در برخی جوامع با افراد دارای معلولیت به نحوی برخورد می‌شود که آن‌ها را ناتوان جلوه داده و فعالیت‌های اجتماعی و حضور در اجتماع را از آن‌ها سلب می‌کنند و یا به نحوی با آن‌ها رفتار می‌شود که خودشان از حضور در جامعه احساس خوبی نداشته باشند و ترجیح دهند در خانه بمانند.

برخلاف تصور غلطی که در بسیاری از جوامع وجود دارد که معلولان توانایی انجام کارهای خود را ندارند چه برسد به انجام فعالیت‌های اجتماعی، معلولان توانایی‌های بسیار ویژه و فراوانی دارند؛ کافی است محیط مناسب و امکانات در اختیار آن‌ها قرار دهیم تا کارهای بی‌نظیری ارائه دهند.

نه‌تنها خودمان باید زندگی اجتماعی و حق و حقوق افراد دارای معلولیت را بپذیریم، بلکه باید جامعه را نیز در پذیرفتن این امر تشویق کنیم. باید جامعه را به سمتی هدایت کرد که هر فردی هر توانایی را در خود بپذیرد.

بسیاری از جوامع هنوز هم برای به رسمیت شناختن جامعه معلولان در تلاشند. جامعه معلولان جزو بزرگترین حداقل‌های جوامع دنیا به‌حساب می‌آید. آن‌ها نیز همانند مردم عادی شهروند به حساب می‌آیند و دارای حق و حقوق هستند و جامعه و مردم موظف‌اند حقوق این اقلیت را به رسمیت شناخته و دیگر حقوقی که برای مردم عادی قائل‌اند، برای این افراد نیز قائل باشند.

باید معلولان را در زمینه‌های مختلف جامعه مشارکت داد. برای مثال، کمتر کسی است که فرد دارای معلولیتی را دیده است که در زمینه تبلیغات، مد یا بازاریابی فعالیت کند. این زمینه‌ها باید به صورت یک هنجار دیده شوند و به اینگونه هنجارها پر و بال داد. نباید آن‌ها را به آینده موکول کرد.

*از توانایی‌های افراد دارای معلولیت استفاده شود

در هر ارگان و سازمانی نیز باید چند جای خالی برای افراد دارای معلولیت در نظر گرفت چراکه آن‌ها افراد بلندپروازی هستند و دوست دارند که در جامعه فعالیت داشته و کار کنند. متأسفانه تعداد بسیار کمی از معلولان در جوامع مختلف شاغل هستند و حقوق کمتری نسبت به بقیه کارمندان می‌گیرند و این منصفانه نیست. بسیار ناراحت‌کننده است که هنوز بسیاری از سازمان‌ها بین مردم عادی و معلولان تفاوت قائل شده و حتی حاضر نیستند برای مصاحبه آن‌ها را قبول کنند، چه برسد به استخدام و همکاری؛ در چنین موقعیت‌هایی باید به توانایی افراد توجه کرد. چه بسا هستند افراد دارای معلولیتی که توانایی بسیار بالا داشته و افراد معمولی که توانایی و کفایت لازم برای آن موقعیت شغلی را ندارند.

*تاریخچه معلولیت را با برنامه‌ریزی درسی ادغام کنید

مطالعات معلولیت یک رشته نوظهور است که در برخی از کشورها در حال توسعه است. تاریخچه معلولیت باید در سیستم آموزش و پرورش هر کشوری قرار داده شود. کودکان از سنین پایین باید با این جامعه آشنایی پیدا کنند تا بدانند با افراد عجیب و غریبی مواجه نیستند.

درست است که معلولان با یک سری محدودیت‌ها سر و کار دارند ولی به این معنا نیست که باید این افراد را از جامعه جدا کرد و رفتار متفاوتی با آن‌ها داشت. باید به فرزندانمان یاد دهیم که چگونه حقوق این افراد را رعایت کنند و آن‌ها را به‌عنوان همشهری به رسمیت شناخته و به آن‌ها احترام بگذارند. مدارس در این زمینه می‌توانند نقش مهمی ایفا کنند و به دانش‌آموزان روش صحیح برخورد با معلولان و حقوق شهروندی آنان را بیاموزند.

*لزوم ایجاد فضایی باز برای حضور معلولان در موقعیت‌های مختلف اجتماعی، سیاسی و اقتصادی

سازمان‌ها، ارگان‌ها و نهادها می‌توانند به جامعه معلولان کمک کرده و اگر در این افراد توانایی و استعدادی مشاهده کردند، به او در پرورش استعداد کمک و او را حمایت کنند.

مشکلات دیگری نیز در جامعه وجود دارد که گریبان جامعه معلولان را می‌گیرد. برای مثال، به هنگام رای دادن، معلولان با موانع معماری، نگرشی و تکنولوژیکی ازجمله عدم وجود درب‌های خودکار، پله و یا بالابر مخصوص معلولان، دستگاه‌های رای‌گیری غیر قابل دسترس، عدم وجود خط بریل برای نابینایان و درب‌های کوچک که مانع از عبور صندلی چرخدار می‌شوند، مواجه هستند. در این راستا نه‌تنها جوامع، بلکه وظیفه اجتماعی تک‌تک مردم این است که در مواجهه با چنین شرایطی ساکت ننشینند و تمام سعی خود را برای کمک به این افراد به‌کار گیرند.

*ترویج مشارکت اجتماعی در مدارس

آگاهی کلی فرهنگ در مورد نحوه درمان و تعامل با معلولیت، از ابتدا نیاز به تغییر دارد؛ باید به فرزندانمان بیاموزیم که تفاوت دوستان معلول‌شان را نه‌تنها مسخره نکنند، بلکه آن تفاوت و تلاش‌های فرد معلول را بستایند. اگر کودکان ما این چنین بیاموزند و چنین آموزه‌هایی از سنین ابتدایی صورت بگیرد، تمایز بین اقشار مختلف جامعه کاسته و مشارکت اجتماعی بیشتری صورت خواهد گرفت.

کلاس‌هایی متشکل از کودکان سالم و کودکان معلول که در کنار هم مشغول فراگیری درس هستند، کمک می‌کند که از یکدیگر نیز نکات مفیدی بیاموزند و استعداد آن‌ها به خوبی پرورش یابد. به‌عنوان یک جامعه، همه ما مسئولیت ترویج پذیرش تفاوت‌هایمان را داریم.

*استخدام بازیگران معلول در رسانه‌های اصلی جامعه

جامعه نیاز دارد تا بازیگران معلول بیشتری در تلویزیون و رسانه ببیند که نقش‌های اصلی و کاراکترهای مهم در برنامه‌ها را ایفا می‌کنند. هیچ فرد سالمی نمی‌تواند به خوبی شرایط معلولان را درک کند و نقش آن‌ها را بازی کند. بنابراین بهتر است معلولان را در راه بازیگری و کمک به عرصه سینما و تئاتر تشویق و با آن‌ها همکاری کرد. بدون شک هیچکس نمی‌تواند در یک فیلم سینمایی که بازیگر نقش اصلی آن معلول است، مثل یک معلول واقعی ایفای نقش کند و به آن نقش به‌خوبی جان دهد.

*برای قهرمانان معلول امتیاز ورودی مدارس و دانشگاه در نظر گرفته شود

معلولان قهرمان باید بر اساس زمینه توانایی‌هایشان در مدارس یا دانشگاه‌های مورد نظرشان امتیاز ورود داشته باشند. در بیشتر کشورها چنین امتیازی در اختیار معلولان قرار داده می‌شود. البته کشورهای زیادی نیز هستند که اهمیتی برای چنین استعدادهایی در نظر نمی‌گیرند و به همین دلیل، معلولان به انزوا می‌روند.

بر اساس گزارش مؤسسه خیریه کهریزک، معلولان با چالش‌های بسیار زیادی در جامعه روبرو هستند. آن‌ها به دلیل محدودیت‌های موجود، یاد گرفته‌اند که اعتراض نکنند و با شرایط خوب و بدشان کنار بیایند و این خلاف حقوق بشری است.