصد ارتقا داشتیم. بیش از 390 هزار نفر در شرکت‌های دانش‌بنیان مشغول به کار هستند. همینطور فروش این شرکت از 224 هزارمیلیارد تومان سال 1400 به 610 هزار میلیاردتومان در سال 1403 ارتقا داشته است.

افزایش 5 برابری پروژه‌های بار نخست

دهقانی افزود: چهارمین دستاورد، تعریف پروژه‌های کلان و تجهیز است‌. شهید رئیسی تأکید داشت کالای دانش‌بنیان که در داخل وجود دارد نباید وارد شوداین منجر به پروژه‌های کلان شد، مخصوصا در وزارت نفت، که در این زمینه پیشرو بود یا مثلاً افزایش پنج برابری پروژه‌های بار اول که در این راستا انجام شد.

صادرات دانش‌بنیان‌ها به دو و نیم میلیارد دلار رسید

وی عنوان کرد: حوزه پنجم تعاملات خارجی بود که یکی از توفیقات سیاست توسعه روابط با کشورهای دیگر، همراه کردن معاونت علمی و حوزه فناوری به‌عنوان ارکان اصلی گفتمان در سفرهای خارجی و دیدارهای رئیس‌جمهور بود. این که صادرات شرکت‌های دانش‌بنیان به گواهی گمرک از سال 1400 از عدد 295 میلیون دلار به عدد 2/51 میلیارد دلار ارتقا پیدا کرد، توفیق در تعاملات خارجی بود که در دولت شهید رئیسی مشهود بود.

میزان رشد بازگشت نخبگان در دولت سیزدهم

این مسئول در ارتباط با بازگشت نخبگان در دولت سیزدهم گفت: یکی از سیاست‌های جدی در حوزه فناوری، آماده کردن فضا برای همکاری با متخصصان خارج از کشور است. نگاه دولت این است که هر ایرانی که علاقه‌مند به خدمت برای وطن است، در هرجای این دنیا جزو این کشور است.

دهقانی افزود: در این مسیر سه کار عمده انجام شده که نخستین آن یک آیین‌نامه جامعی را دولت در حمایت از نخبگان تصویب کرد که شامل استخدام و بورسیه و غیره است.

وی گفت: مسئله دوم در معاونت علمی سامانه کانکت وجود دارد که هم چهار برابر بودجه اختصاص یافت هم امکانات دیگری ازجمله هماهنگی با نهادهای مرتبط با سربازی انجام شد که ایرانی‌های خارج از کشور به‌عنوان جایگزینی سربازی بتوانند کارهای فناورانه انجام دهند. یک سری حمایت‌های مالی کانکت را ارتقا دادیم.

وی عنوان کرد: آمار کلی از سال 1395تا پایان1400،ما در ظرفیت سامانه کانکت 2 هزارو 242 نفر متخصص داشتیم؛ دانش‌آموخته 200 دانشگاه برتر دنیا که به کشور بازگشتند. در سال 1401 و 1402، 1191 نفر متخصص داریم که از این دانشگاه‌های برتر دنیا به کشور بازگشتند.

این مسئول افزود: در این سال‌ها برای نخبگانی که بازمی‌گردند، سه برنامه طراحی شده که بتوانند در بازگشت به ایران فعالیت کنند. اولی جذب در دانشگاه‌ها به‌عنوان هیئت علمی که در سال گذشته قریب به 170 نفر از اعضای هیئت علمی که توسط بنیاد نخبگان جذب شدند، از این دسته بودند.

دهقانی اظهار کرد: مسیر دیگر کمک به ایجاد شرکت دانش‌بنیان برای نخبگانی که علاقه‌مندی‌هایی دارند یا فناوری را در کشور دیگر به دست آوردند. مسیر سوم نیز همکاری به‌عنوان متخصصان ویژه با حمایت معاونت علمی با شرکت‌های دانش‌بنیان تراز در کشور که مجموع این آمار را در دو سال گذشته 1191 نفر داشتیم.

طرح تصویب «منطقه بین‌المللی نوآوری ایران» در دستور کار هیئت دولت

سخنگوی دولت، از ویژگی‌های بارز شهید رئیسی در علم و فناوری در دو محور کلان گفت: یک محور این که ما توسعه‌های علمی در کشور خیلی از اوقات محقق می‌شد اما این توسعه‌ها به دستاورد فناورانه یا محصول و نتیجه قابل بهره‌برداری مبدل نمی‌شد.

بهادری جهرمی افزود: یکی از رویکردهای اساسی دولت شهید رئیسی تبدیل این دستاوردهای علمی به محصولاتی قابل استفاده در حوزه‌های مختلف بود‌. هم ساختارسازی‌ها و هم ارتقای ساختارهایی به این منظور و هم تنظیم‌گری‌هایی صورت گرفت.

وی عنوان کرد: فقط در سال 1402، 12 آیین‌نامه موضوعی برای توسعه دانش‌بنیان حوزه‌های مختلف دولت در صنعت، معدن کشاورزی، نفت و غیره تدوین شد که بتوانند از این توسعه علمی برای رشد استفاده کنند. برنامه روشن و منسجمی تدوین شد.

وی اظهار کرد: همین معنا در آیین‌نامه‌های مختلف قانون جهش تولید دانش‌بنیان و در احکام برنامه هفتم توسعه پیش‌بینی شد تا بتوانیم از این دستاوردهای علمی هرچه بیشتر بهره‌برداری داشته باشیم.

سخنگوی دولت گفت: محور دوم نیز نگاه به آینده و توسعه علم و دانش و فناوری در حوزه‌های آینده‌ساز و نوظهور بود. مثلاً احکامی که در برنامه هفتم توسعه دیده شد برای اختصاص مراکز ملی به نوآوری و فناوری‌های نوظهور مثل هوش مصنوعی، کوآنتوم که دولت سیزدهم همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب فرمودند، آینده را فدای امروز نکرد و همزمان با رسیدگی به موضوعات روز برنامه روشنی هم برای استفاده از فناوری‌های نوظهور و آینده‌ساز و برای توسعه فناوری در حوزه‌های مهم داشتند.

بهادری جهرمی در پایان خاطرنشان کرد: دو آیین‌نامه بورسیه تخصصی و تسهیل در جذب دانشجویان خارجی امروز در دستور کار هیئت قرار گرفت و همچنین طرح تصویب منطقه بین‌المللی نوآوری ایران را در دستور کار داریم که در آن حمایت ویژه‌ای از دانش‌بنیان‌ها خواهد شد.