استفاده از انرژی هسته‌ای همواره یک موضوع حساس و پیچیده در بازارهای انرژی بوده و پیشرفت در این فناوری به‌دلیل مشکلات زیست‌محیطی، ایمنی و مدیریت آینده مورد استقبال بسیاری از کشورها قرار نگرفته است. بااین‌حال به‌تازگی پروژه جدیدی با هدف تغییر این دیدگاه معرفی‌شده است.
وستینگهاوس، یک شرکت فناوری هسته‌ای ایمن و نوآورانه جهانی که در حال شکل دادن به آینده انرژی بدون کربن است، قصد دارد نیروگاه‌های هسته‌ای شناوری را با استفاده از ریزراکتور ای‌وینچی eVinci ساخت خود توسعه دهد که می‌توانند به‌ویژه در مناطقی که قابلیت توسعه نیروگاه‌های هسته‌ای متعارف را ندارند، آینده انرژی هسته‌ای باشند.
*تفاوت نیروگاه‌های هسته‌ای شناور با راکتورهای معمولی
بیشتر کشورها راکتورهای هسته‌ای خود را از رده خارج یا استفاده از انرژی هسته‌ای در نیروگاه‌ها را محدود می‌کنند. پروژه جدید یک استثناست و انتظار می‌رود نیروگاه‌های هسته‌ای شناور و ریزراکتورهای در حال توسعه آن، نیاز جهانی به برق پاک، انعطاف‌پذیر و قابل‌اعتماد را برآورده کنند.
برخلاف نیروگاه‌های هسته‌ای معمولی، راکتورهای هسته‌ای شناور به‌نسبت ارزان هستند و می‌توان آن‌ها را به راحتی جابه‌جا کرد و در ایستگاه‌های دریایی لنگر انداخت. رآکتور Vinci برای کارکرد در مدت هشت سال بدون سوخت‌گیری طراحی شده است که آن را برای مناطق دورافتاده یا مستعد بلایای طبیعی مناسب می‌کند. اگر این پروژه قابل اجرا باشد، نحوه نگرش جهان به انرژی هسته‌ای را در دنیایی که در حال سبز شدن و رهایی از وابستگی به سوخت‌های فسیلی است، متحول خواهد کرد.
به همین دلیل است که نیروگاه‌های هسته‌ای شناور در کنار قابلیت جابه‌جایی، عوامل ایمنی اصلی تعریف شده‌ای نیز دارند. این راکتورها در خارج از سواحل هستند و در برابر بلایای طبیعی همچون سونامی که منجر به فاجعه فوکوشیما شد، محافظت می‌شوند. راکتور eVinci، با طراحی منحصربه‌فرد خود نیازی به تعمیر و نگهداری مکرر ندارد؛ این راکتور از فناوری لوله‌های حرارتی استفاده می‌کند که نیازی به خنک‌کننده آبی ندارد و این امر سیستم آن را ساده‌تر می‌کند.
نیروگاه‌های شناور مدنظر به‌منظور افزایش کارایی ساخت‌وساز، در کارخانه‌های کشتی‌سازی ساخته شده‌اند و می‌توانند یک تغییر دگرگون‌کننده برای مناطقی باشند که فضای کمی برای امکانات انرژی گسترده دارند. علاوه‌بر این، مدولار بودن این راکتورها امکان تأمین انرژی برای مردم ساحلی، جزایر یا نواحی صنعتی که ممکن است نیاز به برق دائمی داشته باشند را فراهم می‌کند و ممکن است فرصت‌های جدیدی برای بهره‌گیری از انرژی هسته‌ای در مکان‌هایی ایجاد کند که توسعه نیروگاه‌های معمولی در آن‌ها بسیار گران یا اجرای آن غیرممکن است.
*راکتورهای شناور؛ آینده انرژی پاک، انعطاف‌پذیر و پایدار
به‌نظر می‌رسد نیروگاه‌های هسته‌ای شناور دارای مزیت ارائه انرژی کارآمد و پاک بدون محدودیت‌های نیروگاه‌های معمولی هستند. رآکتور Vinci می‌تواند تا پنج مگاوات برق تولید کند، بنابراین می‌تواند در متنوع‌ترین مصارف، از تأمین برق روستاهای کوچک تا تأمین انرژی صنایع بزرگ، مورد استفاده قرار گیرد. همچنین توانایی آن در تولید گرما در دماهای بالا می‌تواند در صنایعی همچون تولید هیدروژن به کار گرفته شود که آن را به یک سیستم مکمل جذاب برای انرژی‌های تجدیدپذیر تبدیل می‌کند. تحرک و کارایی این راکتورهای شناور می‌تواند پاسخی به اهداف کاهش کربن‌دی‌اکسید در سراسر جهان باشد.
با توجه به هدف دولت‌ها و کسب‌وکارها برای کربن‌صفر شدن، انرژی هسته‌ای می‌تواند یک راه‌حل قابل اعتماد و کم‌انتشار برای جایگزینی سوخت‌های فسیلی ارائه دهد. نیروگاه‌های هسته‌ای شناور به‌عنوان سازه‌های مستقل و قابل استقرار سریع می‌توانند در روند گذار انرژی حیاتی باشند و نیروی لازم برای جمعیت‌های در حال رشد را فراهم کنند.
البته مشکلاتی در کاربرد نیروگاه‌های یادشده وجود دارد. این پروژه هنوز در حال توسعه است و راکتورها برای عرضه به بازار به مطالعات و آزمایشات بیشتری نیاز دارد. شرکای این طرح به‌دنبال صدور گواهی‌نامه و تنظیم دقیق طراحی ریزراکتور Vinci هستند که طی چند سال آینده آزمایش خواهد شد. در صورت موفقیت‌آمیز بودن، این سرمایه‌گذاری می‌تواند نویدبخش تغییر در صنعت انرژی هسته‌ای باشد، اما هنوز موانع متعددی وجود دارد که باید بر آن‌ها غلبه کرد.
بااین‌حال ایده حاضر در توسعه انرژی هسته‌ای نشان می‌دهد که جهان هنوز به‌دنبال توسعه انرژی هسته‌ای برای اهداف صلح‌آمیز است. نیروگاه‌های هسته‌ای شناور ممکن است راه‌حلی کارآمد، ایمن و پایدار برای نیازهای انرژی جهان باشند و به مناطق نیازمند انرژی، انرژی پاک ارائه دهند. ممکن است این نیروگاه‌ها به همه مشکلات انرژی پاسخ ندهند، اما گامی به‌سوی آینده‌ای انعطاف‌پذیرتر برای انرژی به‌شمار می‌روند.