گشنیز نهاوند علاوهبر خواص متعدد درمانی، بهعنوان ماده اولیه در صنعت عطرسازی کاربرد دارد، اما درحال حاضر بهصورت خام و ارزان پس از بوجاری، روانه آن سوی مرزهای شرقی کشور و توسط تجار پاکستانی در بازارهای جهانی عرضه میشود.

«هنوز کاری برای خامفروشی گشنیز نکردند!»، این جمله اعتراضی یک کشاورز قدیمی است در نهاوند؛ کشاورزی که از شرایط مساعد این شهرستان برای تولید گیاه گشنیز گفتنیها دارد.
بدون شک براساس مستندات، نهاوند یکی از قطبهای تولید گشنیز در کشور است، بهطوری که آبوهوای مستعد و حاصلخیزی زمین، رتبههای اول تا سوم تولید گشنیز را مختص نهاوند کرده است.
مدیر جهاد کشاورزی نهاوند دراینباره اعلام کرد: درحال حاضر 95 درصد تولید گشنیز استان همدان و 40 درصد تولید گشنیز کشور به شهرستان نهاوند اختصاص دارد.
وی همچنین تأکید کرد: علاوه بر نیاز کشور، گشنیز نهاوند به کشورهایی همچون پاکستان و هندوستان صادر میشود و درمجموع کشورهای اروپایی بیچونوچرا خریدار این گیاه خوشرایحه هستند.
این بدان معنا است که گشنیز، این گیاه دارویی افزونبر داشتن مشتری داخلی، مشتری پُروپاقرص خارجی هم دارد و فرصتی برای ارزآوری بهشمار میرود؛ خصوصاً که این گیاه معطر از روزهای اولیه مراحل کشت تا زمان برداشت، عطرافشانی و رایحه خوشش مزارع نهاوند را پُر میکند.
با بررسیهای بیشتر دانستیم که مزایای این گیاه معطر پُرشمار است، اعم از کمآببر بودن، خواص دارویی، کمآفت بودن و کاهش هزینه کشت و برداشت؛ همچنین در فصل بهار با آب باران سیراب و تمام مراحل کشت این محصول بهصورت مکانیزه انجام میشود. مزیت دیگر اینکه گشنیز در دو فصل بهار و پاییز کشت و در مردادماه برداشت میشود؛ بهنحوی که از هر هکتار سطح زیر کشت، بین 2 تا 2.5 تُن گشنیز تولیدی خواهیم داشت.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی همدان نیز دراینباره تصریح کرد: سطح زیر کشت گشنیز در نهاوند طی سال گذشته چهار هزار و 500 هکتار بود و سالانه بهطور کلی حدود 11 الی 12 هزار تُن گشنیز در نهاوند تولید میشود.
وی با بیان اینکه فرآوری این گیاه حائز اهمیت و ارزآور است بهویژه در حوزه اسانسگیری گیاه پُرطرفداری بهشمار میرود، عنوان کرد: بهمنظور اسانسگیری نیازمند فناوری بالا و سرمایهگذاری هنگفت هستیم که اگر میسر شود، در ارزآوری و ایجاد اشتغال شاهد تحول خواهیم بود.
براساس مستندات، این گیاه خوراکی علاوهبر خواص متعدد درمانی، از هزاره دوم پیش از میلاد بهعنوان ماده اولیه در صنعت عطرسازی کاربرد داشته، اما درحال حاضر بهصورت خام و ارزان پس از بوجاری روانه آن سوی مرزهای شرقی کشور و توسط تجار پاکستانی در بازارهای جهانی عرضه میشود.
بدون شک با خامفروشی این گیاه، سود اصلی کاشت، داشت و برداشت این گیاه نه به جیب کشاورزان، بلکه به جیب اروپاییها میرود که با فرآوری این گیاه قطب تولید عطر و ادکلن در دنیا را از آنِ خود کنند.
خامفروشی آفتی است که گریبان گیاه گشنیز را گرفته؛ بهطوری که دلالان بهصورت ارزان محصول را از سر زمین کشاورزی خریداری کرده و پس از دپو در فرصت مناسبی با قیمت بیشتر و بهصورت خام، از استان و کشور خارج میکنند. از همین رو ایجاد صنایع تبدیلی و ورود بخش خصوصی در این مسیر از ضروریات است.
بدون تردید بهمنظور ایجاد اشتغال و ارزآوری چشمگیر، باید برندسازی و فرآوری گیاه گشنیز در استان را آغاز کنیم؛ چراکه قیمت خامفروشی هر یک کیلو گیاه گشنیز تفاوت فاحشی با یک لیتر اسانس دارد.
حتی تفاوت قیمت در تخم گشنیز نیز قابل توجه است؛ بهطور مثال در یک سایت فروش، تخم گشنیز ایرانی را در یک بستهبندی 350 گرمی به قیمت 275 روپیه پاکستانی میفروشند. در این تاریخ یعنی فروردینماه سال 1401، بهای هر یک روپیه پاکستان، 233.32 ریال ایران است؛ یعنی همان بستهبندی ساده 350 گرمی تخم گشنیز ایرانی در پاکستان به قیمت 614 هزار تومان در سال 1401 به فروش میرسیده است.
طبق مستندات دیگر مادهای در اسانس گشنیز بهنام لینالول وجود دارد و این ماده بهازای هر یک لیتر ارزآوری چند ده میلیونی دارد. لینالول پایه موادی است که در صنعت عطر و ادکلنسازی در کشورهای فرانسه و غیره، بهکار میرود؛ بنابراین با یک حساب سرانگشتی میتوان دریافت امروز با خامفروشی و فروش فلهای گشنیز تولیدی نهاوند، درآمد ایجادشده مختصر است، اما اگر این محصول فرآوری شود، درآمد قابل توجهی بیش از انتظار حاصل خواهد شد.
با تشریح مزیت گیاه معطر گشنیز و ظرفیت کمنظیر نهاوند در تولید این محصول، درصدد آن هستیم تا فرآوری و صنعت اسانسگیری گشنیز را به یکی از جاذبههای سرمایهگذاریهای صنایع تبدیلی در آینده نزدیک تبدیل کنیم. این مطالبه جدی است و تحقق آن توجه و همت مسئولان را میطلبد، امیدوارم در این حوزه اقدامی عاجل صورت گیرد و این مهم بهعنوان یکی از صنایع ارزآور در اطلس سرمایهگذاری استان تبیین شود.
شناسه خبر 91278