شنبه 18 ذی‌حجه مصادف با روز عید سعید غدیر، بزرگ‌ترین عید مسلمانان جهان است. این روز به‌‌دلیل انتصاب امیرالمؤمنین (ع) به خلافت عالم و آدم از سوی خداوند و ابلاغ پیامبر گرامی اسلام (ص) به‌عنوان مهم‌ترین عید مسلمانان محسوب می‌شود.

درواقع از روز غدیر خم به‌عنوان عیدالله‌الاکبر یاد شده، به این جهت که در این روز نه‌تنها حضرت علی علیه‌السلام به جانشینی پیامبر (ص) تعیین می‌شود، بلکه پیامبر خاتم (ص) بنا به امر الهی، رسالت خود را تکمیل کرده و اسامی جانشینان پس از خویش که همگی از نسل حضرت زهرا (س) و علی (ع) هستند را معرفی کرده و حتی مژده ظهور حضرت مهدی (عج) را نیز به امت اسلام می‌دهد.

ما در تاریخ شادی‌های پیامبر (ص)‌ روزی را نمی‌یابیم که حضرت گفته باشد به من تبریک بگویید؛ حتی روز ازدواجش، روز هجرتش از مکه به مدینه و رهایی از چنگال مشرکان، روز فتح مکه و پیروزی مسلمانان، اما روز غدیر مکرر می‌فرمود: به من تبریک بگویید. شاید به این دلیل که پیامبر عظمت روز مذکور را درک می‌کرد و از شرافت این عید بر سایر اعیاد آگاه بود. پیامبر دراین‌باره فرموده‌اند: روز عید غدیر خم بهترین اعیاد امت من و روزی است که خداوند تعالی به من فرمان داده با منصوب کردن علی بن ابی‌طالب به‌ رهبری، امتم پس از من به‌وسیله او هدایت یابند. غدیر روزی است که خدا دین را در آن روز کامل و نعمت را تمام گردانید و اسلام را به‌عنوان یک دین برای مردم پسندید.

با ذکر این مقدمه و به‌مناسبت عید بزرگ غدیر خم خبرنگار سپهرغرب گفت‌وگویی با دکتر حسن احمدیان دلاویز، مدیر گروه تاریخ و سیره پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی (ص) قم و مدرس حوزه و دانشگاه درباره فضیلت و اهمیت عید غدیر ترتیب داده که در ادامه آن را می‌خوانید:

* برتری عید غدیر بر سایر اعیاد

حسن احمدیان‌دلاویز با گرامیداشت روز مبارک عید غدیر و اشاره به جایگاه این روز بزرگ در روایات ائمه معصومین سلام‌الله علیهم، بیان کرد: حضرات معصومین به‌ویژه نبی مکرم اسلام تأکید زیادی بر «عید» بودن روز غدیر دارند و حضرت رسول (ص) این موضوع را اعلام کرده و فرموده، برترین عید امت من، عید غدیر است که مهم‌تر از عید بودن این روز، «برتری» آن است که جای تأمل دارد.

* دین اسلام در غدیر کامل شد

وی در ادامه خاطرنشان کرد: دقت در روایت مذکور نشان می‌دهد یکی از دلایل و حکمت‌های عید بودن این روز که از زبان خود پیامبر (ص) نقل شده، آن است که خداوند متعال در این روز دین خود را بر امت اسلام کامل کرده و غدیر روز کمال اسلام و اتمام نعمت خدا بر مسلمانان است.

* مجاهدت 23 ساله پیامبر و ابلاغ ولایت غدیر، دو کفه یک ترازو

مدیر گروه تاریخ و سیره پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی (ص) قم تأکید کرد: اگر در روز عید غدیر زحمات 23 ساله نبی مکرم اسلام نسبت به ترویج دین و دعوت به پذیرش اسلام در یک کفه ترازو قرار بگیرد و جریان غدیر در کفه دیگر، خواهیم دید اگر رسالت پیامبر در غدیر انجام نمی‌شد، مجاهدت‌های حضرت در طول سال‌های نبوت خود برای اسلام، ناقص می‌ماند.

* ابلاغ وصایت امیرالمؤمنین مهر خاتمه مجاهدت‌های رسول اکرم

احمدیان واقعه غدیر و ابلاغ وصایت امیرالمؤمنین را مهر خاتمه مجاهدت‌های رسول اکرم خواند و افزود: نکته مهم در بیان جایگاه غدیر که نشان‌دهنده عظمت آن است اینکه در روایتی از معصوم آمده، اگر کسی روز غدیر را درک کند، به‌منزله این است که تمام شب‌ها و روزهای عمر دنیا را درک کرده که وقتی به روایت‌های مشابه درخصوص سایر ایام و مناسبت‌ها نگاه می‌کنیم، چنین موردی فقط مختص غدیر است.

* درک شب و روز غدیر برابر با درک کل عمر دنیا

وی در تشریح درک شب و روز غدیر، اذعان کرد: درک واقعیت غدیر عموماً با تفکر و تعقل درباره آنچه در این روز اتفاق افتاده، حاصل می‌شود؛ عید غدیر فرصت مناسبی است تا عمیقاً به این بیندیشیم که چه رخدادی اتفاق افتاده که چنین جایگاهی برای آن ذکر شده و فلسفه وجودی غدیر چیست؟ مطالعه و تفکر دراین‌باره که پیامبر می‌فرمایند خطبه غدیر برای این روز و زمان نبوده و حاضران وظیفه دارند این پیام را به غایبان، پدران و فرزندان تا روز قیامت ابلاغ دارند.

این مدرس حوزه و دانشگاه ابراز کرد: یکی از نکات مهم در خطبه غدیر، علاوه‌بر ابلاغ وصایت و ولایت امیرالمؤمنین علیه‌السلام، تشریح امامت امامان 12 گانه و حکومت مهدوی و امام عصر (عج) است که پیامبر به آن پرداخته و از این جهت که خطبه دارای مفاهیمی بلند و راهبردهایی برای مسلمان در طول اعصار مختلف است، اهمیت قابل توجهی دارد.

* تعظیم شعائر غدیر جایگاه معنوی شما را ارتقا می‌دهد

احمدیان در بخش دوم سخنان خود با اشاره به سیره اهل‌بیت علیهم‌السلام در روز عید غدیر، اظهار کرد: منابع دینی نشان می‌دهد رفتار اهل‌بیت در این روز با روزهای عادی متفاوت بوده، برای مثال یکی از اصحاب امام رضا علیه‌السلام نقل می‌کند دیدم امام در روز عید غدیر یاران را به حضور پذیرفتند و در آن روز با امکانات ساده‌ای غیر از چیزهایی که در منزل داشتند، به نحو شایسته‌ای از میهمانان خود پذیرایی کردند، این یک نمونه از رفتارهای معصومین در روز عید غدیر است.

وی در ادامه یادآوری کرد: برای عید غدیر آداب و رسومی ذکر شده که تعظیم شعائر این روز و به‌جا آوردن اعمال آن در حد بضاعت باعث ارتقای جایگاه معنوی شیعیان می‌شود؛ اعمال عبادی نظیر نماز و روزه و یا آداب و سنت‌هایی مانند افطاری، اطعام، صله رحم به‌ویژه دیدار بزرگان و تکریم سادات که برگرفته از سیره و منش ائمه معصومین سلام‌الله علیهم بوده و در آن روز به آن‌ها توصیه ‌شده‌ایم.

* غدیر فرصتی برای تکریم سادات

مدیر گروه تاریخ و سیره پژوهشگاه بین‌المللی المصطفی (ص) قم تأکید کرد: تکریم سادات یکی از مواردی است که در عید غدیر پُررنگ‌تر می‌شود؛ همان‌طور که می‌دانید سادات از ذریه حضرت رسول (ص) هستند و در سال‌های دور آبا و اجداد بسیاری از آن‌ها با عنوان امام‌زادگان محل رجوع مردم بوده و هستند، این روز فرصت مناسبی است تا به دیدار آن‌ها برویم و با توجه به شرایط اقتصادی موجود اگر از سادات مستمند افرادی را می‌شناسیم، در حد توان خود از آنان دستگیری کنیم.

* ذکر علی عباده

احمدیان حُسن ختام سخنان خود را به ذکر اهمیت فضایل امیرالمؤمنین اختصاص داده و تصریح کرد: در روایتی از رسول اکرم (ص) آمده که هرکس یکی از فضایل علی علیه‌السلام را بنویسد تا آنگاه که اثری از آن نوشته باقی باشد، فرشتگان پیوسته برایش استغفار می‌کنند و هرکس فضیلتی از فضایل او را بشنود، خداوند آن‌دسته از گناهانش را که از راه گوش کسب کرده، می‌بخشاید و هرکس به نوشته‌ای از فضایل او نظر افکند، خداوند گناهان چشم او را می‌آمرزد، این فضایل بسیار زیاد است، از محل تولد حضرت در خانه کعبه تا شهادت ایشان در محراب مسجد تا جایی که در قرآن کریم در آیه مباهله حضرت علی (ع)‌ نفس پیامبر (ص) تلقی شده و همسان با پیامبر بوده که این جایگاه ممتازی است.

وی در پایان گفت: فرموده‌اند ذکر علی عبادت بوده و حضرت تقسیم‌کننده بهشت و جهنم است و این امر به ید با کفایت مولای ما امیر مؤمنان اتفاق می‌افتد. این ایام فرصت خوبی برای بیان فضایل حضرت و بهره بردن از پاداشی بوده که در قبال آن ذکر شده است.