به منظور بررسی شباهت‌های قیام کربلای امام حسین(ع) با قیام جهانی حضرت بقیه الله الاعظم(عج)، با حجت‌الاسلام دکتر «محمدحسین اجرایی»، امام جمعه شهرستان تفرش و کارشناس مهدوی گفتگویی ترتیب داده‌ایم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می‌شود:

 امام حسین(ع) چه اهداف مهم و اصیلی را در قیام عاشورای خود دنبال می‌کردند که امروز باید استمرار آن اهداف را در دولت موعود و کریمه امام مهدی(عج) جستجو کرد؟

از اهداف مهم امام حسین(ع) تشکیل حکومت دینی و احیای ارزش‌های اسلامی بود لذا در صورت پیروزی ظاهری، حکومت اسلامی با رهبری حضرت سیدالشهداء(ع) تاسیس و انسان سازی، جامعه پردازی و تمدن سازی توسط حضرت(ع) انجام می‌شد. بدون برپایی حکومت دینی نمی شود از احیای معارف الهی و تحقق عدالت در جامعه سخن گفت.

امام حسین(ع) فرمودند: از جدم رسول خدا(ص) شنیدم که فرمود: خلافت بر خاندان ابوسفیان حرام است و اگر یک از آنها را بر منبر خلافت دیدید، بکُشید!

امام حسین(ع) خود را شایسته منصب حکومت می‌دانستند و زمانی که فرماندار مدینه برای گرفتن بیعت با یزید نزد ایشان آمد، حضرت(ع) پرسیدند: ما شایسته خلافت هستیم یا یزید؟

و در جای دیگر فرمودند: ما اهل بیت پیامبر(ص) برای رهبری بر امت سزاوارتر از بنی امیه هستیم. نظام مهدوی نیز درصدد تشکیل حکومت اسلامی است چنان که قرآن در آیه 105 سوره مبارکه انبیاء که از آیات مهدوی قرآن است، می‌فرماید: «وَلَقَدْ کَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ».

و نیز در سوره مبارکه فتح می‌فرماید: « لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ». این نشان می‌دهد امام عصر(عج) درصدد تشکیل حکومت و جامعه اسلامی هستند.

امام صادق(ع) درباره حضرت مهدی(عج) فرمودند: او امامی است که اسلام را بر همه جهان حاکم و زمین را پر از عدل و داد می‌کند.

آنچه در عاشورا رخ داد و آنچه در آیات و روایات درباره امام مهدی(عج) پیشگویی شده است، نشان می‌دهد ایجاد حکومت اسلامی عهد و هدف مشترک این دو امام(ع) است.

 چه پیوندهای دیگری بین قیام حسینی و قیام مهدوی در عصر ظهور وجود دارد؟

دومین پیوند قیام حسینی و ظهور مهدوی، امر به معروف و نهی از منکر و احیای نقش آن در سازندگی اجتماعی است؛ امیرالمومنین امام علی(ع) فرمودند: همه واجبات در مقابل این فریضه همچون قطره مقابل دریا است که اگر فراموش شود باید منتظر فساد در همه عرصه‌ها باشیم.

خداوند در سوره مبارکه هود می‌فرماید: چرا از نسل‌های پیشین خردمندانی نبودند که مردم را از فساد باز بدارند جر اندکی که نجات دهیم.

از این رو، امر به معروف و نهی از منکر وظیفه همه انبیاء و اهل بیت(ع) است این دو فریضه اگر در جامعه فراموش شود، پایه‌های شریعت از هم می‌پاشد.

هدف امام حسین (ع) نیز از احیاء و اجرای این فریضه نجات امت از اسارت نفس بود، زمانی که ایشان قصد ترک مدینه به سمت مکه را داشتند بر مزار پیامبر(ص) حاضر شدند و بیان کردند: من دوستدار معروف و از منکرات بیزار هستم.

در حکومت جهانی امام مهدی(عج) نیز امر به معروف و نهی از منکر نقش بسزایی دارد؛ امام باقر(ع) درباره آیه 41 سوره مبارکه حج که تفسیر و تاویل مهدوی دارد، می‌فرمایند:... مهدی(عج) و اصحابش امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند.

 آیا در موضوع برقراری عدالت اجتماعی و اقامه قسط و داد نیز می‌توان بین عاشورای حسینی و ظهور مهدوی وجه اشتراک یافت؟

سومین عهد مشترک بین امام حسین(ع) و امام مهدی(عج)، عدالت اجتماعی است، خدای متعال در سوره مبارکه حدید آیه 25 می‌فرماید: «لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ؛ همانا ما پیمبران خود را با ادلّه و معجزات فرستادیم و با ایشان کتاب و میزان عدل نازل کردیم تا مردم به راستی و عدالت گرایند، ».ۖ

امام حسین(ع) در نامه به کوفیان به این مسئله تصریح دارند و می‌فرمایند: پیامبر(ص) فرمودند: هر کس ظلم را دیده و سکوت کند و سلطان ستمگر را سرزنش نکند و در مقام انکار و عیبگویی او برنیاید بر خدا است وی را به سزای همان ستمگر محکوم کند!

امام مهدی(عج) نیز همین مسیر را می‌روند، قبل از ظهور بی عدالتی‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و.. بروز می‌کند، امام باقر(ع) می‌فرمایند: امام مهدی(عج) اموال را به تساوی تقسیم و بین مردم بدکار و نیکوکار به عدالت امر می‌کند.

از ستم‌های رایج در عصر غیبت آن است که بیت المال به عدالت تقسیم نمی شود؛ از پیامبر(ص) نقل است که: او زمین را پر عدل و داد می‌کند همانطور که از ظلم و جور پر شده بود.

و نیز در روایت است که او(مهدی(عج)) به مساوات اموال را بین مردم تقسیم و دل‌های پیروان محمد(ص) را مملو از بی نیازی می‌کند.

 در بحث اصلاح امور و جامعه ین این دو قیام که شباهت‌هایی وجود دارد؟

چهارمین هدف مشترک قیام حسینی و ظهور مهدوی، اصلاح جامعه و هدایت امت یا همان جامعه پردازی است.

تعبیر اصلاح 12 بار در قرآن آمده که خدا در جاهای مختلف به آن تصریح دارد؛ امام حسین(ع) هم در وصیتنامه خود به محمدحنفیه، هدف قیام خود را اصلاح امت جدشان رسول خدا(ص) و احیای امر به معروف و نهی از منکر معرفی می‌کنند.

امام مهدی(عج) هم هدفشان اصلاح جامعه است، در سوره مبارکه انبیاء آیه 105 می‌فرماید: «وَلَقَدْ کَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ» این آیه تاویل و تفسیر مهدوی دارد و در روایت بر این مسئله تصریح شده است.

همیشه طواغیت مانع از تحقق این اهداف شده اند لذا امام زمان(عج) زمانی ظهور می‌کنند که بتوانند دنیا را در عرصه‌های مختلف اصلاح کنند.

 در برخورد با بدعت‌ها که از چالش‌های همیشگی جامعه اسلامی است قیام حسینی و ظهور مهدوی چه همراهی‌هایی دارند؟

پنجمین وجه مشترک آنها، برخورد با بدعت‌ها است؛ خدای متعال در قرآن مسئله بدعت را نکوهش می‌کند. در دوران امامت حضرت سیدالشهداء(ع) بسیاری از آموزه‌های دینی به محاق رفته بود و ایشان برای احیای دین جدشان قیام کردند؛ چنان که فرمودند: مگر نمی بینید به حق عمل و از باطل نهی نمی شود؟!

از بدعت‌های معاویه تبدیل خلافت الهی به سلطنت بود، او نماز جمعه را چهارشنبه‌ها اقامه می‌کرد! امام حسین(ع) موطف به مبارزه با این بدعت‌ها بودند. امام مهدی(عج) نیز پس از ظهور بدعت‌ها را بی اعتبار می‌کنند.

 امام حسین(ع) در عدم بیعت با یزید به عنوان ظاغوت زمان از مدینه خروج و به مکه سفر کردند و از آنجا راهی کوفه شدند؛ امام مهدی(عج) در عدم بیعت با طاغوت چه شباهتی به جد شهیدان دارند؟

ششمین وجه شباهت این دو امام بزرگوار(ع)، عدم بیعت با طاغوت است، امام حسین(ع) پس از معاویه سعی کردند با یزید بیعت نکنند ولو به قیمت جانشان تمام شود، لذا در مقابل درخواست بیعت یزید، به فسق و شرابکاری و قتل نفس توسط او تصریح کردند و فرمودند: کسی مثل من با مثل یزید بیعت نمی کند!

این درس است برای همیشه تاریخ و امام مهدی(عج) نیز هرگز زیر بار بیعت با حکام ظالم نمی رود و آنها را به کیفر اعمالشان می‌رساند.

امروز وظیفه جامعه منتظر است که خود را به سبک زندگی مهدوی نزدیک کند چراکه به آن نیاز دارد همه اقشار در عرصه‌های فردی و اجتماعی باید سبک زندگی مهدوی داشته باشند و جامعه را برای استقبال از امام زمان(عج) آماده کنند.

سبک زندگی مهدوی ویژگی‌هایی دارد که باید تلاش کنیم به آن نزدیک شویم مثل زندگی جهادی و اخلاق نیکو؛ از مهمترین شاخصه‌های سبک زندگی مهدوی، توجه به نماز به ویژه نماز اول وقت است. خانواده دیگر رکن مهم جامعه مهدوی است که باید کانون آرامش باشد امروز از مشکلات جامعه ما مسئله فرزندآوری است که باید این مشکل را حل و فرزندان تکلیف محور و دین محور تربیت کنیم.