سپهرغرب، گروه کشاورزی: بخش نخست این مقاله را در صفحه کشاورزی روزنامه سپهرغرب مورخ 11 اسفندماه خواندید؛ این‌بار بخش دوم آن در زمینه (مراقبت از بوته‌ها) را در ادامه خواهید خواند:

       بخش 3: مراقبت از بوته‌ها

1- به‌صورت منظم به آن‌ها کود بدهید.

از روزی که بوته‌های گوجه‌فرنگی را در گلدان نهایی قرار دادید، عملیات کوددهی را شروع کنید؛ از یک کود کامل و دارای نیتروژن یا پتاسیم بالا نظیر کود 15-5-15 یا 5-2-5 استفاده کنید. براساس دستور‌العمل‌های دفترچه‌ راهنمای کود آن را به‌صورت محلول درآورده و استفاده کنید.

در موعد رسیدن میوه‌ها کمتر از کود استفاده کنید، در اواخر پاییز یا زمستان کود نزنید، مگر اینکه از نورهای مصنوعی یا هیترهای مطمئن در گلخانه‌ خود بهره گرفته باشید.

2- ساقه‌های ناخواسته یا «دستک‌ها» را جدا کنید.

این کار را هفته‌ای یک‌بار انجام دهید، فقط غنچه‌ اصلی در بالای ساقه و ساقه‌ زیر آن را نگه دارید؛ این کار باعث می‌شود که بوته به‌جای رشد عرضی، به‌صورت عمودی رشد کند.

درصورتی ‌که قسمت بالای بوته‌ شما آسیب دیده باشد، ساقه‌ ناخواسته‌ بالایی می‌تواند به‌عنوان شاخه‌ اصلی جدید کار کند.

3- بوته‌های گوجه‌فرنگی را سر پا نگه دارید.

پایه‌هایی تهیه کرده و بوته‌ها را به‌آرامی و با استفاده از ریسمان به آن‌ها گره بزنید تا عمودی باقی بمانند. درصورت لزوم از گیره‌های پلاستیکی باغبانی برای نگه ‌داشتن ریسمان استفاده کنید.

در کاربردهای تجاری، در مصرف مواد صرفه‌جویی شده و از یک سیم در هر ردیف استفاده می‌کنند. در طول سیم و در فواصل 6 متری، پایه‌ای در زمین فرو می‌کنند که از آن پشتیبانی کند؛ به دور هر گیاه ریسمان بسته شده و آن را به سیم مذکور گره می‌‌زنند تا سر پا بماند.

4- به گرده‌افشانی گل‌ها کمک کنید.

برخلاف خیلی از گیاهان، گوجه‌فرنگی خودش می‌تواند گرده‌افشانی کند، اما در این راستا به کمک احتیاج دارد. گرده‌ گل گوجه‌فرنگی در داخل یک لوله محبوس شده و می‌بایست از طریق ارتعاش آزاد شود. از آنجایی که اکثر گلخانه‌ها زنبور عسل ندارند و باد هم درون آن‌ها جریان پیدا نمی‌کند، خودتان می‌بایست دست به کار شده و پس از باز شدن کامل گل‌ها، در نقش گرده‌افشان ظاهر شوید.

برای دریافت بهترین نتایج، یک لرزاننده‌ الکتریکی که مخصوص گیاهان است، خریداری کنید. هرروز بین ساعت‌های 10 صبح تا دو بعدازظهر، لرزاننده را نزدیک ساقه‌ گل کنید و دکمه‌ آن را فشار دهید. (می‌توان از مسواک الکتریکی نیز به‌عنوان ابزاری مفید که البته کارآیی کمتری دارد، بهره گرفت).

به‌منظور صرفه‌جویی در زمان، می‌توانید از یک دمنده برای هدایت باد به سمت خوشه‌ گل‌ها استفاده کنید.

گلخانه‌دارهای عمده می‌بایست استفاده از زنبور عسل را مد نظر داشته باشند. به‌عنوان آخرین راهکار، می‌توانید ساقه‌ هر گل را به‌آرامی تکان دهید، البته این کار خطر بالایی داشته و می‌تواند منجر به خرابی شود.

5- میوه و گیاهان را هرس کنید.

سوای از جداسازی ساقه‌های ناخواسته، نیازی نیست که قبل از میوه دادن گیاه، عملیات هرس کردن را شروع کنید.

هنگامی که میوه شروع به رشد کرد، چهار یا پنج میوه را روی هر خوشه باقی گذاشته و بقیه را بچینید؛ کوچک‌ترین و نافرم‌ترین میوه‌ها را در این مرحله انتخاب و آن‌ها را از شاخه جدا کنید. درصورت بزرگ بودن بیش‌ازحد میوه‌ها یا قرار داشتن در شرایط زمستانی، فقط سه میوه را در هر خوشه نگه دارید و باقی موارد را جدا کنید. امکان دارد که گونه‌های دارای میوه‌ کوچک‌تر نیازی به هرس کردن نداشته باشند.

پس از بالغ شدن میوه، برگ‌های کهنه را از خوشه‌های پایین‌تر جدا کنید؛ این کار باعث می‌شود که هوا به شکل بهتری جریان پیدا کند.

 6- تا حد امکان فرآیند برداشت را به تأخیر بیندازید.

هرقدر میوه‌ها بیشتر روی شاخه باقی بمانند، ساختار کامل‌تر و رنگی قرمزتر پیدا خواهند کرد. پرورش‌دهندگان بازاری معمولاً یک مقدار زودتر برداشت می‌کنند (هنگامی که میوه 60-90 درصد رسیده است)؛ زیرا ارسال محصولات به بازارهای مختلف نیازمند زمان است و میوه‌های نسبتاً رسیده طی این مدت‌زمان می‌توانند کاملاً پخته شوند.