سپهرغرب، گروه شهر: شهر فشرده به سکونتگاههایی متراکم با ویژگیهایی نظیر نوسازی منطقه مرکزی، توسعه با تراکم بالا، طراحی چندمنظوره فضاهای عمومی و برخورداری از خدمات و امکاناتی مانند بیمارستانها، پارکها و مراکز تفریحی اشاره دارد؛ مدیران از این شیوه طراحی شهرها برای ایجاد مناطق پایدارتر بهره میگیرند.
طی یک دهه اخیر، مدیران در اغلب نقاط دنیا از نظر لزوم پایدارسازی شهرها به توافق نظر رسیدهاند. در این راستا، توجه به مصرف منابع توسط ساکنان شهری و حفظ آن برای نسلهای آتی از اهمیت ویژهای برخوردار است که این کار میتواند از طریق اعمال قوانین ویژه بر فعالیت انسانها از سوی برنامهریزان شهری و سایر اقدامات مشابه محقق شود. البته مدیران در مسیر پایدارسازی شهرها نه تنها باید مسائل مربوط به محیط زیست را مورد توجه قرار دهند، بلکه باید برای حفظ و افزایش قابلیت بقا اقتصادی، زیستپذیری و برابری اجتماعی نیز بکوشند. پایداری یکی از مهمترین موضوعاتی به شمار میرود که اخیراً بیش از گذشته مورد توجه مدیران قرار گرفته که در این راستا، تغییر طراحی و تراکم شهر نقش مهمی ایفا کرده است.
طی سالهای اخیر، طراحان و توسعه دهندگان شهری به طور فزایندهای به متراکمتر کردن هر چه بیشتر شهرها روی آورده و آن را اثربخشترین شیوه برای پایدارسازی شهری دانستهاند. در این راستا، اقداماتی نظیر نوسازی مناطق مرکزی، اعمال محدودیت بر ساخت و سازهای روستایی، تراکم بالا، توسعه مناطق چند منظوره و گسترش وسایل حمل و نقل عمومی انجام شده است. بدیهی است که در شهرهای فشرده: تردد خودروهای شخصی کمتر است و در نتیجه کربن کمتری نیز منتشر میشود، مصرف انرژی در سطح پایینی قرار دارد، خدمات حمل و نقل عمومی رضایتبخشتر است، قابلیت دسترس فضاهای عمومی در سطح قابل قبولی قرار دارد و فضای مردهای در شهر وجود ندارد چرا که زیرساختهای کارآمد همه جا را فرا گرفته است.
ایجاد شهرهای فشرده به راحتی امکانپذیر نیست بلکه اعمال استراتژیهای ویژهای را میطلبد که در ادامه به معرفی بعضی از آنها پرداخته میشود.
ایجاد فضاها و سازههای چندمنظوره
در ایجاد شهرهای فشرده مدرن، نه تنها سازههای تککاربردی جایی ندارد، بلکه مالکیت خودروها بر شهرها نیز باید از میان برود. در واقع، مدیران چنین شهرهایی تلاش میکنند مناطقی به وجود آورند که در آن ساکنان به تمام خدمات و فضاهای عمومی در نزدیکی محل سکونت خود دسترسی داشته باشند که رسیدن به این هدف جز با ایجاد سازههای چندمنظوره و افزایش زیرساختهای پیادهروی امکانپذیر نیست.
در استراتژی شهر فشرده این مسائل به خوبی مورد توجه مدیران قرار میگیرد و این افراد سعی میکنند شهرها را پیرامون مراکزی توسعه دهند که در آن، فعالیتهای تجاری و اجتماعی حول محور حمل و نقل عمومی و تردد پاک صورت میگیرد. در واقع، شهرهای فشرده شبکهای متشکل از مناطق مختلف است که هریک، امکانات، پارکها، ادارات و فضاهای عمومی کاملی را در بر گرفته است و نیاز ساکنان به تردد در سایر مناطق را به حداقل میرساند.
توسعه جوامع مردم محور
مدیران هنگام ایجاد شهرهای فشرده به دقت ایجاد جوامع مردم محور را مورد توجه قرار میدهند و تلاش میکنند محیطهای زندگی ایدهآلی برای تمام ساکنان به وجود آورند. برای تحقق این هدف، طراحی شهری باید به گونهای انجام شود که به نیاز تمام افراد جامعه و در پاسخ به تمام فرهنگهای موجود، موفق عمل کند. یکی از شعارهای شهر فشرده این است که سکونتگاهها باید مکانهایی امن برای تمام مردم باشد تا همگان بتوانند با خیال آسوده به برقراری ارتباط رو در رو با سایرین بپردازند، فعالیتهای روزمره خود را بیپروا انجام دهند و از بیان عادات فرهنگی متفاوت خود هراسی نداشته باشند. مدیران شهر فشرده خواه در هوای سرد یا معتدل و در جامعه غنی یا فقیر، هدف توسعه پایدار را در سر میپرورانند و ایجاد جامعهای قدرتمند و محیطی عاری از آلودگی را لازمه رسیدن به آن میدانند.
لزوم نزدیکی مکانهای عمومی به یکدیگر در شهر فشرده
نزدیکی، ایجاد فضاهای عمومی مناسب، وجود چشماندازهای طبیعی و وفور فناوریهای شهری جدید از لازمههای شهر فشرده به حساب میآید که به طور قابل توجهی در بهبود کیفیت هوا و زندگی مردم نقش مهمی ایفا میکند. ازدیگر مزایای شهر فشرده اینکه توسعههای شهری جایگاه خاصی در آن ندارد و مدیران تنها به نوسازی و تغییر طراحی زیرساختهای قدیمی میپردازند. تمرکز فعالیتهای متنوع به جای اجرای اقدامات مشابه در کنار تأمین نیازهای مختلف ساکنان میتواند به بهبود الگوهای مصرف انرژی نیز کمک شایانی کند. طراحی شهرهای فشرده چنانچه به خوبی انجام شود، چشماندازی بسیار زیبا شبیه حومهها با همان صمیمیت میان مردم، نبود ترافیک ومحیط پاک برای ساکنان به ارمغان میآورد ضمن اینکه، ویژگی پایداری این مناطق رانیز در خود جای میدهد.
شناسه خبر 46623