امروزه ایمنی تردد عابران پیاده و نرخ بالای تصادفات وسایل نقلیه با عابران پیاده که در بیشتر موارد به فوت یا جراحات دائمی منجر می‌شود، توجه زیادی را به خود جلب کرده است. در ایران، از هر 100 هزار نفر جمعیت 40 نفر در حوادث ترافیکی از بین می‌روند، که 33 درصد از حوادث ترافیکی در شهرها مربوط به عابران پیاده می‌شود. بیشتر این حوادث هنگام عبور از عرض خیابان رخ می‌دهد. حال جود پل‌های عابر پیاده در خیابان‌ها اطمینان خاطری هم برای عابران پیاده و هم برای رانندگان به‌وجود می‌آورد اما با این وجود، شاهد عدم استقبال مردم از این معابر امن عبور و مرور هستیم.
به همین منظور برای جلوگیری از این اتفاقات ناگوار، سالانه پل‌های عابر پیاده برای ایجاد معبری امن و عبور و مرور عابران پیاده از عرض خیابان‌های شهر ساخته می‌شود اما در عمل شاهد بلااستفاده بودن این پل‌ها هستیم چراکه در بیشتر موارد سیستم حرکت مکانیزه آن‌ها خراب و یا خاموش است این در حالی است که با رشد روزافزون جمعیت و شمار خودروها در سطح شهر، برای افزایش ایمنی عابران همچنین جلوگیری از بروز مشکلات عبور و مرور خودروها، این زیرساخت باید به نحو قابل قبول در خدمت شهروندان باشد.
زیرا با توجه به اینکه استفاده از پله برای افراد سالخورده، کودکان و بیماران مشکل است، مکانیزه کردن پل‌های عابر پیاده در همه سطح شهر یکی از ضرورت‌های امروز مدیریت شهری به‌شمار می‌رود؛ بنابراین در این شماره برآن شدیم تا در خصوص آخرین وضعیت پل‌های عابر پیاده همدان و تعمیر و نگهداری آن‌ها و همچنین پل‌های جدید در دستور کار با امیر بهرامی شرافت؛ رئیس سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل‌ونقل شهرداری همدان گفت‌وگویی ترتیب داده و در ادامه از نقطه نظرات پیمان آرامون؛ کارشناس مهندسی ترافیک شهری بهره ببریم که در ادامه می‌خوانید:
رئیس سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل‌ونقل شهرداری همدان مطرح کرد: منطبق با فعالیتی که از سال گذشته آغاز کردیم و تأکیدی که شهردار در این زمینه داشت، مشکلات 6 دستگاه پل عابر پیاده در سطح منطقه یک حل شد، به نحوی که تجهیزات لازم خریداری و تعمیرات لازم انجام شد، از چند ماه قبل این پل‌های مکانیزه عابر پیاده در حال خدمت‌رسانی به مردم هستند.
امیر بهرامی‌شرافت افزود: شرایط در این پل‌ها به نحوی پیش رفته که دیگر قطعی چندساعته را شاهد نیستیم، پیمانکار به‌صورت 24 ساعته در حال رصد این پل‌ها است به طوری که مشکلات را احصا کرده و به‌موقع موارد عمل می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه حتی برای گیر کردن موقت آسانسور و محبوسین احتمالی نیز تدابیر لازم اندیشیده‌شده به نحوی که با ارتباط مستقیمی که بین واحد 137 شهرداری، سازمان آتش‌نشانی و پیمانکار ایجادشده، به محض هرگونه تماسی که با این دو ورودی در خصوص گیر کردن آسانسور برقرار می‌شود، موضوع به پیمانکار منتقل شده و مأموران مربوطه برای رفع مشکل در محل حاضر می‌شوند، عنوان کرد: خوشبختانه این پیمانکار مجرب به‌صورت 24 ساعته در حال رصد شرایط بوده و انتظار آن جلب رضایت بیشتر شهروندان است، به نحوی که حتی اگر قطعه‌ای معیوب ‌شود تلاش بر این است که در خرید قطعات جدید سطح بالاتری از استاندارد در آسانسورها را تأمین کند.
وی با اشاره به اینکه قرارداد تعمیر پل عابر پیاده واقع در محله مجیدآباد، بسته شده و پیمانکار در حال کار است خاطرنشان کرد: شهرداری منطقه سه نیز با پیمانکار در حال عقد قرارداد برای پل ورودی قاسم‌آباد یعنی بزرگراه امام خمینی است، به طوری که کار روی این پروژه نیز در آینده‌ای نزدیک آغاز می‌شود.
رئیس سازمان مدیریت و مهندسی شبکه حمل‌ونقل شهرداری همدان ادامه داد: درخصوص دو پلی که با یک شرکت قزوینی سال گذشته در منطقه سه عقد قراراد داشتیم باید بگویم، در پل‌های عابر پیاده بلوار انقلاب پیشرفت 95 درصدی و در بزرگراه امام خمینی پیشرفت 85 درصدی را شاهد هستیم اما متأسفانه به یک مشکل حقوقی با پیمانکار برخوردیم، پس از برگزاری جلسات، او را برای ادامه کار مجاب کردیم زیرا تنها درصد اندکی کار اجرایی باقی مانده البته تغییر و تحول در پیمانکار نیز مسئله‌ای زمان‌بر است؛ بنابراین تصمیم برآن شد که همچنان با پیمانکار قبلی این پروژه‌ها پیش بروند.
بهرامی‌شرافت با اشاره به اینکه در منطقه چهار کار در پروژه پل بلوار ارتش به‌صورت 100 درصد به اتمام رسیده و در حال پیگیری برای دریافت استاندارد هستیم، حتی گویا بازرس استاندارد ظاهراً از پروژه بازدید و موارد را به پیمانکار ابلاغ کرده و به محض رفع عیوب، شاهد بهره‌برداری از این پروژه‌ها نیز خواهیم بود، اظهار کرد: پل عابر پیاده واقع در بلوار شهید رجائی نیز پیشرفت 90 درصدی داشته و همکاران من در منطقه چهار به جد پیگیر هستند که 10 درصد باقی‌مانده را هم به سرانجام برسانند زیرا در این نقطه ما با برخی موانع در تأسیسات شهری مواجه بودیم؛ بنابراین تأخیر در اجرای این پروژه به زمان‌بر بودن رفع نقص در این گونه مباحث بازمی‌گردد.
وی با بیان اینکه این دو پل، پله برقی نیز دارند که با گذشت زمان دچار آسیب‌دیدگی و سرقت شده‌اند گفت: البته طبق بررسی که انجام شد، بازسازی آن‌ها مقرون به‌صرفه نیست؛ بنابراین تصمیم بر آن شد که بعد از دریافت مجوزهای لازم در پی بر‌گزاری مزایده این پله‌ها به فروش رفته و از محل درآمد حاصل برای تکمیل این پل‌ها استفاده کنیم.
این مقام مسئول با ابراز اینکه در منطقه دو نیز یک پل روبه‌روی بیمارستان بعثت در حال احداث است که خوشبختانه پیشرفت کار 100 درصدی است و منتظر دریافت مجوز استاندارد هستیم، تشریح کرد: خوشبختانه این پیش‌بینی به عمل آمده که به محض بهره‌برداری از آن‌ها، تعمیر و نگهداری نیز به پیمانکار نگهدار سپرده می‌شود تا دیگر شاهد وقفه در عملکرد این پروژه خدماتی در شهر نباشیم.
بهرامی‌شرافت با اشاره به اینکه با توجه به نیازهایی که از قبل احصا و موصباتی که دریافت‌ شده، احداث چهار پل مکانیزه جدید نیز در دستور کار داریم گفت: در بلوار آیت‌الله نجفی انتهای اسلامشهر، در بلوار بهشت، در بلوار شهید سلیمانی (انتهای محله رکنی) که فنداسیون آن اجرا و تأسیسات برق آن نیز جابه‌جا شده تا کار اجرایی استقرار سازه در ادامه انجام شود و درنهایت در بلوار سردار همدانی روبه‌روی روستای گراچقا که در این پروژه نیز بنا داریم از ظرفیت موجود سرمایه‌گذاران برای احداث این پل نیز استفاده کنیم.
وی تشریح کرد: البته همکاران من در سازمان سرمایه‌گذاری در حال پیگیری جذب سرمایه‌گذار به روش بی‌.او.تی هستند تا در پی این اتفاق بتوان پروژه‌های جدید تعریف کرده و از ظرفیت آن‌ها بهره ببریم.
وی در پاسخ به این پرسش که پیمانکار نگهدار به‌صورت 24 ساعته این نظارت را به‌صورت سیستمی انجام می‌دهد یا با استفاده از نیروی انسانی؟ تضمینی برای اجرای دقیق کار از او دریافت شده؟ خاطرنشان کرد: قرارداد بسیار خوبی با شرکتی خوشنام و صاحب صلاحیت در این زمینه بسته شده و حدود چهار ماه است که کار خود را آغاز و به وظایف خود به نحو احسن عمل کرده است.
این مقام مسئول ادامه داد: روند بازرسی‌‌ها نیز به دو شکل است، نخست گروه «تکنسین مقیم» که دائماً در حال گشت‌زنی در سطح شهر و بین پل‌های عابر پیاده است و به‌صورت 24 ساعته کار سرویس و نگهداری از این پل‌ها را انجام می‌دهد و دیگری گروه سرویس نگهدار آنکال است که در صورت نیاز به گروه قبلی افزوده می‌شود؛ مثلاً در مواردی که شاهد حبس شدن فردی در آسانسور هستیم، گروه سرویس نگهدار آنکال سریعاً به گروه مقیم ملحق می‌شود.
بهرامی‌شرافت با تأکید بر اینکه سرقت عمده آسیب ما در پل‌های مکانیزه طی چند سال اخیر بوده و موضوع را با پیمانکار در میان گذاشته و خواهان نگهبانی 24 ساعته شدیم تا اگر موردی را مشاهده کرد با پلیس در میان بگذارد بیان کرد: در خصوص مبلغ قرارداد پیمانکار باید بگویم با افزوده شدن هر پل به تعداد کار او، مبلغ پرداختی نیز افزوده می‌شود با این وجود در حال حاضر حدود 250 میلیون تومان ماهیانه هزینه نگهداری بدون در نظر گرفتن هزینه قطعات مصرفی است.
وی با تأکید بر اینکه پله‌برقی همه پل‌های مکانیزه در سطح شهر به‌جز بلوار کاشانی به‌دلیل مراجعه مردم برای رسیدن به محل برگزاری نماز جمعه، جمع‌آوری خواهند شد، گفت: این پله‌ها انبوه‌بر هستند اما در سطح شهر شاهد مراجعه انبوه به پل‌ها نیستیم، از طرفی با توجه به شرایط تحریم، قطعات این پله‌ها وارداتی است و در صورت خراب شدن، هزینه و دشواری زیادی را بر دوش مدیریت شهری تحمیل می‌کند؛ بنابراین به محض دریافت مجوزها در فاز نخست پله برقی دو پل بلوار رجایی و ارتش برداشته و در ادامه این امر در سایر پل‌ها نیز پیگیری خواهد شد.
در ادامه کارشناس مهندس ترافیک نیز با بیان اینکه نخستین مبحثی که ما در شهرهای ایران با آن مواجه هستیم، این است که شهر باید برای انسان‌ها طراحی شود یعنی تمامی تعاملاتی که در شهر اتفاق می‌افتد باید انسان‌محور باشد گفت: با این وجود متأسفانه ما در همه شهرها مشاهده می‌کنیم که بیشتر طراحی‌ها و حتی سرمایه‌گذاری‌ها، ماشین‌محور است به طوری که همواره اولویت در تقاطع‌ها، معبر با ماشین‌ها است تا انسان، این کار بسیار اشتباه است زیرا هیچگاه نمی‌توان سرمایه هدررفته در پی فوت شهروندان در تصادفات را برآورد کرد؛ بنابراین قدم نخست این است که طراحی‌های شهری را انسان‌محور کنیم.
پیمان آرامون با بیان اینکه در خصوص عبور ایمن پیاده در داخل شهر‌ها استفاده از دوربین‌های سرعت‌سنج و پلاک‌خوان در معابر اصلی و معابری که سرعت بالاست بسیار مؤثر است، عنوان کرد: در این بین نباید از این مسئله غافل شد که هر روز شهرها در حال توسعه افقی بوده و بر تعداد خیابان‌ها و معابر افزوده می‌شود بدون اینکه فرهنگ‌سازی لازم در حوزه ترافیک صورت گیرد، در عین حال در شهر اولویت به انسان داده نمی‌شود به طوری که حتی در تقاطع‌ها شاهد هستیم که برای عبور عابران پیاده جای امن و ایمنی در نظر گرفته نمی‌شود.
وی با تأکید بر اینکه ایمن‌ترین راهکار برای تردد امن عابران پیاده استفاده از پل‌های عابر پیاده است اما نه آن چیزی که در بیشتر شهرهای ایران وجود دارد گفت: در نظر بگیرد که حداقل ارتفاع پل‌های عابر پیاده چهار و نیم متر است یعنی اگر ما ارتفاع هر پله را 15 سانتی‌متر در نظر بگیریم، در هر پل برای رسیدن به عرشه حداقل 30 تا 40 پله وجود دارد، در این حالی است که طی کردن پیاده این مسیر به‌ویژه برای افراد سالخورده و کودک و حتی افراد میان‌سال، مقدور نیست.
وی با ابراز اینکه برای ایجاد رغبت بیشتر در مسیر استفاده از این خدمات باید به سمت پل‌های عابر پیاده مکانیزه در شهرها برویم، اذعان کرد: البته باید در سطح معابر نیز ایمنی لازم برقرار شده و حرکت عرضی از خیابان‌ها به‌طور کامل قطع شود.
این کارشناس مهندسی ترافیک با اظهار اینکه عرشه پل‌ها در مسیر تبلیغات می‌تواند درآمد زیادی را برای شهرداری‌ها به همراه داشته باشد، اذعان کرد: ایجاد مقاطع عرضی که برای عبور عرضی پیاده‌ها از زیر خیابان‌ها در نظر گرفته می‌شود نیز راهکار دیگری است به نحوی که می‌توان این مسیر را به گونه‌ای طراحی کرد که از آن به‌عنوان مسیر امن تردد عابر پیاده بهره برد و در عین حال از طریق احداث مراکز خرید نیز برای شهرداری درآمدزایی کرد.
آرامون توجه به خط‌کشی محل عبور عابران پیاده و جداسازی آن با رنگ و مصالح خاصی که کاملاً مشهود باشد را نیز یکی از راهکارهای تردد امن در معابر عنوان کرد و افزود: در حوزه مکانیزه کردن پل‌های عابر پیاده تنها موضوع خرید و نصب پل‌های مکانیزه مطرح نیست بلکه هر تجهیزاتی که در شهر نصب می‌شود باید برای نگهداری از آن نیز برنامه‌ریزی لازم صورت پذیرد.
وی با تأکید بر اینکه امر نگهداری معمولاً یک حلقه مفقوده در مدیریت شهری است، عنوان کرد: موضوع بعدی اینکه نیاز نیست دولت، شهرداری و وزارت کشور متولی این امر باشند بلکه از طریق برون سپاری می‌توانند آن را به بخش خصوصی واگذار کنند یعنی سرمایه‌گذاری که برای احداث پل انتخاب می‌شود، بنا به درآمدزایی که از آن دارد می‌تواند در حوزه نگهداری و تعمیر آن نیز ورود کند، درست مثل آنچه که در سایر کشورها دنبال می‌شود؛ یعنی سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری از پل‌های عابر پیاده با بخش خصوصی باشد.

طاهره ترابی مهوش