زیان انباشته یا FATF؛ مانع ارتباط با بانکهای دنیا کدام است؟
«ارتباط بانکی با دنیا بدون FATF ممکن نیست.» این نظر امیرحسین امین آزاد، عضو هیئت مدیره بانک خاورمیانه است. او میگوید «بهدلیل نپذیرفتن قواعد fatf حتی پاسخ به ایمیل از سمت ایران را نمیدهند.»
در حال حاضر حل این مسئله به یکی از دستورکارهای مهم دولت چهاردهم تبدیل شده و بسیاری از دولتمردان نیز درباره ضرورت پیوستن به fatf برای ارتباط با بانکهای دنیا صحبت کردهاند اما موضوع فقط fatf نیست.
رئیس اسبق بانک مرکزی معتقد است که «اگر تحریمها یک شبه برداشته و fatf هم توسط ایران پذیرفته شود، باز هم نظام بانکی نمیتواند با بانکهای جهانی ارتباط برقرار کند.»
ولیالله سیف، میگوید «صورتهای مالی بانکهای ایران توسط بانکهای خارجی قابل پذیرش نیست؛» زیرا در کنار کسریهای بانکی، استانداردهای حاکمیت شرکتی و حداقلهای نسبتهای مالی در بانکها را رعایت نکردهایم.
طبق آمارهای منتشرشده در صورتهای مالی بانک خاورمیانه این بانک در حال حاضر بیش از 6 هزار میلیارد تومان زیان انباشته دارد. زیان انباشته یکی از بانکهای کشور از 300 هزار میلیارد تومان هم عبور کرده است.یک مقام ارشد بانک مرکزی نیز اخیراً گفته که وقتی برای گفتوگو به کشورهای دیگر میروند، خجالت میکشند صورتهای مالی بانکهای کشور را بهدلیل کفایت سرمایههای پایین و بعضاً منفی و همینطور زیان انباشته بالا روی میز مقامات بانکی آن کشورها بگذارند.
داغ شدن موضوع fatf باعث شده تا برخی همه مشکلات بانکی موجود در کشور را به fatf ربط داده و عضویت در این نهاد را حلال این مشکلات معرفی کنند.
محمدمهدی بهکیش، اقتصاددان میگوید «اگر مشکل fatf حل نشود، ایران نمیتواند حتی با اعضای بریکس و کشورهایی همچون چین و روسیه هم فعالیت اقتصادی داشته باشد.» پیش از این در سال 97 حشمتالله فلاحتپیشه، رئیس وقت کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفته بود «اگر لوایح مرتبط با fatf تصویب نشود بانکهای روسیه هم با ما همکاری نمیکنند.»
در حالی که بهمن ماه سال 1401 معاون بینالملل بانک مرکزی گفت که شبکه پیامرسان روسیه به شبکه پیام رسان ایران متصل شده در نتیجه هر کسی که عضو این شبکه است به شبکه ما هم متصل شده و بالعکس بانکهای ایرانی هم میتوانند با آن بانکها متصل شوند.
چنانکه در آن زمان 106 بانک غیر روسی در 13 کشور و همه شعب بانکهای روسیه به پیامرسان ایران متصل شده بودند. همچنین شهریور ماه سال گذشته محمدصادق قنادزاده، معاون ارتقای کسب و کارهای بینالمللی سازمان توسعه تجارت گفت که در سال 2022، «40 درصد صادرات و 35 درصد واردات کشور مربوط به پنج کشور عضو بریکس» بوده است.
این اقدامات در شرایطی اتفاق افتاد که ایران همچنان در فهرست سیاه fatf قرار داشته و تحریمهای آمریکا نیز از زمان خروج ترامپ از برجام بازگشته است.