سپهرغرب، گروه خبر: معاون وزیر و رئیس سازمان امور اراضی کشور معتقد است که خُرد شدن اراضی و تغییر کاربری آن‌ها دو بال نابودی کشاورزی و تهدید امنیت غذایی در کشور است.
صفدر نیازی روز پنجشنبه در همایش بزرگداشت روز جهانی خاک در همدان گفت: تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی جُرم است، مگر در موارد خاصی که در قانون پیش‌بینی شده است.
وی افزود: در سیاست‌گذاری برای ارضی کشور مشکل داریم، چون حکمرانی واحدی در این زمینه وجود ندارد و 6 مرجع در این زمینه اظهار نظر می‌کنند؛ ازجمله شهرداری‌ها و حوزه مسکن که هرکدام تعارض منافع دارند.
نیازی با اشاره به اینکه اراضی کشور توسط دستگاه‌های اجرایی مورد تعرض قرار گرفته است، تأکید کرد: تصاحب زمین‌های کشاورزی به شکل بی‌ضابطه و گسترده ادامه دارد و این مسئله تولید محصولات کشاورزی و غذای مردم را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
وی ادامه داد: هر دستگاهی هر جایی اراده می‌کند، محلی را برای گلخانه قرار می‌دهد که این خطرناک است، زیرا به نظر می‌رسد هنوز عزم راسخی برای حراست از اراضی کشاورزی وجود ندارد.
رئیس سازمان امور اراضی کشور گفت: دستگاه‌های دولتی برای در اختیار گرفتن زمین منافعی دارند و هم‌اکنون ساخت ویلاهای بی‌رویه به‌عنوان بخشی از فرهنگ شهری شده که این مهم به‌خاطر ارزش‌افزوده زمین‌های کشاورزی است.
وی یادآور شد: برخی شهرهای ما زیر 10 هزار نفر جمعیت دارند و مرکز بخشی نیز با 350 نفر جمعیت داریم که همه این‌ها محدوده‌هایی را به‌عنوان محیط‌های شهری و پیرامونی درنظر گرفته و مانع از هرگونه کار کشاورزی شده‌اند.
نیازی گفت: چرا باید به 800 هزار ساخت‌وساز در اراضی کشاورزی انشعابات مختلف بدهند که البته بررسی این مسائل در دادگاه‌ها بسیار زمان‌بر است.
وی تأکید کرد: تولید کشاورزی نمی‌تواند با تغییر کاربری اراضی رقابت کند و درنتیجه امنیت غذایی مردم در آینده به چالش کشیده می‌شود و حتی ممکن است برای نان مردم هم مشکل درست شود.
رئیس سازمان امور اراضی کشور به نقل از کسینجر یک مقام سابق آمریکایی گفت او معقتد بود که راه تسلط بر کشورها وابسته کردن آن‌ها ازلحاظ غذایی است.
وی افزود: با تخریب محیط‌زیست دیگر اشتغال کشاورزی نخواهیم داشت، باغات در کشور درحال تخریب و تبدیل شدن به باغات تفننی است که این مسئله محصولات باغی کشور را به‌شدت تهدید می‌کند.
نیازی گفت: وقتی سازه‌ای در یک دشت انجام می‌شود، مانع از انجام هرگونه کشاورزی مکانیزه می‌شود و شوربختانه‌ هم‌اینک هم برای صدور مجوزها توقع دارند که ظرف مدت دو ماه مجوز صادر کنیم؛ درحالی که به‌وجود آوردن هر سازه در اراضی کشاورزی، اقدامات بزرگ‌تری را تحت شعاع خود قرار می‌دهد.
   300 هزار هکتار تغییر کاربری غیر مجاز در کشور
وی با بیان اینکه 40 درصد ساخت‌وسازهای غیر مجاز در سه استان تهران، البرز و مازنداران است که 60 درصد آن‌ها نیز در چندسال گذشته ایجاد شده‌اند، افزود: در کشور دو میلیون ساخت‌وساز غیر مجاز و 300 هزار هکتار تغییر کاربری بدون مجوز داریم.
رئیس سازمان امور اراضی کشور تأکید کرد: دستگاه‌های اجرایی کشور باید در راستای آمایش سرزمینی هماهنگی کامل داشته باشند تا بر این چالش‌ها فائق آییم، همچنین اگر مردم بخواهند می‌توانیم در حفظ اراضی کشاورزی و امنیت غذایی کشور موفق باشیم.
وی یادآورد شد: نقدینگی باید به بازار سرمایه برود، اما هم‌اینک زمین مانند کالا شده است و درحال از دست دادن ماهیت کشاورزی روی آن است؛ در برخی روستاها سه برابر سوپرمارکت و بنگاه‌های غیر مجاز خرید و فروش زمین داریم.
نیازی با اشاره به اینکه زمین اکنون وسیله سوداگری شده است که دستگاه قضائی باید به شکل جدی و همه‌جانبه با آن برخورد کند، افزود: مخالف گردشگری و ساخت صنایع نیستیم، اما این‌ها نباید در زمین‌های درجه یک و دو کشاورزی احداث سازه کنند، بلکه باید از اراضی که خاک درجه چهار و پنج دارند، بهره ببرند.
وی در پایان یادآور شد: در قرآن 465 بار به خاک اشاره شده است، خاک مقدس، زیستگاه و منبع آب بشر بوده که با چالش‌هایی همچون کاهش مواد آلی در خاک، شور شدن، فرسایش، آلودگی محیط‌زیست و تغییر کاربری مواجه شده است.
   شوری و تغییر کاربری عامل اصلی تهدید خاک و محیط‌زیست
سرپرست معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی نیز در سخنانی گفت: شوری خاک، تغییر کاربری، کاهش مواد آلی و تخریب اراضی کشاورزی چالش‌هایی هستند که زیست و حیات خاک را تهدید می‌کنند.
فریبرز عباسی افزود: خاکی که کمتر از سه درصد مواد آلی داشته باشد، تخریب‌شده محسوب می‌شود که شامل 50 درصد از اراضی کل زمین است.
عباسی با اشاره به اینکه 90 درصد تأمین غذای انسان از خاک است، تصریح کرد: سیل، مهاجرت از روستا، تغییرات اقلیمی و انقراض گونه‌های جانوری ناشی از تخریب خاک کشاورزی است.
وی گفت: قانون حفاظت از خاک در سال 1368 در مجلس شورای اسلامی تصویب شد، اما مشکل اصلی اجرای قانون است و خوب اجرا نشدن آن تهدید امنیت غذایی کشور را به دنبال دارد.
سرپرست معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی گفت: در مواردی مانند جابه‌جایی و قاچاق خاک هم نیازمند تدوین قوانین متناسب هستیم.
وی تأکید کرد: در ارزیابی از خاک کشور نیاز به بررسی‌های دقیق و کارشناسی داریم تا بتوانیم مواد آلی مورد نیاز برای خاک‌ها را تهیه کنیم.
در این همایش همچنین رئیس جهاد کشاورزی استان همدان در سخنانی گفت: تا یک ماه آینده نقشه راه تولید کشاورزی همدان تدوین می‌شود.
رضا بهراملو با اشاره به اینکه هم‌اینک در یک جنگ ترکیبی قرار داریم که بخشی از آن اقتصادی و غذایی است، افزود: آب، انرژی، اشتغال و امنیت غذایی باید در تمام موارد در دسترس همه آحاد جامعه در هر زمان و مکان و به‌صورت پایدار قرار گیرد.
بهراملو اظهار امیدواری کرد: تولید کشاورزی استان همدان در سال 1404 به 5.5 میلیون تُن برسد.
وی یادآور شد: نخستین قدم برای امنیت غذایی حفظ زمین از جهت کمی و کیفی است و در این راه فرهنگ‌سازی و آموزش از طریق رسانه‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها و ائمه جمعه و جماعات باید انجام شود.