سپهرغرب، گروه اندیشه - سمیرا گمار: معاون نهاد رهبری دانشگاه ملایر در ارتباط نوروز با ظهور امام زمان (عج) گفت: تعیین زمان وظیفه ما نیست اما توجه کنیم همان‌طور که بهار طبیعت را احیا می‌کند امام زمان (عج) هم انسان‌ها را احیا می‌کند.

مسئله مهدویت و اعتقاد به منجی از موضوعات مطرح در میان همه ملت‌ها و مکتب‌های الهی و مادی است و در اسلام تمام فرقه‌ها و مذاهب اسلامی در انتظار یک مصلح جهانی از دودمان رسول خدا (ص) به سر می‌‌برند و به‌عنوان یک اعتقاد عمومی امت اسلامی موردتوجه بوده است.

در این میان، شیعیان با اتصال به معارف الهی نورانی اهل‌بیت (ع) و ارائه صفات و ویژگی‌ها و فلسفه و اهداف روشن در اعتقاد به مهدویت، چشمه امید به آینده را در دل ستم‌دیدگان و ملت‌های محروم باز کرده‌اند.

یکی از سؤالاتی که در حوزه مهدویت مطرح می‌شود این است که چگونه روز جمعه متعلق به حضرت ولی‌عصر (عج) است؟ آیا ظهور حضرت در روز جمعه است یا روز نوروز؟ این مطلب با روایات عدم جواز تعیین زمان ظهور منافات ندارد؟ برخی روایات بیان می‌کنند که ظهور آن منجی الهی در شبانگاه روز شنبه یا جمعه خواهد بود که مصادف است با هنگام نماز عشاء نوروز و عاشورا! البته حقیقت امر نزد خداوند متعال است و او بهتر می‌داند.

حجت‌الاسلام سعید شیری از کارشناسان و پژوهشگران حوزه مهدویت به این سؤالات پاسخ می‌دهد.

     شباهت‌های نوروز و ظهور

وی با بیان شباهت‌های نوروز و بهار طبیعت با ظهور حضرت مهدی (عج) عنوان کرد: روایت‌های مختلفی وجود دارد که امام زمان علیه‌السلام وقت ظهور دنیا را زنده می‌کند، با آمدن بهار هم در ظاهر همین اتفاق میفتد، یعنی زنده شدن طبیعت و درختان در گرو آمدن بهار است.

     روایتی زیبا از نوروز ایرانیان

وی خاطرنشان کرد: معلی‌بن خنیس از امام صادق (ع)، روایتی را نقل کرده که می‌گوید: در روز نوروز بر امام صادق علیه‌السلام وارد شدم، ایشان فرمودند که آیا این روز را می‌شناسی؟ عرض کردم: فدایت شوم این روز، روزی است که غیرعرب‌ها (ایرانیان) آن را گرامی داشته و به یکدیگر هدیه می‌دهند، امام صادق، علیه‌السلام، فرمودند: قسم به خانه عتیقی که در مکه هست این (تعظیم و هدیه دادن) ریشه طولانی و قدیمی دارد و برای تو آن را توضیح می‌دهم تا از آن مطلع شوی.

معاون نهاد رهبری دانشگاه ملایر ادامه داد: حضرت فرمود: ای معلی! نوروز، روزی است که خداوند در آن از بندگان خویش میثاق گرفت که جز او را عبادت و پرستش نکرده و به او شرک نورزند و به فرستادگان و پیامبرانش و نیز ائمه هدی ایمان بیاورند. نوروز اولین روزی است که خورشید در آن طلوع کرد و باد در آن وزیدن گرفت و در آن روز درخشندگی زمین خلق شد. نوروز روزی است که کشتی نوح بر کوه جودی کناره گرفت و نوروز روزی است که افرادی که از خانه‌های خود خارج شده و به آزمایش الهی از دنیا رفتند، مجدداً به دنیا بازگشتند. در این نوروز است که جبرئیل بر پیامبر اکرم، صل‌الله علیه و آله، نازل شد و درست در همین روز است که پیامبر اسلام، حضرت علی را بر شانه خود گذاشت تا او بت‌های قریش را از بیت‌الحرام پایین کشید و آن‌ها را درهم شکست.

حجت‌الاسلام شیری با بیان اینکه مضمون روایت بسیار طولانی است، گفت: حضرت در ادامه فرمودند: نوروز روزی است که پیامبر به اصحابش دستور داد تا در مورد خلافت و ولایت مؤمنان با حضرت علی علیه‌السلام بیعت کنند و در همین نوروز بود که پیامبر، صل‌الله علیه و آله، علی، علیه‌السلام را به سوی جنیان فرستاد تا برای او از آنان بیعت بگیرد. نوروز روزی است که برای حضرت علی بیعت مجدد گرفته شد و نوروز روزی است که حضرت علی، علیه‌السلام، بر اهل نهروان پیروز شد و نوروز روزی است که قائم ما در آن روز ظاهر می‌گردد و بالاخره نوروز روزی است که قائم ما در این روز بر دجال پیروز می‌شود و او را بر زباله‌دان کوفه آویزان می‌کند و هیچ نوروزی نیست مگر آنکه ما در آن روز توقع ظهور حضرت حجت، عجل‌الله تعالی فرجه‌الشریف را داریم چراکه این روز، از روزهای ما و شیعیان ما است.

وی تصریح کرد: آن‌گونه که از حدیث فوق به دست آمده، روز نوروز پیوند عمیقی با مسئله ولایت و رهبری مسلمانان دارد و اگر مبدل تاریخ را در نظر بگیریم مسائل ذکر شده درست درمی‌آید و نشان می‌دهد روایت صحیح است.

این پژوهشگر دینی اذعان کرد: البته یک نکته را باید در نظر گرفت، اینکه ما حساب‌وکتاب ریاضی کنیم و منتظر ظهور باشیم درست نیست مثلاً روایت داریم حضرت در نوروز ظهور می‌کند، یا اینکه در روز جمعه و یا روایتی وجود دارد که 23 ماه رمضان روز ظهور حضرت است؛ اینکه حواس ما معطوف تطبیق این تاریخ‌ها با هم و درآوردن روز ظهور باشد اصلاً توصیه نشده؛ وظیفه ما ایجاد شرایط و مقدمات ظهور است.

     وظیفه ما کادرسازی و معرفی حضرت به دنیاست

حجت‌الاسلام شیری تأکید کرد: ما در برابر ظهور حضرت مهدی (عج) وظایفی داریم و باید شرایط آن را فراهم کنیم؛ کادرسازی و آگاهی‌بخشی برای اینکه مردم دنیا امام زمان (عج) را بشناسند از مهم‌ترین کارهاست؛ تاریخ‌هایی هم که ذکر شده به‌عنوان محتمل‌ترین تاریخ‌هاست به‌عنوان‌مثال همچنان که قرآن در 23 رمضان نازل شده قرآن ناطق هم در 23 ماه رمضان ظهور می‌کند، یا همچنان که در نوروز طبیعت زنده می‌شود خداوند مردم را با ظهور حضرت حجت حیات دوباره می‌بخشد بنابراین به این صورت است نه اینکه حتماً ظهور در آن روز اتفاق بیفتد.

وی ادامه داد: نکته بعدی این است که ما نباید منتظر باشیم و بگوییم مثلاً تلاقی جمعه و نوروز که گذشت و مثلاً 10 سال دیگر چنین تلاقی‌ای اتفاق میفتد پس تا 10 سال دیگر منتظر امام زمان نمانیم!

     فرازهایی از دعای نورانی عهد...

این محقق برجسته حوزه مهدویت در بخش دوم سخنان خود با اشاره به فرازهایی از دعای عهد و ارتباط آن با ظهور، متذکر شد: در ابتدای این دعا آمده است «اَللّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظیمِ» انسان هر جایی را بخواهد افتتاح کند با بزرگ آن شهر وارد می‌شود در ادعیه هم آغاز با نام خداست؛ سپس آمده که «اَللّهُمَّ إِنّى أَسْأَلُکَ بوَجْهِکَ الْکَریمِ» و از خداوند درخواست می‌کند. چه چیزی را؟ «اَللّهُمَّ بَلِّغْ مَوْلانَا الْإِمامَ الْهادِىَ الْمَهْدِىَّ» که سلام ما را به امام برسان. بعد می‌فرماید: «أَللّهُمِّ إِنّى أُجَدِّدُ لَهُ فى صَبیحَةِ یَوْمى هذا» و به تجدید بیعت با امام زمان (عج) اشاره می‌کند و «اَللّهُمَّ اجْعَلْنى مِنْ أَنْصارِهِ وَ أَعَوانِهِ» و عهد مهدوی را مطرح می‌کند.

حجت‌الاسلام شیری در ادامه افزود: «اَللّهُمَّ إِنْ حالَ بَیْنى وَ بَیْنَهُ الْمَوْتُ الَّذى جَعَلْتَهُ عَلى عِبادِکَ حَتْماً مَقْضِیّاً» که اشاره به رجعت دارد و «اَللّهُمَّ أَرِنِى الطَّلْعَةَ الرَّشیدَةَ» دعا برای ظهور، این دعاها برای چیست؟ تا در آخر کار چه شود؟ در فراز پایانی چه اتفاقی می‌خواهد بیفتد؟ «وَاعْمُرِ اللّهُمَّ بِهِ بِلادَکَ» وقتی حضرت ظهور کند بلاد و شهرها را آباد می‌کند همچنان که بهار با طبیعت و رویش مجدد زمین این کار را می‌کند، «وَ أَحْىِ بِهِ عِبادَکَ» در بهار رویش و زندگی مربوط به سبزه و درخت است اما با ظهور حضرت بندگان احیا می‌شوند، در آیه قرآن است که هر کسی نفسی را احیا کند گویا که تمام دنیا را احیا کرده در تفسیر این آیه منظور از احیا کردن هدایت کردن است گویا دنیایی را هدایت کرده است. «حَتّى لا یَظْفَرَ بِشَىْءٍ مِنَ الْباطِلِ إِلّا مَزَّقَهُ» در ادامه دارد که امام همه باطل را در هم می‌پیچد و حق را ثابت می‌کند، «وَاجْعَلْهُ اللّهُمَّ مَفْزَعاً لِمَظْلُومِ عِبادِکَ» به یاری بندگان خواهد آمد، «وَ ناصِراً لِمَنْ لا یَجِدُ لَهُ ناصِراً غَیْرَکَ» و یاور کسی خواهد شد که ناصری ندارد، «وَ مُجَدِّداً لِما عُطِّلَ مِنْ أَحْکامِ کِتابِکَ» و احکامی که دوباره تعطیل شده را احیا می‌کند.

وی در پایان این بخش اضافه کرد: در ادامه دعا می‌گوید: «اَللّهُمَّ وَ سُرَّ نَبِیَّکَ مُحَمَّداً صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ بِرُؤْیَتِهِ» وقتی حضرت ظهور کند نبی اکرم با دیدن ایشان خوشحال می‌شود و همه پیروان نبی (ص) مثل بهار که انسان با دیدن بهار طبیعت خوشحال می‌شوند «اللّهُمَّ اکْشِفْ هذِهِ الْغُمَّةَ عَنْ هذِهِ الْأُمَّةِ بِحُضُورِهِ» و غم و اندوه با آمدن مهدی (عج) از بین می‌رود.

     ظاهر و باطن خود و جامعه را با آمدن بهار برای ظهور آماده کنیم

مؤلف کتاب‌های حوزه مهدویت در این بخش از سخنان خود به آمادگی برای فصل بهار و ظهور حضرت حجت (عج) اشاره کرد و گفت: معمولاً ما ایرانی‌ها به بهانه نوروز لباس‌های پاکیزه می‌پوشیم، وقتی در انتظار حضرت هستیم هم ظاهر خود را پاک می‌کنیم بهتر است باطن خود را هم پاکیزه کنیم، وقتی در این ایام خانه‌های خود را مهیای نوروز می‌کنیم بهتر است جامعه را هم برای حضور صاحب‌الزمان (عج) آماده کنیم و صله‌رحم، رفت‌وآمد جزئی و حتی احوالپرسی با تلفن دل‌ها را به هم نزدیک کنیم، این موارد کوچک و جزئی کمک می‌کند تا ما برای ظهور آماده شویم.

     کمک به دیگران به نیت تعجیل در ظهور امام زمان

حجت‌الاسلام شیری اظهار کرد: در حال حاضر و در نزدیکی ایام نوروز که در شرایط سخت اقتصادی قرار داریم، فقرایی در اطراف ما هستند که برای تأمین مایحتاج خود مشکل دارند، خوب است با تمرین ایثار و مواسات برای ظهور در خود ایجاد آمادگی کنیم؛ چراکه یکی از ویژگی‌های بارز یاران حضرت مهدی این است که اهل مواسات هستند و چه زمانی بهتر از این ایام منتهی به نوروز؟ وقتی هم کمک می‌کنیم چه اشکالی دارد که بگوییم این کمک نذر امام زمان (عج) است؟ این موارد جزئی باعث می‌شود یک محبت هم در قلب طرف مقابل نسبت به حضرت ایجاد شود.

وی یادآوری کرد: در ایام نوروز معمولاً بازار هدیه دادن داغ است، هدایایی که یاد حضرت مهدی (عج) را زنده می‌کند و بر معرفت انسان می‌افزاید گزینه خوبی است. از دعای عهد گرفته تا کتاب‌هایی که برای کودکان و نوجوانان در زمینه مهدویت مناسب است.

     یاران حضرت مهدی ساده‌زیست هستند

این کارشناس حوزه مهدویت، ابراز کرد: در این ایام سعی کنیم سفره‌ها را تجملاتی نکنیم، روایت داریم یاران حضرت مهدی علیه‌السلام ساده‌زیست هستند؛ نمی‌گوییم سفره‌ای نباشد اما تجملاتی نباشد اگر با کسی قهریم در این ایام به خاطر امام زمان (عج) او را ببخشیم و کدورت‌ها را کنار بگذاریم، با این نیت که برای شادی دل امام زمان (عج) این کار را بکنیم.

     فاصله خود را به حضرت کم کنیم

حجت‌الاسلام شیری در پایان سخنان خود بیان کرد: منتظران حضرت و زمینه‌سازان ظهور اخلاق را سرلوحه خود قرار می‌دهند ما خیلی به این فکر می‌کنیم که ایام ظهور حضرت نزدیک باشد خوب است ضمن نگاه کردن به فاصله زمانی به فاصله اخلاقی خود هم نگاه کرده و این فاصله را کم کنیم.

وی ضمن تبریک سال نو و اعیاد شعبانیه یادآوری کرد: سال 1400 یکی از استثنائات است که ما دو نیمه شعبان داریم این را هم به فال نیک گرفته و امیدواریم خدای متعال همه را برای ساری آن حضرت استمداد کند.