لزوم بازنگری به شیوه توزیع ترهبار با لحاظ کنترل قیمت و ترافیک
حجتالاسلام ناصر صفریافلاکی در میزگردی که در تحریریه روزنامه سپهرغرب برگزار شد، گفت: در سالهای اخیر موضوع ساماندهی شبکه توزیع میوه و ترهبار در همدان به یکی از مباحث اصلی میان مدیریت شهری، فعالان اقتصادی و دستگاههای اجرایی تبدیل شده است.
وی افزود: امروز پرسش اصلی این است که آیا ادامه مدل مدیریت میدان بار مرکزی به شکل فعلی، میتواند پاسخگوی نیازهای شهر باشد و یا باید به سمت الگوی جدیدی از توزیع محلی و منطقهای حرکت کنیم؟
* ضرورت بازنگری در ساختار فعلی
این مقام مسئول با بیان اینکه هدف اولیه از ایجاد میدانهای مرکزی کنترل بازار، تسهیل نظارت و حذف واسطهها بود، ابراز کرد: اما تمرکز بیش از حد فعالیتها در نقطهای از شهر، اکنون خود به یکی از چالشهای اصلی تبدیل شده است.
سخنگوی شورای اسلامی شهر همدان با اشاره به افزایش ترافیک در مسیرهای ورودی شهر، بالا رفتن هزینههای باربری، اتلاف وقت شهروندان و تمرکز اقتصادی در دست تعداد محدودی غرفهدار، اذعان کرد: موارد مذکور از پیامدهای مدل مدیریت فعلی هستند که نیاز به بازنگری دارد.
وی با بیان اینکه در بسیاری از کلانشهرها مانند تهران، مشهد و اصفهان الگوی جدیدی درحال اجرا است که در آن میدان مرکزی صرفاً نقش عمدهفروشی را برعهده دارد و در کنار آن بازارهای منطقهای و بازارچههای محلی نیز شکل گرفتهاند، اظهار کرد: این الگو علاوهبر توزیع عادلانهتر خدمات، موجب کاهش بار ترافیکی و تسهیل دسترسی شهروندان به کالاهای اساسی میشود.
حجتالاسلام صفریافلاکی گفت: تجربه نشان داده است که هرچه فاصله بین تولیدکننده و مصرفکننده کمتر شود، قیمتها واقعیتر و نظارت مؤثرتر خواهد بود.
* الگوی پیشنهادی برای همدان
این مقام مسئول با بیان اینکه در همدان نیز میتوان بر پایه همین تجربه موفق شبکهای سهسطحی از مراکز توزیع ایجاد کرد، افزود: میدان مرکزی برای فعالیتهای عمدهفروشی و تبادل کالا بین کشاورزان و توزیعکنندگان، میادین منطقهای در ورودی یا مرکز هر منطقه شهری برای تأمین نیاز بازارهای خُرد و بازارچههای محلی در سطح محلات، برای عرضه مستقیم کالاهای اساسی به مردم با نظارت شهرداری، ایجاد شوند.
وی با اشاره به لزوم بازنگری به شیوه توزیع ترهبار با لحاظ کنترل قیمت و ترافیک، عنوان کرد: با اجرای این مدل ضمن حفظ نقش میدان بار مرکزی، میتوان بخش عمدهای از مشکلات ترافیکی، هزینههای حملونقل و تمرکز اقتصادی را برطرف کرد.
* نقش شهرداری در ساماندهی بازارها
حجتالاسلام صفریافلاکی اظهار کرد: طبق بند 18 ماده 55 قانون شهرداریها، شهرداری موظف است میدانها و بازارهای عمومی را برای خریدوفروش ارزاق و مایحتاج مردم، احداث و اداره کند و نظارت مستمر بر آنها داشته باشد تا تهیه و توزیع کالاهای اساسی مورد نیاز شهروندان، تسهیل شود. بر این اساس، ایجاد بازارچههای محلی و میادین چندترازی از وظایف قانونی شهرداری است و شورا نیز بر اجرای صحیح آن نظارت دارد.
وی افزود: مدیریت شهری باید به سمت الگویی حرکت کند که در آن عرضه کالا نهفقط در یک نقطه متمرکز، بلکه در سطح محلات توزیع شود تا هم نظارت بهتر صورت گیرد و هم شهروندان از صرف زمان و هزینه اضافی برای خرید در نقاط دوردست، بینیاز شوند.
* میدان بار جدید و لزوم تعیین تکلیف حقوقی
سخنگوی شورای اسلامی شهر همدان با اشاره به چالشهای پیشآمده در اجرای پروژه میدان بار جدید، گفت: پرونده حقوقی مربوط به میدان بار جدید بیش از یکسال است که در دستگاه قضائی بلاتکلیف مانده و انتظار میرود دادگستری و شورای تأمین استان برای تعیین تکلیف نهایی آن، ورود جدیتری داشته باشند.
وی خاطرنشان کرد: احداث میدان بار در فاصلههای زیاد از شهر علاوهبر افزایش هزینه حملونقل برای غرفهداران و مغازهداران، موجب تراکم ترافیک در محورهای ورودی شهر میشود و با توجه به موقعیت جغرافیایی همدان در غرب کشور، مکانیابی میدان بار باید بر پایه مطالعات دقیق ترافیکی و اقتصادی صورت گیرد تا احداث آن در مناطق دور از شهر، موجب تحمیل هزینههای اضافی بر تولیدکنندگان و شهروندان نشود.
صفریافلاکی با بیان اینکه مدیریت میدانهای میوه و ترهبار باید زیر نظر شهرداری انجام شود، تصریح کرد: طبق قرارداد بهرامآباد، تا زمانی که تکلیف این پرونده روشن نشده است، شهرداری مجاز به احداث میدان بار جدید در محدوده یا حریم شهر نیست؛ بنابراین ضروری است دادگاه صالح هرچه سریعتر به موضوع رسیدگی کند تا مسیر قانونی اجرای طرح مشخص شود.
وی افزود: شهرداری در اختصاص مکانهای مناسب و سهسطحی، هیچ مانعی پیش رو ندارد، فقط منتظر رفع مانع حقوقی مندرج در قرارداد میدانترهبار بهرامآباد هستیم.
سخنگوی شورای اسلامی شهر همدان با اشاره به ضرورت نگاه آیندهنگر در مدیریت بازارها، گفت: در گذشته اعلام شد که 35 درصد از میدان بار جدید در قالب مشارکت به شهرداری واگذار شده است، اما این واگذاری نه آورده اقتصادی برای شهر داشت و نه کمکی به زیرساختها کرد؛ امروز باید بهجای تکرار طرحهای کماثر، مسیر تازهای تعریف کنیم.
حجتالاسلام صفریافلاکی ابراز کرد: راهاندازی میدان بار در هر منطقه و عرضه میوه و ترهبار، زیر نظر شهرداری است و سازمان ساماندهی مشاغل و میادین ترهبار وظیفه ساماندهی آن را برعهده دارد و یا یک شرکت برای این مهم باید درنظر گرفته شود؛ هیچ جای قانون تعریفی از این موضوع نشده که غرفهداران قدیمی میدان بار در محلهای جدید دارای غرفه باشند، البته در میدان بار جدید این اتفاق افتاد.
عضو و سخنگوی شورای اسلامی شهر همدان در ادامه اذعان کرد: طبق قانون میدان بار باید در دسترس مردم باشد؛ از طرفی توجه به این امر موجب رفع مانع حقوقی قرارداد بهرامآباد خواهد شد که طبق آن شهرداری حق ندارد اقدام به تأسیس میدان بار در داخل محدوده و حریم شهر کند (مادامی که این میدان بار ساخته نشده باشد)؛ بنابراین ما منتظر تشکیل دادگاه صالح برای حل آن هستیم که ضروری است هرچه سریعتر پیگیری شود.
وی توضیح داد: در سالهای اخیر برخی مدیران با افتخار اعلام کردند بدون هزینه، 35 درصد از میدان بار جدید را در قالب مشارکت گرفتهاند؛ حال آنکه این اقدام برای شهر آورده اقتصادی و زیرساختی نداشت و حتی تبدیل به معضل امنیتی شد. امروز اما میتوان با ایجاد میدانهای چندترازی و استفاده از زمینهای آزاد در نقاطی همچون پشت ایستگاه راهآهن یا محدوده اکباتانا، مسیر تازهای گشود و یا 90 هکتاری پشت تپه پیسا که نظر ما ساخت شهرک کشاورزی بوده و در این خصوص با جهاد کشاورزی نیز صحبت شده که طرح ویژه کشاورزی و گردشگری است و به تولیدات گلخانهای کمک خواهد کرد.
حجتالاسلام صفریافلاکی تصریح کرد: زمینهای عمومی و کاربریدار در مالکیت شهرداری، بهترین بستر برای اجرای طرح بازارچههای محلی هستند که هم سبب کنترل قیمت و کمک به معیشت مردم میشوند و هم دست واسطهها را کوتاه میکنند.
این مقام مسئول در پایان سخنان خود ضمن بیان اینکه با استفاده از فناوری روز میتوان به فرآیند تولید تا عرضه میوه سرعت داد، گفت: همچنین میتوان از دورریز میوه جلوگیری کرد.
