مدرسه «شهدای علم و فناوری»؛ مدرسه‌ای است غیرانتفاعی در منطقه محروم همدان که هیچ سنخیتی با تعریف متداول این مدارس نداشته و دانش‌آموزان آن یا شهریه‌ای پرداخت نمی‌کنند و یا پرداخت در حد وسعشان است، امکانات آن از وسایل دست دوم و با کمک بچه‌ها تهیه شده و هدفش را یاد دادن درس زندگی به بچه‌ها قرار داده است.

در این مدرسه برخلاف سایر مدارس غیر انتفاعی خبری از تشریفات، حیاط کوچک و یا تعداد محدود دانش‌آموزان که حتی مایل نیستند تا دم در مدرسه پیاده روند نیست؛ در واقع این مدرسه برخلاف اسمش با کلاس‌های ساده و نیمکت‌هایی بسیار ابتدایی که توسط خود دانش‌آموزان ساخته شده آماده شده است.

در این مدرسه آموزش منتهی به تمام کردن کتاب نمی‌شود؛ اولویت مسئولان این مدرسه مهارت‌آموزی و آشنا کردن دانش‌آموزان با مشکلات زندگی و ارائه راه حل به آن‌ها است تا جایی که وقتی مسئولان تصمیم می‌گیرند دانش‌آموزان را به مشهد ببرند از آن‌ها می‌خواهند که هزینه سفر را از طریق کار کردن و تکیه بر توان مالی شخصی به‌دست آوردند. دانش‌آموزان در چند روزی که در مشهد اقامت داشتند به کارهای مختلفی همچون فروش تسبیح، پارچه، کارگری در کارواش و غیره روی آوردند و یاد گرفتند چگونه می‌توانند درآمد حلالی برای کسب تفریح‌ها کسب کنند.

این جا برخلاف سایر اماکن آموزشی شور، نشاط و زندگی در بین دانش‌آموزان و اساتید موج می‌زند و دانش‌آموزان هرکدام با شور و ذوق تلاش می‌کنند تا مهارت‌های مختلفی ازجمله نصب دوربین مداربسته، مکالمه زبان، نویسندگی و غیره را بیاموزند. نکته قابل توجه در این مدرسه این است که تمام اساتید و مسئولان را جوانان تشکیل می‌دهند که دیوار بتنی بین دبیر و دانش‌آموز را برداشتند و با یکدیگر دوست هستند.

چند روز گذشته مؤسس این مدرسه در دیدار منتخبان آموزش‌وپرورش با رئیس‌جمهور حاضر شد و به بیان پیشنهاد‌ها و اهم اقداماتی که در این مدرسه انجام می‌دهند پرداخت. در همین راستا به گفت‌وگو با این معلم جهادی پرداخته‌ایم که نتیجه را باهم می‌خوانیم:

مؤسس مدرسه شهدای علم و فناوری بیان کرد: سال 95 گروه اولیه و جهادی مدرسه «شهدای علم و فناوری» با پنج نفر تشکیل شد، عده‌ای دغدغه‌مند و دانشگاه رفته که می‌دانستیم مهم‌ترین بخش زندگی افراد مدرسه است و اگر قرار باشد نگاه دانش‌آموز نسبت به علم، تحصیل و جامعه تغییر کند باید در این برهه تغییر ایجاد شود، پس کار خود را در مدرسه‌ مخروبه‌ای در حاشیه شهر با سه دانش‌آموز آغاز کردیم.

سعید واحدنژاد با بیان اینکه یکی از اهداف این مدرسه آماده کردن دانش‌آموزان برای زندگی آینده است، عنوان کرد: در تلاشیم تا آن‌ها با شرکت در کلاس‌های نویسندگی یا ریاضی، فکر کردن را بیاموزند نه اینکه فقط درصد کنکورشان بالاتر رود، درحالی‌که مشکل اصلی در ساختار تعلیم و تربیت عدم توجه به این موارد است.

وی با بیان اینکه نقطه عطف این مدرسه نسبت به دیگر مدارس رویکرد عدالت‌محور مجموعه است؛ گفت: در این مدرسه زندگی طبیعی جریان دارد و آنچه در بطن جامعه اتفاق می‌افتد این جا رنگ واقعیت می‌گیرد.

   تربیت دانش‌آموزان بر اساس واقعیت جامعه انجام می‌شود

وی با بیان اینکه تربیت دانش‌آموزان بر اساس واقعیت جامعه یعنی کنار هم قرار دادن بچه‌ای که پدرش استاد دانشگاه و بچه دیگری که پدرش بزهکار است، صورت می‌گیرد، اظهار کرد: این دانش‌آموزان در کنار هم رشد پیدا می‌کنند و تربیت می‌شوند؛ حذف هرکدام از این‌ها به‌ویژه فردی که مشکلات عدیده دارد به معنای ناعادلانه کردن فضای آموزشی است.

مؤسس مدرسه شهدای علم و فناوری ضمن اشاره به تغییرات آموزشی که در این مدرسه رخ داده، یادآور شد: اولین نکته تحول در دروس است به‌این‌ترتیب که دروس به شکلی آموزش داده می‌شود تا به هدف اصلی نزدیک شویم و درس‌ها از کتاب‌محور بودن به معلم‌محور بودن تغییر کند.

   تمام کردن کتاب‌ها مهم نیست

واحدنژاد با اشاره به اینکه یادگیری و مهارت‌افزایی در اولویت تدریس معلمان قرار دارد عنوان کرد: درواقع هدف نهایی تمام کردن کتاب درسی نیست بلکه رسیدن به سطحی از نویسندگی در پایه‌های مختلف به‌خصوص هفتم و هشتم است.

وی با بیان اینکه به عقیده من خدمت به جامعه در مباحث فرهنگی و مدرسه به‌عنوان تأثیرگذارترین بخش در اولویت است، اذعان کرد: بنابراین در این مدرسه یک نگاه نو و بدیعی با رویکرد جهادی شکل گرفت.

   شعار مدرسه علم و فناوری آمادگی دانش‌آموزان برای زندگی است

این معلم جهادی با بیان اینکه شعار مدرسه علم و فناوری آمادگی دانش‌آموزان برای زندگی است، مطرح کرد: این بچه‌ها مردان آینده کشورمان هستند به همین دلیل سعی می‌کنیم هر مهارتی که در جامعه و زندگی به آن نیاز دارند در این مدرسه فرا بگیرند.

واحدنژاد در ادامه خاطرنشان کرد: اینجا مدرسه‌ای است که دانش‌آموزان خودشان رشد می‌کنند و مسائل درسی، شغلی، ارتباطات اجتماعی و نحوه تعامل با خانواده، دوست و هر موردی که برای یک زندگی خوب نیاز داشته باشند را با هم تمرین می‌کنیم.

وی با بیان اینکه تلاش ما بر اجرای سند تحول بنیادین مد نظر نخبگان کشوری است، عنوان کرد: این رویکرد تحول در محتوای درسی و قالب کلاس‌ها دنبال می‌شود به‌طوری‌که هر کجا دست ما باز و امکانات اجازه می‌دهد تغییر و تحول انجام شده است.

   اینجا بچه‌ها خود خودشان هستند

وی ضمن اشاره به تفاوت‌های این مدرسه با مراکز آموزشی، اذعان کرد: بچه‌ها خود خودشان هستند و حتی در زمان ثبت‌نام گزینشی در مورد سطح علمی و انضباطی دانش‌آموز وجود ندارد چراکه قرار است یک زندگی کاملاً طبیعی در محیط مدرسه فراهم و امکانات و زمینه‌ همزیستی آن‌ها با خود واقعی‌شان در کنار یکدیگر تمرین ‌شود.

مؤسس مدرسه شهدای علم و فناوری با بیان اینکه تحول در محتوای آموزشی رکن اصلی مدرسه شهدای علم و فناوری است، مطرح کرد: آموزش فنون و مهارت‌هایی مثل نصب دوربین‌های مداربسته، نویسندگی، خوشنویسی و مکالمه زبان خارجه با استقبال بیش از ظرفیت روبه‌رو بوده و نتیجه این آموزش‌ها علاقه‌مندی و شکوفایی استعداد برخی بچه‌ها در این مهارت‌هاست.

واحدنژاد با بیان اینکه نیاز واقعی دانش‌آموزان در کنار کتاب‌های درسی در نظر گرفته می‌شود تا آنچه به درد امروز و فردای آن‌ها می‌خورد به آن‌ها آموزش داده شود، ابراز کرد: در تدریس کتاب‌های درسی هم روش‌های جدید آموزشی را به‌کار می‌بریم، آموزش‌هایی که شاید تاکنون در کشور پیاده‌سازی نشده و ما با تحقیق و تفحص به آن رسیدیم ضمن اینکه کارگاه‌های آموزشی و اردو در شرایط سخت هم برقرار است.

  مشکلات خانواده‌ها برای ما مهم است

وی با بیان اینکه یکی از نقاط قوت این مدرسه حل مشکلات خانواده‌های دانش‌آموزان است، خاطرنشان کرد: در باز کردن گره‌های خانوادگی تا حد امکان تلاش می‌کنیم مشکلات و مسائل بچه‌ها حل شود؛ گاهی معلمان شب و روز درگیر یک دانش‌آموز می‌شوند. شاید این کار مرسوم نبوده و ربطی به مدرسه نداشته باشد اما پیگیری معلم با همراهی خانواده‌ها یکی از محورهای کاری ماست؛ به‌نظرم بزرگ‌ترین سرمایه این مرکز خانواده‌های فهیمی است که در تنگناها کمک‌رسان ما بودند.

مؤسس مدرسه شهدای علم و فناوری به اهم مشکلات این مدرسه پرداخت و گفت: نداشتن جای ثابت برای مدرسه تمرکز را از گروه مدیریتی و اجرایی تا حدی سلب کرده اگرچه گروه با کار جهادی پای مدرسه ایستاد تا دانش‌آموزان ضرر نکنند.

  آموزش‌وپرورش مردمی شود

واحدنژاد ضمن اشاره به دیدار 250 نفر از منتخبان و فعالان آموزش‌وپرورش با رئیس جمهور عنوان کرد: ما به‌عنوان نماینده مدارس غیر دولتی در آن جلسه به تشریح اقدامات و مشکلاتی که در مدرسه شهدای علم و فناوری وجود دارد پرداختیم.

وی با اشاره به مطرح شدن پیشنهادی مبنی بر مردمی شدن آموزش‌وپرورش و ورود مردم به این ارگان، در این جلسه تصریح کرد: سطح ورود حلقه‌های میانی در حل مسائل در بیانه گام دوم مشخص است که تمرکز در مسئله، راهکار، اجرا و پیگیری همه توسط جریان حلقه‌های مردمی انجام می‌شود نه رهبری است و دولت؛ این فرمایش، فهم عبارت قرآنی «لیقومَ النَّاس بالقسط» را راحت‌تر می‌کند.

مؤسس مدرسه شهدای علم و فناوری با اشاره به سخنی از رهبر معظم انقلاب که می‌فرمایند «هرجا مردم ورود پیدا کردند پیشرفت حاصل شد» عنوان کرد: ما معتقدیم در زمینه تحول آموزش و پرورش هم باید راه برای ورود مردم یا «حلقه‌های میانی» که وظیفه بسیج آحاد مردم برای انجام کارهای مهم انقلاب را دارد باز باشد. برای مثال اوایل جنگ چون ارتش و سپاه درگیر بودند کار پیشرفت نداشت ولی از زمانی که روی نیروهای مردمی حساب شد و با سازماندهی ایشان توسط حسن باقری‌ها، ورق جنگ برگشت و توفیقات بسیاری شامل جبهه‌ها شد.

حال با توجه به آنچه گفت ایجاد چنین مدرسه‌هایی در شرایط امروزی جامعه که کودکان و دانش‌آموزان از کمترین مهارتی بهره‌ای نبرده‌اند لازم و ضروری است چراکه امروزه نوجوانان بیشتر از گذشته خیالی و غیرواقعی فکر می‌کنند و این امر سبب می‌شود در آینده که با واقعیت‌های جامعه مواجه می‌شوند افسرده و کلافه شده و یا اینکه با کوله باری از آسیب‌های اجتماعی به زندگی خود ادامه ‌دهند.

پیشنهاد می‌شود که یک مدرسه دخترانه با این سبک و سیاق ساخته و مهارت‌های زندگی به آن‌ها ارائه شود. از طرفی باید از مؤسسان و مدیران حمایت حداکثری انجام شود و شایسته نیست که چنین مدرسه‌ای در گیر و دار مشکلاتی همچون نداشتن مکان، مالی و غیره مواجه شوند.

سوتیر 1 مؤسس مدرسه شهدای علم و فناوری با بیان اینکه یکی از نقاط قوت این مدرسه حل مشکلات خانواده‌های دانش‌آموزان است، خاطرنشان کرد: در باز کردن گره‌های خانوادگی تا حد امکان تلاش می‌کنیم تا مشکلات و مسائل بچه‌ها حل شود؛ گاهی معلمان شب و روز درگیر یک دانش‌آموز می‌شوند. شاید این کار مرسوم نبوده و ربطی به مدرسه نداشته باشد اما پیگیری معلم با همراهی خانواده‌ها یکی از محورهای کاری ماست؛ به‌نظرم بزرگ‌ترین سرمایه این مرکز خانواده‌های فهیمی است که در تنگناها کمک‌رسان ما بودند.

سوتیر 2 این معلم جهادی با بیان اینکه شعار مدرسه علم و فناوری آمادگی دانش‌آموزان برای زندگی است، مطرح کرد: این بچه‌ها مردان آینده کشورمان هستند به همین دلیل سعی می‌کنیم هر مهارتی که در جامعه و زندگی به آن نیاز دارند در این مدرسه فرا بگیرند.