اسفندماه سال گذشته بود که فرماندار شهرستان بهار با اشاره به اینکه بحران آب در شهرستان پابرجا بوده و عمده‌ترین مشکل در مهاجران است، گفت: پایین آمدن عمق آب‌های زیرزمینی حفر چاه‌های پیش‌بینی‌شده را با مشکل مواجه کرده و باید در این زمینه تدبیر صورت گیرد.
ابراهیم لشکری‌آزاد با اشاره به بحران آب در شهرستان بهار، اظهار کرد: برنامه ما در حوزه تأمین آب باید کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت باشد.
وی در تشریح برنامه‌های آتی عنوان کرد: در برنامه بلندمدت با عنایت به سفر وزیر نیرو، تأمین آب از سد تالوار را در دست اجرا داریم.
فرماندار شهرستان بهار برنامه میان‌مدت را نیز تشریح کرد و افزود: در برنامه میان‌مدت حفر چاه‌های مورد نیاز پیش‌بینی شده است، با توجه به پایین آمدن عمق آب‌های زیرزمینی با مشکل مواجه هستیم و باید تدبیر صورت بگیرد.
لشکری‌آزاد در مورد برنامه‌های کوتاه‌مدت مطرح کرد: در تابستان نمی‌توانیم مردم را بدون آب رها کنیم، تا جایی که منابع اجازه دهند، حفر چاه و آب‌رسانی سیار به روستاها را خواهیم داشت.
وی افزود: با اتفاقی که در گذشته نزدیک رخ داد، مشکلاتی برخی روستاها حل‌وفصل شد، اصلی‌ترین مشکل ما طی سال آتی در شهرستان مهاجران است.
فرماندار شهرستان بهار با بیان اینکه امیدواریم با اقداماتی که انجام می‌شود در فصل گرم با کمبود آب مواجه نباشیم، گفت: با توجه به وضعیت حاکم، تعداد چاه‌های غیرمجاز نامشخص بوده و پیچیدگی خاصی دارد که در حیطه کاری دستگاه قضائی است.
این درحالی است که پیش‌تر، یعنی دریکم دی‌ماه فتح‌الله توسلی نماینده مردم شهرستان‌های بهار و کبودراهنگ در مجلس شورای اسلامی نیز از بروز بحران آب در شهرستان بهارخبر داد وعنوان ‌کرد: در تأمین آب شرب بهار بحران جدی داریم؛ در برخی قسمت‌ها به‌دلیل نوع زمین امکان حفاری وجود ندارد و سال آینده با توجه به کاهش نزولات آسمانی، ما با تنش شدید آبی مواجه خواهیم بود.
وی افزود: سفره‌های زیرزمینی بهار تخلیه شده و درصد نیترات چاه‌های ما به‌شدت بالا رفته است؛ این مسائل نگران‌کننده بوده و خواهش ما از استاندار محترم این است که در برنامه‌های راهبردی خود به این موضوعات توجه ویژه کنند.
براین اساس با توجه به اهمیت موضوع، بر آن شدیم تا دراین‌باره گفت‌وگویی را با فرهاد بختیاری‌فر، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان همدان ترتیب دهیم که در ادامه می‌خوانید:
مدیرعامل شرکت‌آب و فاضلاب استان همدان با بیان اینکه بهار مانند سایر شهرستان‌ها با مشکلات منابع آبی مواجه است، گفت: به‌طوری که بنا به شرایط حاکم جوی، تعدادی از روستاها در تابستان سال 1404 یعنی طی سال جاری، با تنش آبی مواجه خواهند شد.
فرهاد بختیاری‌فر با بیان اینکه خوشبختانه ما توانستیم تمام روستاهایی که با تنش آبی مواجه بودند را شناسایی کنیم و اقدامات مختلفی از سوی قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) با مشارکت بسیج سازندگی انجام گرفته و همچنین از محل اعتبارات‌ ملی و دریافتی از وزارت نیرو و شرکت آب و فاضلاب کشور اقداماتی طی سال‌های گذشته صوذت گرفته است، عنوان کرد: به‌عنوان نمونه مجتمع حسین‌آباد عاشوری با استفاده از اعتبارات داخلی وزارت نیرو و همکاری آقای توسلی نماینده محترم بهار و کبودراهنگ در مجلس، به نتیجه رسیده است.
وی ادامه داد: عملیات اجرایی این مجتمع تکمیل شده و درحال بهره‌برداری است، اگرچه مراسم رسمی افتتاح آن هنوز برگزار نشده است.
بختیاری‌فر با بیان اینکه مجتمع دیگری به‌نام جمشید‌آباد نیز که یکی از مناطق بحرانی در منطقه لاله‌جین است بالای 80 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و پیش‌بینی می‌شود تا قبل از پایان فصل بهار وارد مدار بهره‌برداری شود، اظهار کرد: با بهره‌برداری کامل از این دو مجتمع، بخش عمده‌ای از مشکلات شهرستان بهار در بحث تأمین آب شرب برطرف خواهد شد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان همدان ادامه داد: همچنین جهت روستاهای دیگر که ممکن است به‌دلیل کاهش بارندگی‌ها یا مشکلات فنی دچار تنش آبی شوند برنامه‌هایی برای حفاری چاه‌ها و تأمین آب مورد نیاز تدوین شده که عملیاتی اجرایی آن‌ها آغاز خواهد شد.
این مقام مسئول با بیان اینکه یکی از مناطق بسیار بحرانی روستاهای میهمله سفلی و علیا هستند، ابراز کرد: متأسفانه ظرفیت آب‌های زیرزمینی در این منطقه مناسب نیست و باید آب از حوزه مجاور با هزینه‌ای بسیار زیاد منتقل شود؛ بنابراین بررسی‌های کارشناسی درحال انجام است و امیدواریم که اعتبار لازم برای اجرای این پروژه تأمین شود.
وی در پاسخ به این سؤال که درحال حاضر چند روستا در شهرستان بهار با تنش آبی مواجه هستند و میزان اعتبارات تأمین‌شده از منابع مختلف چقدر بوده است؟ همچنین بحران تأمین آب در شهر مهاجران چه وضعیتی دارد؟ اظهار کرد: درحال حاضر غیر از روستاهای میهمله سفلی وعلیا که با تانکر آب‌رسانی می‌شوند، شاید کمتر از 10 روستا در شهرستان بهار به همین روش تأمین آب می‌شوند که البته با گرم‌تر شدن هوا، احتمال افزایش تعداد این روستاها وجود دارد.
بختیاری‌فر با اشاره به نحوه تأمین اعتبارات مورد نیاز پروژه‌های آب‌رسانی در شهرستان بهار، خاطرنشان کرد: ما از محل بند «ی» و همچنین اعتبارات ملی، منابع مالی دریافت کرده‌ایم که بخشی از این اعتبارات صرف پرداخت بدهی‌های پیمانکاران مجتمع‌های حسین‌آبادعاشوری و جمشید‌آباد شد.
وی با بیان اینکه درخصوص شهر مهاجران نیز برنامه‌هایی برای بهبود تأمین آب تدوین شده که نیاز به اعتبار دارد، عنوان کرد: طی سال 1404 در سطح شهرستان بهار حدود 30 میلیارد تومان اعتبار داشتیم و برای سال آینده نیز همین برنامه‌ها را دنبال می‌کنیم.
این مقام مسئول افزود: هدف ما این است که بتوانیم از منابع مختلف ازجمله کمک‌های خیرین، اعتبارات مسئولیت اجتماعی و اعتبارات ملی و استانی، منابع مالی جدیدی را جذب کنیم؛ درخصوص شهرهای مهاجران و لالجین پیش‌تر در برنامه مشخص پیش‌بینی شده بود برای هر دو از طریق اتصال به خط تالوار، تأمین آب صورت پذیرد.
وی با بیان اینکه البته در شهر مهاجران همکاری لازم برای واگذاری زمین از سوی مردم جهت حفر چاه انجام نشد، اذعان کرد: این درحالی است که پیمانکار انتخاب و مناقصه برگزار شده بود، اما نتوانستیم محل مناسبی برای حفر چاه پیدا کنیم؛ حتی قرار بود زمین را خریداری کنیم، اما به‌دلیل نبود همکاری موفق نشدیم. پس از آقای فرماندارخواستار آن شدیم که در این زمینه کمک‌حال ما باشند تا بتوانیم از طریق شورای اسلامی شهر یا مردم، محلی برای حفاری فراهم کنیم.
این مقام مسئول ادامه داد: درواقع راهکار کوتاه‌مدت ما حفر چاه بود، اما در برنامه بلندمدت هم اتصال به خط تالوار قرار دارد؛ نکته این است که این خط تحت نظارت شرکت آب منطقه‌ای است و پس از جلسات متعدد با مشاور شرکت منطقه (مؤسسه مشاور قدس)، تصمیم بر این شد که برای شهر مهاجران از خط انتقال 500 میلی‌متری که قرار است از تالوار به سمت کبودراهنگ احداث شود، انشعاب گرفته شود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان همدان با بیان اینکه این انشعاب پس از اجرای حدود دو تا سه کیلومتر از خط انتقال که به نزدیکی شهر مهاجران (حدود یک‌هزار و 200 متر) می‌رسد صورت خواهد گرفت، افزود: اما برای شهر لالجین شرایط متفاوت است؛ به‌طوری که شرکت آب و فاضلاب کشور و مشاور شرکت آب منطقه‌ای تأیید کرده‌اند که اتصال مستقیم به خط تالوار امکان‌پذیر است. پس طرح آن آماده شده، پیمانکار مشخص شده و از اواخر سال گذشته درحال خرید لوله‌ها برای شروع عملیات اجرایی است.
وی با تأکید بر اینکه مشکل لالجین کمبود آب نیست بلکه بهبود کیفیت منابع آبی است که به همین منظور پروژه انتقال آب در دستور کار قرار گرفته است، تشریح کرد: با توجه به آنچه گفته شد، درخصوص مهاجران باید منتظر اجرای خط انتقال 500 میلی‌متری توسط شرکت منطقه‌ای باشیم تا پس از تکمیل خط و رسیدن به نزدیکی شهر مهاجران، از آن انشعاب گرفته شود.
این مقام مسئول در پاسخ به این سؤال که سهم چاه‌های غیر مجاز را در ایجاد تنش آبی این شهرستان چقدر می‌دانید؟ گفت: درباره چاه‌های غیر مجاز که می‌تواند بر تنش آبی شهرستان بهار تأثیر بگذارد، مسئولیت این موضوع با شرکت آب منطقه‌ای است و ارتباط مستقیمی با شرکت آب و فاضلاب ندارد؛ بااین‌حال هر مورد حفاری غیر مجاز که مشاهده شود، به شرکت آب منطقه‌ای اطلاع داده می‌شود. البته ذکر این نکته ضروری است که وجود چاه‌های غیر مجاز به‌ویژه در حریم روستاها و شهرها، یکی از عوامل کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و کاهش آبدهی چاه‌ها است و باید با این چاه‌ها به‌طور جدی و قانونی برخورد شود.
وی در بخش دیگر از سخنان خود به قرارداد دوم جهاد آب‌رسانی در کل استان اشاره کرد و افزود: توافق شده که حدود 300 روستا با همکاری قرارگاه بسیج سازندگی زیر پوشش قرار گیرند.
* اعتبار 904 میلیارد تومانی برای تنش و تعیین تکلیف شرایط آب 300 روستا
بختیاری‌فر با اشاره به اینکه ارزش این قرارداد 904 میلیارد تومان است که در دو مجتمع شهرستان همدان یعنی مجتمع عربلو و مجتمع پیشخور در فامنین به‌زودی کار آغاز خواهد شد، بیان کرد: نکته این است که خوشبختانه عملیات اجرایی این قرارداد قبل از تأمین اعتبار، حدود 10 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و امیدواریم با پیگیری‌های لازم، این پروژه‌ها با موفقیت به انجام برسند.
وی با بیان اینکه طی این مدت استاندار، دکتر حاجی‌بابایی، دکتر صوفی و سایر نمایندگان استان تلاش کرده‌اند تا تأمین اعتبار برای این پروژه انجام شود، تصریح کرد: اگر بتوانیم با تأمین اعتبار مناسب کار را آغاز کنیم، حدود 330 روستا، علاوه‌بر 160 روستای قبلی که در قرارداد اول بود، تعیین تکلیف خواهند شد که درمجموع حدود 490 روستا زیر پوشش قرار می‌گیرند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان همدان خاطرنشان کرد: لازم به ذکر است که تعداد روستاهایی که واقعاً دچار بحران هستند، بسیار کمتر از این تعداد است؛ یعنی این عدد به معنای آن نیست که همه 490 روستا در وضعیت بحرانی قرار دارند، بلکه در این طرح سعی شده حتی روستاهایی که نیاز به اصلاح شبکه، بهبود وضعیت مخازن ذخیره، اصلاح یا بازسازی چاه‌ها دارند نیز گنجانده شوند.
وی تأکید کرد: این اقدام گام بسیار بزرگی است که به‌یک‌باره 490 روستا در سطح استان در بحث تأمین آب باکیفیت تعیین تکلیف شوند؛ این مهم کمک بزرگی در راستای تأمین آب روستاها و مدیریت تنش آبی خواهد بود.
این مقام مسئول درخصوص بازه زمانی اجرای این طرح افزود: این قرارداد سه‌ساله از اسفندماه سال گذشته ابلاغ شده و ما منتظر تأمین اعتبار بودیم تا بتوانیم پیش‌پرداخت را به قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) ابلاغ کنیم که خوشبختانه مبلغی در اواخر سال به حساب شرکت واریز شد و ما هم آن را بابت بخشی از صورت‌وضعیت‌های قرارگاه پرداخت کردیم.
بختیاری‌فر ادامه داد: علاوه‌بر این مبلغی نیز به‌عنوان پیش‌پرداخت، به قرارگاه پرداخت شده تا فعالیت‌ها در مجتمع‌های پیش‌خور و عربلو آغاز شود.
مع‌الوصف؛ با توجه به آنچه گفته شد، به نظر می‌رسد طی سال جاری با انجام پروژه‌های آب‌رسانی بخشی از تنش آبی شهرستان بهار و شهرهای آن مرتفع شود و بتوان به رسیدن به ثبات امیدوار بود. به‌طوری که با بهره‌برداری از مجتمع آب‌رسانی حسین آباد عاشوری درحال حاضر آب شرب 16 هزار نفر تأمین شده و درآینده نزدیک نیز با بهره‌برداری از مجتمع جمشید‌آباد بخش اعظم دیگری از جمعیت روستایی این شهرستان به‌لحاظ تأمین آب شرب، دیگر دچار مشکل نخواهند بود. البته این مهم به معنای عدم نیاز به همکاری مردم در صرفه‌جویی و نیز همراهی با مسئولان در اجرای پروژه‌ها نیست، زیرا در شهری همچون مهاجران همان‌طور که عنوان شد، یکی از مشکلات در بحث اجرای برنامه کوتاه‌مدت برای تأمین آب شرب، عدم همراهی در تأمین زمین برای حفر چاه بوده که متأسفانه این مهم حل تنش آبی را با مسئله مواجه کرده است.

طاهره ترابی مهوش