پروژه‌های ایستگاه‌های پمپاژ آب کشاورزی ایلام در حالی سال‌های زیادی است که به‌دلیل کمبود اعتبار به حال خود رها شده که کشاورزان استان در انتظار اعتبار سفر رئیس جمهور برای تکمیل هستند.
از گذشته تاکنون کشاورزی یکی از ارکان اصلی در اقتصاد استان ایلام محسوب می‌شود و همواره از اهمیت بالایی برخوردار است؛ با این حال کمبود منابع آبی و کاهش بارندگی‌های اخیر، چالش‌های متعددی همچون کاهش سطح زیر کشت، کاهش درآمد کشاورزان و تأثیرات زیست‌محیطی، به‌وجود آورده است.
بررسی‌ها نشان داده، در این شرایط استفاده از سیستم‌های ایستگاه‌های پمپاژ آب به‌عنوان یکی از راهکارهای مهم برای انتقال آب از منابع مختلف به زمین‌های زراعی می‌تواند نقش بسزایی در رفع مشکل کم آبی در مزارع کشاورزی داشته باشد، زیرا ایستگاه‌های پمپاژ آب در نقاط مختلف استان نقش مؤثری در افزایش سطح زیر کشت، بهبود بهره‌وری آب و کاهش وابستگی به کشاورزی دیم دارند.
باوجود اینکه پمپاژ کشاورزی در ایلام نقش حیاتی در تأمین آب مورد نیاز زمین‌های زراعی دارد و یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های توسعه کشاورزی در این استان محسوب می‌شود، برخی از این ایستگاه‌ها در استان ایلام به‌دلیل مشکلات زیرساختی، کمبود برق یا فرسودگی تجهیزات، عملکرد مطلوبی ندارند که این موضوع مستقیماً بر محصولات کشاورزی و اقتصاد کشاورزان منطقه تأثیر می‌گذارد.
متأسفانه این مسئله در برخی نقاط استان به‌ویژه در آبدانان، که بخشی قابل‌توجهی از زمین‌های زراعی آن وابسته به سامانه‌های پمپاژ آب است، محسوس‌تر بوده و موجب کاهش بهره‌وری کشاورزی و نگرانی کشاورزان منطقه شده است.
در واقع رونق سیستم‌های پمپاژ آب نه‌تنها باعث افزایش سطح زیر کشت آبی و بهبود تولیدات کشاورزی در ایلام می‌شود، بلکه موجب کاهش مهاجرت روستاییان، افزایش اشتغال در بخش کشاورزی و رشد اقتصادی پایدار در منطقه خواهد شد؛ به همین دلیل، بررسی وضعیت فعلی این سامانه‌ها و ارائه راهکارهای علمی و اجرایی، نقشی کلیدی در آینده کشاورزی استان ایلام ایفا خواهد کرد و باید مورد توجه قرار گیرد.
*نبود تکمیل پروژه‌های ایستگاه‌های پمپاژ آب در ایلام و نگرانی کشاورزان
یکی از کشاورزان ایلام اظهار کرد: من بالغ بر 20 سال است که کشاورزی می‌کنم و همیشه وابسته به منابع آبی بوده‌ایم؛ اما در سال‌های اخیر شرایط خیلی سخت شده، سطح آب‌های زیرزمینی پایین رفته، بارندگی کمتر شده و ایستگاه‌های پمپاژ آب کشاورزی استان یا فرسوده‌اند یا مشکل برق دارند.
علی محمدی افزود: ما زمین‌ها را با زحمت بسیار آماده می‌کنیم و بذر می‌کاریم، اما وقتی موقع آبیاری می‌شود، با کمبود فشار آب و قطعی برق مواجه می‌شویم که این موضوع خسارتی جبران‌ناپذیر به محصولاتمان وارد می‌کند.
وی تصریح کرد: اگر سیستم‌های پمپاژ درست کار کنند، می‌توانیم زمین‌های بیشتری را زیر کشت ببریم، اما با این وضعیت روزبه‌روز زمین‌های کشاورزی کمتر می‌شود؛ به همین علت مسئولان باید به وضعیت این ایستگاه‌ها توجه کنند و اقداماتی همچون تعمیرات، تجهیزات، تأمین برق پایدار و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های ضروری در دستور کار قرار دهند.
یکی از کشاورز آبدانانی گفت: در آبدانان کشاورزان از پمپاژ آب استفاده می‌کنند، چون رودخانه‌های فصلی همیشه آب ندارند، اما مشکل اینجاست که بسیاری از ایستگاه‌های پمپاژ یا نیمه‌کاره مانده‌اند یا تجهیزاتشان فرسوده شده است.
روضان احمدی افزود: بارها پیگیری کردیم که پروژه‌های نیمه‌تمام تکمیل شوند، اما هنوز وضعیت تغییر نکرده و ما ناچاریم از چاه‌های عمیق آب بکشیم، که هم هزینه بالایی دارد و هم منابع زیرزمینی را تخلیه می‌کند.
وی با اشاره به اینکه کم‌آبی باعث شده کشاورزان زیادی کشت خود را کاهش دهند یا حتی زمین‌هایشان را رها کنند، بیان کرد: بعضی‌ها اگر مهاجرت کرده‌اند چون اینجا دیگر امکان تأمین آب مناسب برای کشاورزی وجود ندارد؛ اگر مسئولان به این وضعیت توجه نکنند، خیلی از روستاهای اطراف آبدانان کم‌کم خالی از سکنه خواهد شد.
وی گفت: اگر این مشکلات حل نشود، نه‌تنها ما کشاورزان ضربه می‌خوریم، بلکه اقتصاد منطقه هم آسیب جدی می‌بیند، به همین علت نیاز داریم که سیستم‌های پمپاژ مدرن‌تر شوند و دولت در این بخش سرمایه‌گذاری کند تا کشاورزی آبدانان از این بحران نجات یابد.
*لزوم رفع مشکلات ایستگاه‌های پمپاژ آب در ایلام
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام اظهار کرد: پمپاژ آب یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های کشاورزی در ایلام است که نقش حیاتی در تأمین آب مزارع دارد.
حشمت عزیزان افزود: با توجه به خشک‌سالی‌های اخیر و کمبود منابع آبی، عملکرد ایستگاه‌های پمپاژ بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده، اما فرسودگی تجهیزات، قطعی برق، و تأخیر در راه‌اندازی ایستگاه‌های جدید باعث شده کشاورزان منطقه با مشکلات جدی روبه‌رو شوند.
وی تصریح کرد: کشاورزان از عدم تخصیص کامل و به‌موقع حق‌آبه‌های خود گلایه دارند و خواستار راه‌اندازی سریع 18 ایستگاه پمپاژ در استان هستند؛ اگر این ایستگاه‌ها فعال شوند، حدود 30 هزار هکتار زمین از حالت دیم به آبی تبدیل خواهد شد و این اقدام می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در توسعه پایدار کشاورزی منطقه داشته باشد.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام ادامه داد: قطعی برق ایستگاه‌های پمپاژ نیز به‌عنوان یکی دیگر از مشکلات جدی کشاورزان، خسارت‌های شدیدی به مزارع وارد کرده است.
عزیزان بر لزوم تأمین برق پایدار و تخصیص اعتبارات لازم برای رفع این مشکل تأکید کرد و خواستار پیگیری فوری مسئولان جهت بهبود شرایط آبیاری در استان شد.
*مشکلات سیستم‌های پمپاژ و چالش‌های شبکه آبیاری آبدانان
امام جمعه آبدانان نیز در خصوص مشکلات سیستم پمپاژ شهرستان آبدانان در گفت‌وگو با رسانه‌ها بیان کرد: خشک‌سالی‌های اخیر تأثیر قابل‌توجهی بر رودخانه سیاه گاو داشته و باعث کاهش آب تأمین‌شده برای مزارع شده، همچنین ایستگاه‌های پمپاژ جهاد کشاورزی که به تعاونی‌های آب‌بران واگذار شده‌اند، در شرایط بحرانی قرار دارند و بسیاری از آن‌ها به تعمیرات اساسی نیاز دارند.
حجت‌الاسلام ابراهیم حسینی افزود: اگر مشکلات ایستگاه‌های پمپاژ آب در ایلام به‌طور جدی حل نشود، کشاورزان با کاهش تولیدات و خسارت‌های سنگین مواجه خواهند شد، به همین سبب وضعیت نامناسب ایستگاه‌های پمپاژ و کاهش شدید آب ورودی به شبکه آبیاری مولاب مورد بررسی قرار گرفته است.
*لزوم تکمیل ایستگاه‌های پمپاژ آب هلیلان
سارا فلاحی نماینده مردم ایلام در مجلس نیز روز گذشته در سفر به شهرستان هلیلان خواستار تکمیل پروژه‌های نیمه تمام هلیلان در حوزه کشاورزی شد و گفت: تکمیل سه پمپاژ کشاورزی هلیلان که دارای پیشرفت فیزیکی بالای 75 درصد هستند باید در دستور کار متولیان امر قرار بگیرد چراکه این مهم باعث رونق کسب و کار در منطقه می‌شود.
آیت قیصربیگی فرماندار هلیلان نیز اظهار کرد: شهرستان هلیلان از ظرفیت‌ها و ظرفیت‌های بسیار خوبی برای توسعه کشاورزی و مخصوصاً باغبانی برخوردار است و انتظار می‌رود سازمان جهاد کشاورزی استان در این زمینه اهتمام ویژه داشته باشد.
وی افزود: توسعه کشاورزی و تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام این بخش، ازجمله ایستگاه پمپاژ کهره- داجیوند یکی از اولویت‌های مدیریتی و کاریم خواهد بود و در این راستا از هیچ تلاشی دریغ نخواهیم کرد.
همچنین سه سال است که طرح مطالعاتی تجمیع پنج ایستگاه پمپاژ از عباس‌آباد در غرب شهرستان انجام شده و جانمایی‌ها نیز مشخص است. اجرای این پروژه می‌تواند 6 هزار هکتار زمین دیم را آبی کند و تحولی اساسی در اقتصاد منطقه‌ایجاد کند.
ایستگاه‌های مشکلات پمپاژ ایستگاه‌های آب کشاورزی در ایلام تأثیر مستقیم و عمیقی بر کشاورزی منطقه دارد، بنابراین، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های پمپاژ، تأمین برق پایدار، تعمیر و نوسازی تجهیزات و مدیریت بهینه منابع آب باید در اولویت برنامه‌های توسعه کشاورزی استان قرار گیرد.
بخش کشاورزی استان ایلام چشم‌انتظار نگاه ویژه رئیس جمهور و مجموعه دولت برای حل مشکلات این بخش و فراهم ساختن زمینه بالندگی تولید و امنیت غذایی در این سرزمین چهارفصل است. در استان 600 هزار نفری ایلام بیش از 60 هزار بهره‌بردار بخش کشاورزی مشغول فعالیت هستند.