آزمایش خون یکی از ابزارهای اساسی و کارآمد در تشخیص بیماری‌ها است و به پزشکان این امکان را می‌دهد که وضعیت سلامتی بیمار را به‌دقت بررسی کنند، مواردی مانند کم‌خونی، دیابت، مشکلات کلیه، عفونت‌ها و اختلالات هورمونی ازجمله بیماری‌هایی است که با آزمایش خون قابل تشخیص هستند، همچنین این آزمایش می‌تواند نشانه‌های اولیه بیماری‌های قلبی عروقی را نیز شناسایی کند که این موضوع اهمیت ویژه‌ای دارد.
برخی افراد ازجمله افرادی که بیماری مزمنی دارند، دارو مصرف می‌کنند یا در معرض خطر بروز برخی بیماری‌ها قرار دارند، باید به‌صورت منظم آزمایش خون را تکرار کنند، برای مثال افراد دیابتی باید به‌طور منظم قند خون خود را بررسی کنند و افراد مبتلا به فشار خون بالا نیز باید به‌طور دوره‌ای آزمایش خون انجام دهند.
کم‌خونی یکی از مشکلاتی است که برخی افراد را درگیر می‌کند و این مشکل زمانی اتفاق می‌افتد که بدن به اندازه کافی گلبول قرمز سالم ندارد و این بیماری می‌تواند با آزمایش خون تشخیص داده شود، کمبود آهن یکی از علل اصلی کم‌خونی است و می‌تواند به‌راحتی با آزمایش خون مشخص شود و علائم کم‌خونی شامل خستگی، ضعف، پوست رنگ‌پریده و تنگی نفس است.
کم‌خونی انواع مختلفی دارد که ازجمله این انواع می‌توان به کم‌خونی ناشی از کمبود آهن، کم‌خونی مگالوبلاستیک (ناشی از کمبود ویتامین B12 یا فولیک اسید) و کم‌خونی همولیتیک (ناشی از تخریب غیرطبیعی گلبول‌های قرمز) اشاره کرد، هر یک از این انواع کم خونی نیاز به درمان‌های خاص خود دارند و شناسایی دقیق نوع کم‌خونی می‌تواند به درمان مؤثرتر کمک کند.
*تشخیص انواع بیماری‌ها با آزمایش خون/ چه افرادی باید آزمایش خون را تکرار کنند؟
متخصص داخلی و فوق تخصص خون و سرطان با بیان اینکه آزمایش خون شامل چند قسمت است و کارکرد کلیه و کبد، قند خون، چربی خون و بعضی بیماری‌ها را مشخص می‌کند، اظهار کرد: فاکتورهای انعقادی در آزمایش خون بررسی می‌شود و آزمایش خون می‌تواند راهکاری مؤثر برای تشخیص بیماری‌ها باشد.
پدیده عقاب، با بیان اینکه به طور کلی توصیه می‌شود هر فردی که درگیر بعضی علائم مانند کاهش وزن و ضعف و بی‌حالی می‌شود و پیش‌تر این علائم را تجربه نکرده، برای چکاپ از طریق آزمایش خون اقدام کند، افزود: ممکن است بعضی افراد به‌صورت دوره‌ای، بر حسب نظر پزشک و شدت بیماری، نیازمند تکرار آزمایش خون باشند.
وی با بیان اینکه افرادی که سابقه بیماری‌هایی ازجمله قند خون و چربی خون دارند و درگیر مشکلات کلیه یا کبد هستند، توصیه می‌شود به‌ صورت دوره‌ای و بر اساس صلاحدید پزشک، برای تکرار آزمایش خون اقدام کنند، تصریح کرد: از سنین 40 سال به بالا نیز به‌طور معمول، مواردی ازجمله قند و چربی خون و کارکرد کلیه بررسی می‌شود و بر اساس نتیجه حاصل شده، آزمایش تکرار می‌شود.
*بیماری تالاسمی به‌صورت ارثی منتقل می‌شود/ کم‌خونی جذب آهن خوراکی را کاهش می‌دهد
متخصص داخلی و فوق تخصص خون و سرطان با بیان اینکه تکرار آزمایش خون بدون وجود مشکل و بیماری خاصی، هر چند ماه یک‌بار توصیه نشده، ادامه داد: تالاسمی یکی از کم‌خونی‌های ارثی و ناشی از اختلال در تولید زنجیره‌های هموگلوبین است، بیماری تالاسمی به‌صورت ارثی منتقل می‌شود و فرد مبتلا به این بیماری، ممکن است در پی شدت کمبود زنجیره‌های هموگلوبین، در یکی از گروه‌های تالاسمی جای گیرد.
عقاب گفت: تالاسمی ماژور، اختلالی پرعلامت است و بیماران این گروه از تالاسمی، به‌صورت مکرر نیازمند تزریق خون هستند، اما در نوع تالاسمی مینور، بسیاری از اوقات مشکلی برای فرد ایجاد نمی‌شود و هنگام ازدواج، سلامت همسر این فرد باید از نظر بیماری تالاسمی بررسی شود تا فرزند آن‌ها دچار اختلال ماژور تالاسمی نشود.
وی با بیان اینکه در زنان جوان مبتلا به تالاسمی مینور، ممکن است فقر آهن نیز بروز کند که مصرف آهن آن‌ها باید طبق صلاحدید پزشک، تنظیم شود، اضافه کرد: در صورتی که فردی درگیر کم خونی و فقر آهن باشد، مصرف مواد غذایی دارای آهن مانند اسفناج و شیره خرما، نمی‌تواند باعث اصلاح کم خونی او شود، چراکه در شرایط کم خونی بدن، جذب خوراکی آهن مواد غذایی کاهش پیدا می‌کند.
پیشگیری از کم‌خونی شامل رعایت رژیم غذایی مناسب است و مصرف غذاهای غنی از آهن مانند گوشت قرمز، عدس و اسفناج می‌تواند به پیشگیری از کم‌خونی کمک کند، همچنین مصرف ویتامین‌های مورد نیاز مانند ویتامین C که به جذب آهن کمک می‌کند، توصیه می‌شود و علاوه بر این، اجتناب از مصرف بیش از حد چای و قهوه که جذب آهن را کاهش می‌دهد نیز مفید است.
درمان کم‌خونی بسته به نوع و شدت آن متفاوت است و ممکن است نیاز به مصرف مکمل‌های آهن یا ویتامین B12 باشد، در موارد شدیدتر نیز درمان‌هایی مانند تزریق خون ممکن است لازم باشد، همچنین مصرف مکمل‌های فولیک اسید برای برخی افراد ضروری است و درمان کم‌خونی باید تحت نظر پزشک انجام شود تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود.
همواره توصیه می‌شود افراد پیش از هر گونه تغییر در رژیم غذایی یا آغاز درمان، با پزشک خود مشورت کنند، چراکه پزشک بهترین راه‌حل را برای پیشگیری و درمان کم‌خونی بر اساس نیازهای فردی هر بیمار ارائه می‌دهد و این موضوع می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی افراد و جلوگیری از عوارض جدی‌تر کمک کند.